ORIGINAL_ARTICLE
نقش کنایه در ارتباطهای غیرکلامی تاریخ بیهقی
بیهقی به عنوان نویسندهای هوشمند برای آفرینش تاریخی زنده از شگردهای گونهگونی ازجمله ارتباط غیرکلامی بهره برده است. وی برای طرح مؤثرتر معنا با ارتباط غیرکلامی به پیوند این شیوه با استفاده از دستمایههای بیانی از جمله کنایه پرداختهاست. ارتباط غیرکلامی عبارت است از تمامی محرّکهای غیرکلامی در یک محیط ارتباطی که هم به وسیلهی منبع (فرستنده) و هم استفادهی آن از محیط به وجود میآید و دارای ارزش پیامی بالقوّه برای فرستنده و گیرنده است. این امر ممکن است عمدی یا غیرعمدی باشد و میتواند به دامنهی وسیعی از پدیدهها اطلاق شود که حوزهی گستردهای را در بر میگیرد؛ از بیان چهرهای و اشارهی اندامی تا مُد و نمادهای وضعیتی، از رقص و نمایش تا موسیقی و لالبازی. دراین مقاله پس از معرفی مؤلّفههای ارتباط غیرکلامی و اهمیت نقش کنایه در این ارتباطها به استخراج و تحلیل آنها پرداخته شد. دستاورد پژوهش ناظر براین است که از میان مؤلّفههای مختلف، مؤلّفهی اشاره و حرکت به دلیل حمایت و طرفداری از شخص موردنظر، نفرت به علت تنزّل مقام، نشان دادن قدرت و اُبُهت و... بالاترین بسامد و مؤلّفهی زمان به دلیل عجله و شتاب کمترین بسامد را داشته است.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_5301_e262bbb0589ff57145c229bd5b6a3aa2.pdf
2018-02-20
11
28
تاریخ بیهقی
ارتباطات غیرکلامی
زبان تن
کنایه
اشاره
مرتضی
محسنی
mohseni@umz.ac.ir
1
عضوهیات علمی دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
سیداسماعیل
جعفری پطرودی
jafari9066@yahoo.com
2
دانش آموخته گروه زبان و ادبیات فارسی
AUTHOR
آذرنگ، عبدالحسین (1371). اطلاعات و ارتباطات. چاپ اول. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
1
آرژیل، مایکل (1378). روانشناسی ارتباطات و حرکات بدن. ترجمه مرجان مزجی. چاپ اول. تهران: مهتاب.
2
برکو، روی (1378). مدیریت ارتباطات. ترجمه محمد اعرابی. چاپ اول. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
3
بسـاک، حسن (زمستـان و بهار 1394 -1393). «تحلیل تصاویر کنایی در تاریخ بیهقی». سال اول، شماره ، صص 48-35.
4
بیهقی، محمدحسین (1387). تاریخ بیهقی. به کوشش خلیل خطیبرهبر (جلد اول و دوم و سوم). چاپ دوازدهم. تهران: مهتاب.
5
پیس، باربارا و پیس، آلن (1386). چگونه با زبان بدن حرف بزنیم. ترجمه آذر محمودی. چاپ دوم. تهران: اشاره.
6
جهانگیری، نادر (1378). زبان بازتاب زمان، فرهنگ و اندیشه (مجموعه مقالات). چاپ اول. تهران: آگاه.
7
حاجتی، سمیه (1389). ارتباط غیرکلامی در آثار داستانی مصطفی مستور. پایاننامه کارشناسی ارشد. استاد راهنما: احمد رضی. استاد مشاور: علی تسلیمی. دانشگاه گیلان.
8
ده مرده، حیدرعلی و دیگران (1386). «کنایه لغزانترین موضوع در فن بیان». نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 22.
9
دیمیک، سالی (1385). ارتباط موفقیتآمیز با NLP. ترجمه علی اسماعیلی. چاپ دوم. تهران: شباهنگ.
10
رضایی، ایرج (1389). «بررسی سبک شخصی فردوسی در شخصیتپردازی از طریق توصیفات اندامی». مجله بهار ادب، دانشگاه فردوسی مشهد، سال سوم، شماره سوم.
11
ریچموند، ویرجینیابی و مکروسی، جیمز سی. (1387). رفتار غیرکلامی در روابط میانفردی. ترجمه فاطمه سادات مولوی با مقدمه غلامرضا آذری. تهران: دانژه.
12
سکاکی خوارزمی، سراجالدین ابویعقوب یوسف بن ابوبکر محمد (1317 ق.). مفتاح العلوم. مصر: مطبعه ادبیه.
13
فرهنگی، علیاکبر (1373). مبانی ارتباطات انسانی. جلد اول. چاپ اول. تهران: تایمز.
14
کول، کریس (1377). فهمیدن، فهماندن و ارتباط مؤثّر. ترجمه پروانه کاریا.
15
گابور، دون (1389). مهارتهای گفتگو. ترجمه مهـدی قراچـه داغـی. چـاپ هفتم. تهران: پیک بهر.
16
گلیزاده، پروین و گورویی، رضا (1391). «تحلیل سبکشناسی تاریخ بیهقی بر مبنای ترکیبات اشتقاقی». فصلنامه تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال پنجم، شماره چهارم.
17
گودرزی، مجید (1388). نقاشی: ارتباط غیرکلامی. چاپ اول. تهران: عصر هنر.
18
وحیدیان کامیار، تقی (زمستان 1375). «کنایه، نقاشی زبان». مجله نامه فرهنگستان. شماره 8.
19
ــــــــــــــ (1387). «هنر حکیم توس در داستان رستم و اشکبوس». پژوهشنامه ادب غنایی. دوره 6. شماره 10.
20
وزیرنیا، سیما (1379). زبان شناخت. چاپ اول. تهران: قطره.
21
وود، جولیا (1379). ارتباطات میانفردی، روانشناسی تعامل اجتماعی. ترجمه مهرداد فیروزبخت. چاپ دوم. تهران: مهتاب
22
ORIGINAL_ARTICLE
نقدی بر کتاب مشّاطۀ بکر سخن (گزارش هشت قصیده از دیوان خاقانی شروانی) به کوشش دکتر احمد غنیپور ملکشاه
مقالۀ حاضر، به بررسی انتقادی کتاب مشّاطۀ بکر سخن (گزارش هشت قصیده از دیوان خاقانی شروانی) به کوشش دکتر احمد غنیپور ملکشاه اختصاص دارد. در این مقاله نشان خواهیم داد که به دلایلی ازجمله عدم تحقیق بایسته در پیشینۀ تحقیق، تسامح و سهلانگاری، عدم احصای کلّ اشارات و نیز بدفهمیهای قسمتهایی از متن، متن گُزیدۀ حاضر چندان قابل اعتماد نیست و کاستیهای آن احتیاج به بازبینی و اصلاح مجدد دارد تا هرچه بیشتر به غنای آن افزوده شود. همچنین از آنجایی که کتاب مشّاطۀ بکر سخن، برای توضیح پاره-ای از قصاید خاقانی تهیّه شده و بخش قابل توجّهی از آن در شروح دیگر دیوان خاقانی آمده است، بررسی این کتاب به موازات شروح دیگر ضرورت دارد؛ بنابراین، در بخش نخست مقاله به بررسی کتاب در حوزۀ نقد ساختار و در بخش دوم مقاله به نقد شرح در حوزۀ محتوای کتاب پرداخته شده و مزایا و کاستیهای هریک مورد بررسی قرار گرفته است.x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_5415_3cc83a42de78d4d27ac68a799cdce2dd.pdf
2018-02-20
29
41
قصاید خاقانی
شرح
نقد
مشاطۀ بکر سخن
اکبر
حیدریان
akbar.hei93@gmail.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
سید جواد
مرتضایی
gmortezaie@ferdowsi.um.ac.ir
2
دانشگاه فردوسی مشهد- دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی- گروه زبان و ادبیات فارسی.
AUTHOR
نیلوفر
جعفرزاده
nilufarane@yahoo.com
3
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ابوعلیسینا، حسینبن عبدالله (1363). قانون در طب. ترجمۀ عبدالرحمن شرفکندی (ههژار). تهران: سروش.
1
افشار، ایرج (1379). «دربارۀ ختمالغرائب». معارف، شمارۀ 49، صص 22-21.
2
امامی، نصرالله (1375). ارمغان صبح (برگزیدۀ قصاید خاقانی شروانی). تهران: جامی.
3
بیرونی، ابوریحان محمّدبن احمد (1363). آثارالباقیه. ترجمۀ اکبر داناسرشت. تهران: امیرکبیر.
4
ترکی، محمّدرضا (1387). فصل فاصله (تارنمای شخصی). ]آخرین بازنگری 15 بهمن 1387[..
5
ـــــــــــــــــ (1394). نقد صیرفیان. تهران: سخن.
6
جـرجـانـی، سیّـداسمـاعیـل (1355). ذخیـرۀ خوارزمشاهی. چاپ عکسی به اهتمام علیاکبر سعیدی سیرجانی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
7
حکیم مؤمن، محمّد مؤمنبن محمّد زمان (1373). تحفۀ حکیم مؤمن. تهران: کتابفروشی مصطفوی.
8
خاقانی شروانی، افضلالدّین بدیل (1384). منشآت خاقانی. تصحیح محمّد روشن. تهران: فرزان.
9
ـــــــــــــــ(1386). ختمالغرایب (تحفةالعراقین). تصحیح یوسف عالی عبّاسآباد. تهران: سخن.
10
ـــــــــــــــــ (1387). تحفةالعراقین (ختمالغرایب). تصحیح علی صفری آققلعه. تهران: میراث مکتوب.
11
ـــــــــــــــــ (1388). دیوان خاقانی شروانی. تصحیح ضیاءالدّین سجّادی. تهران: زوار.
12
سجّادی، ضیاءالدّین (1369). حواشی دکتر معین بر دیوان خاقانی با مقالهای از آن استاد. تهران: پاژنگ.
13
سعدی، مصلحبن عبدالله (1342). گُلستان سعدی. به اهتمام محمّدجواد مشکور. تهران: اقبال.
14
راوندی، محمّدبن علی (1386). راحةالصدور و آیةالسرور. سعی و تصحیح محمّد اقبال. تهران: اساطیر.
15
عبّودی، هنری (1991). معجم الحضارات السامیة. طرابلس: جرس برس.
16
عقیلی خراسانی (1371). مخزنالادویه. اُفست از چاپ کلکته. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
17
غنیپور ملکشاه، احمد (1392). مشّاطۀ بکر سخن (گزارش هشت قصیده از دیوان خاقانی شروانی). تهران: نور علم.
18
قرطبی، ابن عبدالبر (1981). بهجةالمجالس و اُنس المجالس و شحذ الذاهن و الهاجس. تصحیح محمّد مرسی خولی. جلد 3. بیروت: دارالکتب العلمیه.
19
قرهبگلو، سعیدالله (1383). «نگاهی دوباره به شرح ابیاتی از خاقانی». فصلنامۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، سال اوّل، شمارۀ 2، صص 31-21.
20
قزوینی، زکریابن محمّد (1373). آثار البلاد و اخبار العباد. ترجمۀ میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر.
21
قُمری آملی، سراجالدّین (1368). دیوان. تصحیح یدالله شکری. تهران: امیرکبیر.
22
کزّازی، میرجلالالدّین (1376). سراچۀ آوا و رنگ. تهران: انتشارات سمت.
23
ـــــــــــــــــ (1389). گزارش دشواریهای دیوان خاقانی. تهران: مرکز.
24
کندلی هریسچی، غفّار (1374). خاقانی: حیات، زمان و محیط او. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
25
ماهیار، عبّاس (1388). مالک ملک سخن. تهران: سخن.
26
مجملالتواریخ والقصص (1383). تصحیح محمّدتقی بهار و ویراستاری علیاصغر عبداللهی. تهران: دنیای کتاب.
27
محجوب، محمّدجعفر (1374). «کعبتین؛ سهشش، سهیک، دوشش، دویک». ایرانشناسی. سال هفتم. شمارۀ 25. صص 99-86.
28
مهدویفر، سعید (1391). «شرحی دوباره از دیوان خاقانی». کتاب ماه ادبیّات، شمارۀ 63، صص 75-52.
29
میبدی، ابوالفضل رشیدالدّین (1371). کشفالاسرار و عدةالابرار. تصحیح علیاصغر جکمت. تهران: امیرکبیر.
30
نظامی سمرقندی، احمدبن عمربن علی (1389). چهارمقاله. به تصحیح و اهتمام مرحوم محمّد قزوینی. به کوشش محمّد معین. تهران: جامی.
31
نیکوبخت، ناصر و سیّدعلی سراج (1393). «خاقانیپژوهی؛ معرفی و نقد پژوهشهای انجام گرفته دربارۀ خاقانی از آغاز تا امروز». پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، شمارۀ 35، صص 93-74.
32
واعظ کاشفی سبزواری، کمال الدین حسین (1369). بدایع الافکار فی صنایع الاشعار. به کوشش رحیم مسلمانقلیف. ویراستۀ میرجلالالدین کزازی. چاپ اول. تهران: مرکز.
33
ORIGINAL_ARTICLE
پلی بر تصاویر بدیع، صنایع بدیعی و صور خیال در شعر خاقانی
شعر فنی یکی از دشوارترین و پیچیدهترین سبکهای شعر فارسی است که در قرن ششم رواج یافت. خاقانی از بزرگترین شاعران این سبک به شمار میرود. یکی از سئوالاتی که مطرح میشود این که خاقانی به چه شیوهای از علوم بلاغی بهره گرفته و این کاربرد چه تأثیری بر شعر او گذاشته است؟ کتابها و مقالات زیادی پیرامون سبک شعر خاقانی و دشواریهای شعری او نوشته شده است ولی به دلیل گستردگی اشعار و مضامین متنوع و دیر فهم بودن اشعار خاقانی هنوز این ضرورت وجود دارد که پژوهشگران به تحقیق و تفحص بپردازند و پیچیدگیها و دشواریهای شعری او را برطرف نمایند. انجام پژوهشهای جدید دربارۀ خاقانی و اشعار او سبب میشود که خوانندگان بتوانند با زبان و شعر خاقانی ارتباط بیشتری برقرار کنند و آنها را بهتر درک کنند. خاقانی برای خلق تصاویر بدیع و شگفتانگیز در اشعار خویش از صنایع بدیعی و صور خیال به شیوههایی خاص بهره برده است. اگرچه این بدیعگویی سبب پیچیدگی اشعار او شده ولی به لحاظ هنری و آفرینش ادبی بسیار درخور توجه است. در این مقاله با ارائۀ نمونههایی از اشعار خاقانی، لفظپردازیهای او در شعر تبیین شده و جایگاه این شاعر سترگ در سبک فنی نقد و بررسی شده است. در ادامه برخی از دشواریهای شعری، علل این مغلقگویی و پیچیدگی بررسی شده است.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_5416_1e0aae891a2ec1f4e003fb03dacc311c.pdf
2018-02-20
41
58
خاقانی
دشواری
صنایع لفظی و معنوی
ابداع و پرهیز از تقلید
سیدعلی
کرامتی مقدم
karamatiseyedali@yahoo.com
1
دانشگاه فرهنگیان
LEAD_AUTHOR
اردلان جوان، سیدعلی (1375). تجلی شاعرانه اساطیر و روایات تاریخی و مذهبی در اشعار خاقانی. مشهد: به نشر.
1
ــــــــــــــ (1392). صهبای خیال خاقانی: تصـویـرهای زیبـا در اشعـار خـاقـانی. مشهد: به نشر.
2
اشرفزاده، رضا (1384). بهار زندهدلان. تهران: انتشارات جامی.
3
ــــــــــــــ (1374). رنجنامۀ زندانی نای و مرنج. مشهد: صالح.
4
ـــــــــــــ (1385). گزیدۀ اشعار خاقانی شروانی. تهران: اساطیر.
5
امامـی، نصـرالله (1375). ارمغان صبح. تهـران: جامی.
6
پارسا، احمد و حسین پناهی، فردین (1390). «استعارههای ترکیبی، گونهای نو یافته از استعاره در سرودههای خاقانی شروانی». مجله شعر پژوهی، شماره 8، صص 50- 20.
7
تجلیل، جلیل (1363). «جاذبههای شعری خاقانی و هنرهای ادبی او». مشکوة، شماره 6، صص 182-170.
8
خاقانی شروانی، افضلالدین (2537). تحفهالعراقین. تصحیح یحیی قریب. تهران: امیرکبیر.
9
ــــــــــــــــ (1375). دیوان. تصحیح بدیعالزمان فروزانفر. تهران: نگاه.
10
دشتی، علی (1340). شاعری دیر آشنا. تهران: امیرکبیر.
11
رودکی (1385). دیوان اشعار. تصحیح سعید نفیسی. زیر نظر برتلس. تهران: نگاه.
12
سجادی، سید ضیاءالدین (1373). شاعر صبح. تهران: سخن.
13
ـــــــــــــــــ (1374). فرهنگ لغات و تعبیرات دیوان خاقانی شروانی. تهران: زوار.
14
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1372). صور خیال در شعر فارسی. چاپ پنجم. تهران: آگاه.
15
صفا، ذبیح الله (1371). تاریخ ادبیات در ایران. جلد 2. چاپ یازدهم. تهران: فردوس.
16
فلاح رستگار، گیتی،(1357). «تصویر در شعر خاقانی». مجله جستارهای ادبی، شماره 55، صص 532- 494.
17
کزازی، میرجلالالدین (1368). رخسار صبح. تهران: نشر مرکز.
18
ـــــــــــــ (1376). سراچۀ آوا و رنگ. تهران: سمت.
19
ماهیار، عباس (1380). شرح مشکلات خاقان. دفتر سوم (نسیم صبح). کرج: جام گل.
20
معدن کن، معصومه (1375، 1377، 1378). نگاهی به دنیای خاقانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
21
ـــــــــــ (1375). «پرتوی از هنر و خلاقیت خاقانی». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره 160 و 161، صص 250- 227.
22
نظامیعروضی سمرقندی (بیتا). احمد بن عمر، چهار مقاله. تصحیح محمد قزوینی و به کوشش معین. ارمغان.
23
نظامی گنجوی (1366). کلیات خمسۀ نظامی، با مقدمۀ شبلی نعمانی. تهران: جاویدان.
24
همایی، جلالالدین (1373). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: هما.
25
ORIGINAL_ARTICLE
زن در آیینۀ رمان مقایسۀ نقش زنان در سه رمان فارسی چراغها را من خاموش میکنم نوشتهی زویا پیرزاد؛ نگران نباش از مهسا محبعلی و بیبی شهرزاد اثر شیوا ارسطویی
زنان و مسائل آنها از موضوعات مهم در جامعهی امروز است. هدف از نگارش این مقاله، بررسی نگاه زنانِ نویسنده به موقعیت زن در جامعهی ایرانی است. اهمیت و ضرورت این پژوهش در این است که میتوان به جایگاه زنان در دورهی معاصر از نگاه خود زنان پیبرد. این تحقیق و بررسی در سه رمان مشهور فارسی انجام شده است؛ رمانهای: «چراغها را من خاموش میکنم» اثر زویا پیرزاد (1380)، «بیبی شهرزاد» از شیوا ارسطویی(1383) و «نگران نباش» نوشتهی مهسا محبعلی(1387). در میانِ این سه بانوی نویسنده، زویا پیرزاد موقعیت زن را در دههی چهل شمسی به تصویر کشیده و نشان داده که این دهه آغازِ دستیابی زن ایرانی به هویت و فردیت است. شیوا ارسطویی در رمان بیبی شهرزاد، موضوع مردسالاری را در تاریخ معاصر ایران مورد توجه قرار داده و با استفاده از شیوهی گذشتهنگری و نمادپردازی، این امر را به کل تاریخ جامعهی ایرانی مربوط دانسته است. مهسا محبعلی نیز در رمان نگران نباش، برخی از معضلات اجتماعی را که زن در دورهی معاصر به آنها گرفتار شده نشان میدهد.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_5417_9f101ff719f6f467752e7bdd99cfac14.pdf
2018-02-20
59
84
زنانِ نویسنده
زنانِ داستان
موقعیت اجتماعی زنان
مردسالاری
حسین
خسروی
h_khosravi2327@yahoo.com
1
عضو هیات علمی
LEAD_AUTHOR
مژگان
کیوانی
m.keivani66@gmail.com
2
دانشگاه آزاد اسلامی ، شهرکرد، ایران
AUTHOR
احمدیخراسانی، نوشین (1381). زنان زیر سایه پدر خواندهها. چاپ 4. تهران: توسعه.
1
ارسطویی، شیوا (1384). بیبی شهرزاد. تهران: قطره.
2
ایروانی، شهین (1384). تحلیلی بر سرگذشت تاریخی زن (با تأکید بر هویت تاریخی زن مسلمان). تهران: دریا.
3
باقری، نرگس (1387). زنان در داستان (قهرمانان زن در داستانهای زنان داستاننویس ایران). چاپ اول. تهران: مروارید.
4
بشیری، محمود؛ محمودی، معصومه (1390). «بررسی مقایسهای موضوعات و درونمایههای مرتبط با زنان در داستانهای زنمحور زنانِ داستاننویس (از 1300 تا 1380)».فصلنامه زبان و ادب پارسی، شماره 47.
5
پاینده، حسین (1392). گشودن رمان. تهران: مروارید.
6
پرستش، شهرام؛ ساسانیخواه، فائزه (1389). «بازنمایی جنسیت در گفتمان رمان (از 1375 تا 1384)». زن در فرهنگ و هنر، دوره 1، شماره 4، صص 74-55.
7
پیرزاد، زویا (1380). چراغها را من خاموش میکنم. تهران: مرکز.
8
رفیعپور، فرامرز (1384). تکنیکهایخاصتحقیق. تهران: شرکت سهامی انتشار.
9
فاولر، راجر (1390). زبانشناسی و ادبیات. ترجمه محمد غفاری، تهران: نی.
10
کاظمیپور، شهلا (1383). «نقش اجتماعی شدن سیاسی و عوامل اجتماعیکننده در مشارکت سیاسی زنان». مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، صص 237-217.
11
گرت، استفانی (1379). جامعهشناسی جنسیت. ترجمه کتایون بقائی. تهران: نشر دیگر.
12
مایلز، رزالیند (1380). زنان و رمان. ترجمه علی آدرنگ. تهران: روشنگران.
13
محبعلی، مهسا (1390). نگران نباش. تهران: چشمه.
14
میرعابدینی، حسن (1387). صد سال داستاننویسی ایران. جلد 2و1. چاپ 5. تهران: چشمه.
15
نیکوبخت، ناصر و همکاران، (1391). «روند تکوین سبک زنانه در آثار زویا پیرزاد، تحلیلی بر پایهی سبکشناسی فمینیستی». فصلنامه نقد ادبی. شماره 18، صص 152-119.
16
نیکخواه قمصری، نرگس (1384). تحول نگرش نسبت به زن و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی. تهران: پژوهشکدۀ امام خمینی(ره).
17
هاشمی، محمد (1365). مذاکرات مجلس شورای ملی در دوره دوم. جلد 3. تهران: امیرکبیر.
18
یاحقی، محمدجعفر (1380). جویبار لحظهها. جریانهای ادبی معاصر ایران. چاپ سوم. تهران: جامی.
19
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و بررسی شگردهای بلاغی با اعلام جغرافیایی در قصاید سنایی و بدر چاچی
شاعران، اعلام جغرافیایی را دستمایه مضمونسازی و آرایه-پردازی نمودهاند و همواره به شیوههای گوناگون در شعر خود دست به خلق تصاویر زیبای شعری زدهاند و یا اینکه با روش-های مختلف شگردهای بلاغی گوناگون آفریدهاند.یکی از این روشها خلق تصاویر شعری با استفاده از شگردهای بلاغی و بهرهگیری از اعلام جغرافیایی است. سنایی و بدر چاچی از جمله شاعرانی هستند که در قصاید خود از این شیوهها بهره بردهاند. در این مقاله تلاش شده است که با ارائه تعریف مشخص از شگردهای بلاغی، اعلام جغرافیایی موجود در قصاید سنایی و بدر چاچی معرفی و بسامد هرکدام از این اعلام ارائه گردد. در این مقاله بهصورت تحلیلی- توصیفی و با ارائه جدول انجام شده است که بسامد و کارکردهای هنری بر مضمونآفرینیهای شاعرانه با اعلام جغرافیایی در دیوان سنایی و بدر چاچی تبیین شده است. براساس پژوهش انجام شده سنایی از اعلام جغرافیایی بیشتر در آرایه مراعاتالنظیر و بدر چاچی از آن بیشتر بهعنوان استعاره استفاده کرده است.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_5428_0571d83a1a1e4f2ffed1c805355a5b82.pdf
2018-02-20
85
94
شگردهای بلاغی
اعلام جغرافیایی
سنایی
بدر چاچی
اشرف
قنبری
amehrabi56@yahoo.com
1
دانشگاه پیام نور اهواز، اهواز، ایران
LEAD_AUTHOR
علی محمد
گیتی فروز
gitiforuz_ali@yahoo.com
2
دانشگاه پیام نور اهواز/ایران
AUTHOR
پرنیان، موسی؛ رضایی، شمسی (پاییز وزمستان 1391). «شگردهای بلاغی با اعلام جغرافیایی در شعر خاقانی ناصر خسرو». مجله پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره 2، شماره 2، صص 66-41.
1
پرنیان، موسی؛ فتاحی، سهیل (بهار 1393). «تصویرسازی با اعلام جغرافیایی در شعر هوشنگ ابتهاج». مجله پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره 2، شماره 2، صص 86-76.
2
دهخدا، علیاکبر (1372). لغتنامه دهخدا. 14 جلدی. چاپ اول. تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
3
راستگو، سیدمحمد (1371). «ایهامنامه واژهای». دبستان، دوره 1، شماره 34، صص 61-57.
4
ـــــــــــــ (1379). ایهام در شعرفارسی. تهران: انتشارات سروش.
5
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1366). صور خیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات نیل.
6
شمیسا، سیروس (1366). فرهنگ تلمیحات و اشارات. تهران: انتشارات فردوس.
7
ــــــــــــــــــ (1381). نگاهی تازه به بدیع. تهران: نشر میترا.
8
فرشیدورد، خسرو (1393). دستور تاریخ زبان فارسی. تهران: انتشارات زوار.
9
گیتیفروز، علی محمد (1387). دیوان بدر چاچی. تصحیح علیمحمد گیتیفروز. تهران: انتشارات کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
10
ـــــــــــــ (1390). «هزار نکته باریکتر زمو چند ایهام نویافته در شعر حافظ». مجله پژوهشی دانشکده ادبیات فارسی تهران، شماره 3، 4 و، صص 208-191.
11
مصفا، مظاهر (1389). دیوان حکیم سنایی. تصحیح مظاهر مصفا. تهران: انتشارات زوار.
12
معین، محمد (1345). فرهنگ فارسی (دو جلدی). تهران: انتشارات امیرکبیر.
13
ـــــــــــــ (1371). فرهنگ فارسی. 6 جلدی. چاپ هشتم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
14
همایی، جلالالدین (1364). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: انتشارات توس.
15
یاحقی، محمدجعفر (1369). فرهنگ اساطیر. تهران: انتشارات سروش.
16
ORIGINAL_ARTICLE
طنز کلامی در شعر فرانوی اکبر اکسیر
اکبر اکسیر از شاعران معاصر است که هوشمندانه و دلسوزانه از طنز برای اصلاح نابسامانیها و ناهنجاریهای جامعه بهره میگیرد. او از قالب شعر فرانو -که شعری است موجز، ملموس، ساده، به دور از خیالپردازیهای پیچیده و متناسب با دغدغههای بشر امروز- استفاده میکند. در این مقاله شش نمونه شعر از شش مجموعة فرانوی اکبر اکسیر براساس نظریة عمومی طنز کلامی بررسی و تحلیل شده است. این نظریه شامل شش متغیّر پایة تقابل انگاره، مکانیسم منطقی، موقعیت، هدف، شیوة روایت و زبان است. نتایج تحقیق نشان میدهد که دو متغیّر تقابل انگاره و مکانیسم منطقی از عوامل مؤثّر در ساختار شعر فرانو محسوب میشوند. همچنین در یک شعر، گاه چندین تقابل انگاره دیده میشود که برای تحلیل عدم تجانس بین آنها از چندین مکانیسم منطقی استفاده شده است. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که اکسیر از روایتهای ساده و زبان روزمرّه بیشتر بهره میگیرد و در بیشتر شعرهای فرانویِ بررسیشده، هدف، یک شخص نیست، بلکه یک معضل، یک گروه و گاه همة انسانها مورد انتقاد شاعر هستند.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_5429_c36c2c4f5b970dcd6c8a21015207735a.pdf
2018-02-20
95
107
شعر فرانو
طنز
اکبر اکسیر
نظریة عمومی طنز کلامی
سهیلا
فرهنگی
farhangisoheila@gmail.com
1
عضو هیئت علمی/دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
اکبر
جعفری
a.gafari2014@gmail.com
2
دبیر/ آموزش و پرورش
AUTHOR
اخوّت، احمد (1371). نشانهشناسی مطایبه. اصفهان: نشر فردا.
1
اصلانی، محمدرضا (1387). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: انتشارات کاروان.
2
اکسیر، اکبر (1384). زنبورهای عسل دیابت گرفتهاند. تهران: ابتکار نو.
3
ـــــــــــ (1385). «فرانو: رود وحشی شعر امروز». فصلنامة اشراق، شمارة 3.
4
ـــــــــــ (1387الف). بفرمایید بنشینید صندلی عزیز. تهران: مروارید.
5
ـــــــــــ.(1387ب). پستة لال سکوت دندان شکن است. تهران: مروارید.
6
ـــــــــــ (1389). ملخهای حاصلخیز. تهران: مروارید.
7
ـــــــــــ (1390). مالاریا. تهران: مروارید.
8
ـــــــــــ (1393). ما کو تا اونا شیم؟. تهران: مروارید.
9
انوشه، حسن (1381). دانشنامة ادب فارسی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
10
ایزدپناه، محمّدعلی و رخشندهرو، فاطمه (1392). «تحلیل گفتمان طنز پارسی براساس کاربرد نظریة عمومی طنز کلامی در سریال قهوة تلخ». مجموعهمقالات همایش ملّی ادبیات دانشگاه شیراز.
11
پاسخی، باهره (1390). بررسی توصیفی- تطبیقی درونمایههای طنز در اشعار اکبر اکسیر و عمران صلاحی. پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه پیامنور رشت.
12
تجبّر، نیما (1390). نظریههای طنز بر بنیاد متون برجستة طنز فارسی. تهران: مهر ویستا.
13
خشوعی، مهدیهالسادات (1386). روانشناسی شوخی. اصفهان: کنکاش.
14
سلیمانی، محسن (1391). اسرار و ابزار طنزنویسی. تهران: سورة مهر.
15
سعیدی، مهدی. (1381). تحلیل ساختاری و مضمونی کتابهای کیومرث صابری فومنی. پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
16
شریفی، شهلا و سریرا کرامتی یزدی (1388). «بررسی طنز منثور در برخی از مطبوعات رسمی طنز کشور براساس نظریة عمومی طنز کلامی». فصلنامة زبان و ادب فارسی، شمارة 42، صص 109-131.
17
شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1366). صور خیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات نگاه.
18
صدر، رؤیا (1381). بیست سال با طنز. تهران: انتشارات هرمس.
19
صلاحی، عمران (1367). «خنده و مشتقات آن». مجلة دنیای سخن، شمارة 19، صص 62-63.
20
کاسب، عزیزالله (1366). چشمانداز تاریخی هجو. تهران: مؤلف.
21
کریچلی، سیمون (1384). در باب طنز. ترجمة سهیل سمی. تهران: انتشارات ققنوس.
22
یوسفی، کلثوم (1385). بررسی طنز در آثار دهخدا. پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه پیامنور واحد ساری.
23