ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی تازه به بحث وجه فعل در زبان فارسی
چکیده: وجه فعل از جمله مباحث زبانی است که هم در دستور زبان و هم در زبانشناسی و شاخۀ معنیشناسی آن مورد بررسی و دقتنظر قرار گرفتهاست؛ با وجوداین هنوز سوالات متعددی در این زمینه وجود دارد که پاسخ قاطعی به آن داده نشده و قابل طرح و بررسی است. پژوهش حاضر که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شده، با این هدف شکل گرفته است که با مقایسه دیدگاه دستورنویسان و زبانشناسان و با توجه به کاربردهای گوناگون فعل در زبان، پاسخی بیابد برای سوالهایی از این نوع که آیا این مبحث را میتوان تنها با نگاه ساختاری در زبان تحلیل کرد؟ و در تقسیمبندیهای ارائه شده چه اختلاف نظرهایی وجود دارد و جامعترین تقسیمبندی در این میان کدام است؟ بررسی منابع موجود در این زمینه نشان میدهد که با توجه به کاربردهای زبانی، نمیتوان تنها با نگاه ساختاری به این مقوله پرداخت؛ همچنین مقایسۀ دیدگاههای پژوهشگران نشان میدهد که تقسیمبندیهای ارائه شده جامع نیست و نمیتوان برخی از بخشها را به عنوان یک بخش مجزا درنظر گرفت زیرا با یخشهای دیگر همپوشانی دارد؛ درضمن لازم است معیارهای جدیدی برای تشخیص وجه در جمله ارائه شود.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_6378_97db14fa205cb78387512efcc95e5700.pdf
2019-11-22
11
25
10.30473/pab.2020.47251.1681
کلیدواژهها: دستور زبان فارسی
زبانشناسی
وجه فعل
وجهیّت
نصرت
ناصری مشهدی
n.naseri@pnu.ac.ir
1
هیأت علمی
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
هنر بیانی تکرار و تاکید در شاهنامۀ فردوسی
حماسه، به دلیری و رزم، می پردازد و آگنده از امور بزرگ و خارق العاده است و اغراق، صنعتی است که به دلیل فرارفتن از معمول، بیش تر در حماسه ها به کارمی رود، از این روی، اصلی ترین صنعت ادبی آثار حماسی و شاهنامه شمرده می شود، در حالی که اغراق، تنها، بخشی از تاکیدهایی است که در یک اثر ادبی، از آنها بهره گرفته می شود تا هدف تاثیرگذاری بیش تر برمخاطب، امکان پذیر گردد. تاکید صوری، فکری و معنایی با تکرار، پیوند ویژه ای دارد وقابل مطالعه در حوزۀ دستور زبان(ساختاری و حالت گرا)؛ بلاغت( معانی، بیان، بدیع) و آواشناسی و سبک شناسی است. این پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی داستان رزم هاماوران پرداخته است؛ یافته ها، نشان می دهد که فردوسی، به علم معانی(تقدیم و تاخیر، حصر و...) درتاکیدهای بلاغی؛ و به تکرار و تاکید قیدی در جنبه دستوری؛ و به آهنگ واژگان و خوشه های واژگانی قافیه و ردیف در جنبه موسیقایی، همسان یا بیش تر از اغراق، مبالغه و غلو توجه داشته است. وی در حوزۀ کل داستان، با ساختن مجموعه ها و خوشه های لفظی و معنایی، جنبه های تاکیدی بسیار ارزشمندی از درتوانمندی های زبان پردازی شاعری خود را، در کنار اغراق، به نمایش گذاشته است.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_6407_df7f06dfef1bc0307d439c589e604578.pdf
2019-11-22
26
41
10.30473/pab.2020.46598.1672
" رزم هاماوران"
"شاهنامه فردوسی"
" تاکید و اغراق "
" بلاغت- دستور زبان-سبکشناسی"
وحید
مبارک
vahid_mobarak@yahoo.com
1
عضو هیات علمی دانشگاه رازی
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نمادهای هویت ملی در داستانهای کوتاه دفاع مقدس (مطالعۀ موردی: کتابهای یوسف 5 تا 7)
انقلاب اسلامی، بهعنوان یک انقلاب فرهنگی و اجتماعی، موجب شکلگیری هویتی تازه در ایران شد که مؤلفههای این هویت تازه را میتوان در ادبیات انقلاب اسلامی که باورها و آرمانهای انقلاب را بازتاب میدهد، مشاهده کرد. در این پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیلمحتوا به بررسی مؤلفه-های هویت ملی ایرانیان مصوب شورای فرهنگی، در داستان-های کوتاه دفاع مقدس (آثار برگزیده جایزۀ ادبی یوسف5تا 7) پرداخته شدهاست. نتایج پژوهش نشان میدهد که نویسندگان این سه مجموعه، تمام مؤلفههای هویت ملی را با نگرشی آمیخته با احساسی نوستالژیک و مثبت بازتاب دادهاند که در این میان، بیشترین بسامد مربوط به مؤلفۀ زبان فارسی بهویژه کنایهها و اصلاحات و سپس، مؤلفۀ تاریخ و تمدن به-ویژه آداب و رسوم و باورهاست. همچنین، مؤلفۀ سرزمین ایران بهخصوص جغرافیا و مؤلفۀ اسلام مبتنی بر قرآن و مودت اهل بیت (ع) و روح معنویت و توحید در رتبههای بعد قرار دارند. به دو مؤلفۀ مهدویت و ولایتمداری توجه کمتری شده است. شاخصترین مجموعه در زمینۀ هویت ملی در بین این سه مجموعه، یوسف پنج بوده که بیانگر پایبندی بیشتر نویسندگان این مجموعه به رهنمودهای مقام معظم رهبری و شاخصهای سند هویت ملی است و ضعیفترین آنها، یوسف شش است. رنگ دینی از یوسف پنج تا یوسف هفت، سیر نزولی داشته و برعکس، رنگ ملی و محلی در یوسف هفت از بیشترین فراوانی برخوردار بوده و سیر صعودی داشتهاست.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_6408_1dade191979e0f5c15aaaf61cd9c92a9.pdf
2019-11-22
42
59
10.30473/pab.2020.48724.1695
هویت ملی
داستانهای کوتاه
دفاع مقدس
روح معنویت
امین
بنی طالبی
aminbanitalebi@yahoo.com
1
گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، ایران
LEAD_AUTHOR
ابراهیم
ظاهری عبده وند
zaheri@sku.ac.ir
2
استادیار زیان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی متفاوت به داستان «شیر و نخجیران» مثنوی از منظر نظریة «اقسام عقلانیت»
مولوی در جایجای مثنوی با شیوۀ «قیاس اصولی» مخالفت شدید کرده و بهکارگیری آن را خطای شناختی- ادراکی میداند؛ ولی عملاً در داستانهای خود برای ثبوت و اثبات نظریهها، نوع منطقی آن را مباح میداند هرچند، بر اساس شیوۀ منحصربهفردی که در نوع خطابۀ خود دارد، تناسب منطقی و نظم معهود آن را به هم میزند. این مقاله تناسب استدلال مولوی را در داستان تمثیلی «شیر و نخجیران» مورد نقد و بررسی قرار داده و سپس روش ایشان را با نظریه قائل به «اقسام عقلانیت» میسنجد و در پایان به این نتیجه میرسد که مولوی تأثیر حالات روانشناختی و فضایل عقلانی آدمی را در شیوة استدلال او موثر می داند. هرچند چنین شیوهای در چارچوب منطق ارسطویی و حتی منطق جدیدِ برآمده از سنت تحلیلی مذموم است؛ اما رویکردهای امروزین در بحث عقلانیت چنین شیوهای را اجتنابناپذیر، رایج و جاری میداند زیرا استدلال و حجت انگیزی اساساً در عالم واقع و در زندگی روزمره از چنین سبک و سیاقی پیروی میکند بنابراین میتوان این ادعا را مطرح ساخت که چهبسا مولوی از این حقیقت ظریف غافل نبوده است.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_6409_4fff532b64ca0979f0f89a816df5decd.pdf
2019-11-22
60
71
10.30473/pab.2020.49699.1706
"مولوی"
"مثنوی"
"استدلال"
"اقسام عقلانیت"
"فضایل عقلی"
ابوالفضل
غنی زاده
ab.gh9966@gmail.com
1
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عناصر عامیانه در داستان نوش آفرین نامه
چکیده داستان عامیانه ی نوش آفرین نامه،یکی از رمانس های فارسی است که احتمال می رود زمان کتابت آن مربوط به دوره ی قاجار باشی. این رمانس،اطلاعات ارزشمندی از اوضاع فرهنگی و اجتماعی زمان خود را در اختیار خواننده قرار می دهد. نظام اداری مانند ولایت دادن شاه به شاهزادگان دختر و پسر، آیین هایی همچون آذین بستن شهر به مناسبت های مختلف، آیین های اعتقادی مانند اذان و اقامه خواندن در گوش نوزاد، اعتقاد به جبر و تقدیر، توکل، شکرگزاری، توسل به ائمه و ..... آداب اجتماعی مانند سپردن طفل به دایه، پوشیدن لباس سیاه برای عزاداری و ..... در این داستان با بن مایه های اساطیری و کهن الگویی به گونه ای تلفیق می شود که برای مخاطب درک دیو و سحر و جادو و اعتقاد به طلسم و باز کردن آن، در کنار اعتقادات اسلامی، مضحک و تمسخرآمیز نمی شود.وجود عناصر خارق العاده و فراطبیعی، خرافات و باور های خرافی در این داستان نشان می دهد رمانس از زمان پیدایش که با داستان سمک عیار آغاز می شود تا زمان شکل گیری و کتابت داستان نوش آفرین نامه سیر نزولی داشته است. روش ما تحلیلی- توصیفی و استفاده از کتابخانه بوده است.کلیدواژه ها: داستان عامیانه، قاجار، نوشآفریننامه.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_6410_d6bf94740a6f052f76cf74257a05aef1.pdf
2019-11-22
72
93
10.30473/pab.2019.49982.1720
کلیدواژه ها: داستان عامیانه
قاجار
نوش آفرین نامه
شهناز
رحیمی فرد
sherafat3050.com@gmail.com
1
دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمی تهران
LEAD_AUTHOR
حسین
بیات
hoseinbayat@gmail.com
2
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اصول و معیارهای ترجمه از زبان عامیانه (مورد کاوی زبان عامیانه عربی)
زبان یک نظام یا سیستم به هم پیوسته است که مهمترین کاربرد آن، ایجاد ارتباط بین انسانهاست. انسانها همه به یک زبان سخن نمی گویند، زبانهای مختلفی در جهان وجود دارد و هر زبانی دارای ویژگی خاصی است که بوسیله ی آن از دیگر زبانها متمایز میگردد. افراد یک ملت نیز به یک زبان واحد سخن نمی گویند، بلکه زبانها در کاربرد با یکدیگر تفاوت دارند و همین تفاوتها باعث شکل گیری لهجهها و گویشها می شود. منظور از زبان عامیانه واژگان و اصطلاحاتی غیر رسمی است که فقط برای یک گروه خاص قابل درک است. کاربرد زبان عامیانه در دوران معاصر افزایش یافته است و برخی از نویسندگان به نوشتن داستان و نمایشنامه خود به زبان عامیانه تمایل پیدا کرده اند، که این کار خود تواناییهای زیادی از مترجم می طلبد؛ چرا که ترجمه ی زبان عامیانه همواره با مشکلاتی روبه روست که مهمترین آنها، یافتن معادل مناسب برای واژگان و اصطلاحات عامیانه در زبان مقصد است. اینکه چه روش و شگردی برای ترجمه تعابیر عامیانه به کار گیریم یا اینکه زبان عامیانه در چه گونه هایی در متون رسمی تبلور می یابد و مشکلاتی که مترجم در ترجمه گویش با آنها مواجهه است، چیست، اصلی ترین دغدغه ها و مسائل پژوهش حاضر است که سعی می شود بدان پاسخ گفته شود. نتیجه نشان می دهد که گونه های مختلفی چون زمانی اجتماعی، جغرافیایی برای زبان عامیانه می توان در نظر گرفت.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_6411_e2191b069fe9a163a60cf95210544fb5.pdf
2019-11-22
94
108
10.30473/pab.2020.50096.1722
زبان
گویش (لهجه)
چگونگی ترجمه
اصول
زبان عامیانه عربی
الهه
ستّاری
elahehsattari90@gmail.com
1
دانشجوی دکتری رشته ی زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
LEAD_AUTHOR
حسن
مجیدی
majidi.dr@gmail.com
2
دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
AUTHOR
معصومه
حنایی فریمایی
musume_hanayi@yahoo.com
3
کارشناس ارشد رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
AUTHOR