پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

ریخت شناسی رزمنامه کنیزک ونقش آنیما درنامگذاری ان

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسنده

دبیرآموزش پرورش

چکیده

این نوشتار به روش  تحلیلی _ توصیفی (کتابخانه ای ) انجام گرفته است و برآن است تا ضمن تحلیل داستان رزمنامه کنیزک مطابق با الگوی ریخت شناسی پراپ و روشن نمودن خویشکاری کنیزک، هم زمان با روش نقد کهن الگویی یونگ ، کهن الگو آنیما را در شخصیت کنیزک کاویده تا شاید دلیلی روان شناختی بر گزینش این نام از سوی مصحح  وراویان معلوم دارد. اگر چه حضور کنیزک بسامد کمی دارد اما به عنوان عنصر آگاهی دهنده و پیوند دهنده در داستان ضمن اینکه عامل حرکت آغازین پهلوانان وقهرمانان  برای رفع شر است، مطابق با کهن الگوی یونگ به عنوان آنیمای روان جمعی ، عاملی برای پیروزی پهلوانان است و به نظر می‌رسد این نیز سبب پر رنگ شدن شخصیت کنیزک هم در ذهن و روان راویان وکاتبان شده و هم درگزینش این نام ازسوی مصحح  نقش داشته است. دلایل یادشده درراستای طرح سوالی است که ازسوی برخی از پژوهندگان انجام گرفته و نام کنیزک را مناسب برای این منظومه ندانسته اند.

 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Morphology of Razmnameye_kanizak And rolle anima Its Naming

نویسنده [English]

  • Anahita Amini
Departmant
چکیده [English]

 

Morphology of Razmname-ye Kanizak and the Role of Anima in Its Naming

 

Anahita Amini, PhD student in Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Mashhad Branch (Tel No.: +989153060407, Email: Sarab_ab48000@yahoo.com)

 

 

Abstract

This descriptive_analytical study had a library approach and aimed to analyz razmnameye_kanizak base on prpp morphology and explore the ancient anima pattern in the character of Kanizak using archetypal criticism to possibly find a psychological reason for the selection of this name by the reviser. Despite its low frequency, Kanizak was considered a factor for victory of heroes as the collective psychic anima due to being the informing and linking element in the story in addition to being the cause of the initial movement of the heroes to eliminate evil. Therefore, these impacts have led to highlighted role of Kanizak both in the minds of narrators and writers of the story and in selecting this name by the reviser.The mantioned reasons are in line with the qustion raised by some reserchers whov considered the name “kanizak inappropriate for the story.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Kanizak"
  • "Aanima"
  • "Arkityp"
  • " prop"
  • "Naming"
1 - احمدی، بابک (1384)، ساختار و تاویل متن، تهران، مرکز، چاپ هفتم
2- ارژنگی ،کامران، پاژ، شماره چهارم زمستان 97، شماره پیاپی 32
3- اسکولرز، رابرت (1383)، درآمدی بر ساختار گرایی در ادبیات، فرزانه طاهری، تهران، مرکز، چاپ دوم
4- اکبری مفاخر، آرش (1395)، رزمنامه کنیزک، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی
5- ---------، -----(1396) یادگارزریران از گزارش اوستایی تا روایت گورانی ،ایران شهر امروز. سال دوم، شماره اول، فروردین خرداد 1396
6- ---------،----- (1397) رزم نامه کنیزک حماسه‌ای به زبان گورانی و روایتی از یادگار زریران، ویراست دوم، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی
7- بهار، مهرداد (1376)، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران، آگاه 95- پراپ، ولادیمر (1368)، ریخت شناسی قصه‌های پریان، فریدون بدره‌ای، تهران، انتشارات توس.
8- ـــــ ، ــــــــ (1385)، ریشه‌های تاریخی قصه‌های پریان، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، طوس.
9- خراسانی، محبوبه (1383)، «ریخت شناسی هزار و یک شب»، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، شماره 6.
10- خطیبی ابوالفضل (1397) یادداشت‌های ادبی و تاریخی (4)، مجله فرهنگی و هنری بخارا، شماره 123، فروردین اردیبهشت 97
11- رامیار ، محمود (1362) تاریخ قرآن، تهران، چاپ سوم
12-ریکور. پل (1384)، رمان و حکایت‌، پیکربندی زمان در حکایت داستانی، ترجمه مهشید نونهالی، تهران، گام نو.
13- سیگال، رابرت (1388)، اسطوره تهران، ماهی، چاپ دوم
14- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1385)، صور خیال در شعر فارسی، تهران ،آگاه. چاپ دهم
15- صفا، ذبیح الله (1374)، حماسه سرایی در ایران، تهران، فردوسی، چاپ ششم
16- فوردهام، فرید (1394) مقدمه‌ای بر روانشناسی یونگ، ترجمه مسعود میربها، تهران، اشرفی. چاپ سوم
17- قافله باشی، سید اسماعیل و سیده زیبا بهروز، نقد ریخت‌شناسی حکایت‌های کشف المحجوب و تذکره ‌الاولیا، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، شماره 18، سال پنجم 1386
18- گورین و همکاران (1370)، راهنمای رویکرد نقد ادبی، ترجمه زهرا مهین‌خواه، تهران، اطلاعات.
19 - مجیدزاده ، یوسف (1379 ) تاریخ و تمدن بین النهرین، جلد دوم، تاریخ فرهنگی اجتماعی. تهران. نشر دانشگاهی .
20- مظلومی، رجبعلی (1360) پژوهشی پیرامون آخرین کتاب الهی، آفاق، تهران
21- یاوری، حورا (1374)، روانکاوی و ادبیات (دو متن، دو جهان، دو انسان)، تهران
22- یونگ، کارل گوستاو (1370)، روانشناسی و دین، ترجمه فواد روحانی، تهران، کتاب جیبی.
23- ــــــ ، ـــــــــــ (1383) با همکاری دکتر ماری لویزفون فرانتس و دیگران، انسان و سمبول‌هایش، ترجمه دکتر محمود سلطانیه، تهران، نشر جامی، چاپ چهارم 
1- Cambpll, G. The Hero with a thousands faces.
2- Daiches, David, critical Aproaches to litrelture, U. S. A. Prentice Hall, Inc . 1956)
3- Izady, Mehrdad R. (1992). The kurds, a concise handbook Washington, taylor and Francis.
4-Rezai Baghbidi ،Hasan، Iranian studies Osaka University،vol ،XIV،  2018، PP،57-6