پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

«سطوح گفتار زنان در گرشاسب‌نامه بر مبنای تئوری سرل»

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

چکیده

کنش گفتار از جمله مباحث مطرح شده در تحلیل گفتگو است و در نقد آثار ادبی، افق‌های تازه‌ای را ایجاد کرده است. بررسی بافت کنش گفتار در یک متن می‌تواند مقدمات تحلیل روابط اجتماعی و انسانی افراد در جامعه را فراهم سازد؛ کتاب گرشاسب‌نامه از جمله متون ارزشمند ادبی است که ساختاری داستانی- حماسی دارد و در قرن پنجم هجری قمری به نظم نوشته شده است. بر اساس کنش گفتاری شخصیت‌های موجود در گرشاسب‌نامه، این اثر را می‌توان گفتارمحور به شمار آورد. نوع گفتار گویندگان مؤنث در این کتاب متمایز از دیگر کتاب‌های همزمان با این دوره است؛ هدف از این پژوهش بررسی کنش گفتار و بازتاب آن در تعیین طبقات اجتماعی زنان موجود در اثر است. با بررسی کنش‌های گفتاری این اثر می‌توان به دور از قضاوت‌های کلی به نتیجه‌ای علمی و مستند دربارهٔ سطوح اجتماعی افراد با توجه به کنش گفتار در متن کهن دست یافت و به تلویح از زاویه‌ای دیگر، الگویی را برای بررسی این نوع ادبی ارائه کرد. در مقالهٔ حاضر ابتدا گفتارهایی که زنان در آن مشارکت داشته‌اند بر مبنای دسته‌بندی کنش گفتار جان سرل استخراج و بررسی گردیده سپس به گفتگوها بر اساس سطوح اجتماعی گویندگان در سه طبقهٔ برتر، برابر و زیردست پرداخته شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که اغلب گفتارهای زنان در گرشاسب‌نامه میان سطوح برابر اجتماعی شکل گرفته است. به علاوه در میان آن ها، کنش «اعلامی» وجود ندارد. عدم وجود چنین کنشی در میان گفتار زنان نشان می‌دهد که آنان نقش اجتماعی قابل ملاحظه در جامعه نداشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Speech of women in Garshaspnameh basing Searle' s theory

چکیده [English]

Speech act in feminine talks Garshaspnameh Including discussions of speech act has created new horizons in analysis and literary criticism. In this article, female talks have been investigated based on classification of speech acts John Searle in Garshaspnameh. According to figures of speech acts in this book, Grshasbnamh can be considered in its special speech.
To investigate the effect of speech acts can be non-judgmental, general and sweeping generalizations, as a result of the documentary on the social level, according to the speech act also found in ancient texts and implicitly from another angle, provided a model for the study of the genre. The Conversations are classified based on social class of the speaker in three groups. These groups include women speakers to the social level, superior-subordinate and subordinate to a superior. In addition, speech acts, are investigated according to speakers at the social classes. Results show that the highest levels of social discourses among women with women and women with men. Announcers in the top three, equal and below are sorted. The findings show that most of the discussions at the level of socio-formed Garshaspnameh. Speech acts statements, Representative, co missive, directive and expressive act had used among women’s statements. The absence of such an act of speech, indicates that were not significant the social role of women in society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asadi Tusi
  • Garshaspnameh
  • Speech act
  • Women
  • Searle
اسدی طوسی، ابونصر علی بن احمد. (1386). گرشاسب‌نامه. تصحیح حبیب یغمایی ویراستار پرویز یغمایی. تهران: دنیای کتاب.
اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1349). زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه. تهران: ابن‌سینا.
باقری، مهری. (1377). مقدمات زبان‌شناسی. تهران: پیام نور.
جک دانل، دایان. (1380). مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان. ترجمه حسینعلی نوذری. تهران: فرهنگ.
ریویر، کلود. (1379).درآمدی بر انسان‌شناسی. ترجمه ناصر فکوهی. تهران: نشر نی.
صفا، ذبیح‌الله. (1352). حماسه‌سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.
صفوی،کوروش.(1384).فرهنگ توصیفی معنی‌شناسی. تهران: فرهنگ معاصر.
فخام زاده، پروانه. (1375). «نقش نهادهای کلامی». رساله کارشناسی ارشد. پژوهشگاه علوم انسانی: تهران.
قنادان و همکاران.(1375).مفاهیم کلیدی جامعه‌شناسی.
تهران: نشر آوای نور.
گرانپایه، بهروز. (1377). فرهنگ و جامعه. تهران: نشر شریف.
 لطفی پور، کاظم. (1372). «درآمدی بر سخن کاوی». مجله زبان‌شناسی. بهار و تابستان. صص 9-40.
 مدرسی، یحیی. (1368). درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی.
میل، جان استوارت. (1379). انقیاد زنان. مترجم علاءالدین طباطبایی. تهران: هرمس.
یول، جورج. (1374).بررسی ساخت یک زبان. ترجمه نسرین حیدری. تهران: نشر سمت.
Brinton, L.J. (2000). The structure of modern English: a linguistic introduction. Amsterdam: Benjamins.
Brown,G&Yule. G (1989). Discourse analysis. New York: Cambridge university.
Levinson,Sc.Sc(1997). Pragmatics. New York: Cambridge University.
Poythress,VR. (2008). Canon and speech act: limitation in speech atcs theory, with Implication for a putative Theory. Westminster theoretical journal. 70.pp 337-354.
Sbisa,M. (2002). “Speech Acts in context “ language and communication.22.pp.421-436.
Schechner, R. (2002). Performance studies, an introduction. London and New York. Rutledge.
Searle,J. R. (1979). Expression and meaning: studies in the theory of speech acts. Cambridge: Cambridge university press.
Stubbs,M (1983). Discourse analysis: The sociolinguistic Analysis of natural. Cambridge: Cambridge university press.
Verschueren,J. (2003). Understanding pragmatics. London:Arnold.