ORIGINAL_ARTICLE
قرآن وعلوم بلاغی؛باتأکیدبرارزش های بلاغی حدائق السحررشیدالدین وطواط
بی تردید نزول قرآن کریم، این معجزۀ خالدۀ خداوند و حضرت ختمی مرتبت(ص)،زمینه ساز تحول بزرگی در عالم ادبیات بویژه در حوزۀ علوم بلاغی گردید به نحوی که این دانش را زاده بلاغت قرآن کریم می دانند و همین ارجمندی است که بلاغت زبان فارسی نیز از آن بی نصیب نمانده است و از همین رو است که ادبا ،سخنوران و نویسندگان فارسی زبان آثار ادبی خود را با آیات نورانی قرآن و سخنان درر بار نبی مکرم اسلام(ص) و ائمۀ هدی(ع)، زیب و زیور و غنا بخشیده اند.تألیف کتاب های علوم بلاغی به زبان فارسی که از سده چهارم هجری آغاز شده بود.در سده ششم به اوج خود رسید و کتاب های مستقل در یک موضوع تألیف شد،یکی از این کتاب ها که در حال اختصار بسیاری از مباحث بدیع را در بر دارد « حدائق السحر فی دقائق الشعر» دبیر و نویسنده و شاعر توانا رشید الدین وطواط است،این کتاب ارزنده که از هنگام چاپ نخست آن تا کنون یکصد و شصت و پنج سال می گذرد شایسته بررسی بیشتر از این است که بتوان در یک مقاله همۀویژگی های پسندیده آن را روشن کرد،در این مقاله اندک کوششی صورت گرفته است تا گوشه هایی از این کتاب مورد مطالعه قرار گیرد،امید است در مبحث علوم بلاغی و همچنین ادبیات تطبیقی به ویژه در راستای دو زبان مهم عربی و فارسی به این کتاب بیشترتوجه شود.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_2578_61cd1e98adb2723bc4a017efedfbbc96.pdf
2016-05-21
11
19
قرآن کریم
رشیدالدین وطواط
حدائق السحر
صد کلمه
محمود
مهدوی دامغانی
mahdavi@damghani.com
1
دانشیار بازنشسته دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم (1390). ترجمۀ حسین انصاریان. قم: آیین دانش.
1
آصفی، تاجماه (1376). آسمان و خاک. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
2
آقابزرگ طهرانی، محمد محسن (بیتا). الذریعه الی تصانیف الشیعه. بیروت: دارالاضواء.
3
ابن حجر عسقلانی، احمد (بیتا). الدررالکامنه. قاهره: دارالکتب الحدیثه.
4
ابن درید، محمد (1351ق). حجره اللغه. حیدرآباد دکن: دائره المعارف عثمانیه.
5
ابنمنظور، محمد (1403). لسانالعرب. قم: نشرادب حوزه.
6
ابراهیمی حریری، فارس (1326). مقالهنویسی در ادبیات فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
7
امین جبل عاملی، محسن (1403). اعیان الشیعه. بیروت: دارالتعارف.
8
براون، ادوارد (1351). از سنایی تا سعدی. ترجمه غلامحسین صدری افشار. تهران: مروارید.
9
بهار، محمدتقی (1337). سبکشناسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
10
خوانساری، محمدباقر (1390). روضات الجنات. تهران: اسماعیلیان.
11
زرکلی، خیرالدین (1389ق). الاعلام. قاموس تراجم لاشهرالرجال والنساء منالعرب والمستعربین والمستشرقین. بیروت: بی نا.
12
رضازاده شفق، صادق (1352). تاریخ ادبیات. شیراز: دانشگاه شیراز.
13
سیوطی، جلالالدین (1964). بغیه الوعاه. به اهتمام محمد ابوالفضل ابراهیم. مصر: عیس الحلبی.
14
شریف الرضی، محمد بن حسین (1406ق). خصائص الأئمة ع (خصائص أمیر المؤمنین ع). محقق و مصحح محمد هادی امینی. مشهد: آستان قدس رضوی.
15
صفا، ذبیحالله (1336). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: ابنسینا.
16
ــــــــــ (1363). گنجینه سخن. چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر.
17
ورّام بن أبی فراس (1410 ق). تنبیه الخواطر و نزهة النواظر. ج 1. قم: مکتبة فقیه.
18
وطواط، رشیدالدین (1362). حدائقُ السِّحر فی دقائق الشّعر. مقدمه به قلم عباس اقبال آشتیانی. چاپ دوم. تهران: طهوری.
19
ــــــــــ (1389ق). صد کلمه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20
فروزانفر، بدیعالزمان (1350). سخن و سخنوران. تهران: خوارزمی.
21
قمی، عباس (1358). الکنی و الالقاب، العرفان. لبنان: صیدا.
22
کحاله، عمر رضا (بیتا). معجم المولفین. بیروت: دارالاحیاء التراث العربیه.
23
مدرس تبریزی، محمدعلی (1332). ریحانه الادب. تهران: شرکت سهامی طبع کتاب.
24
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل بلاغی تلمیحات شاهنامه ایِ محمد سلمانی
بررسی و تحلیل بلاغی تلمیحات شاهنامهایِ محمد سلمانی چکیده تلمیح با تداعی رویدادهای آشنا، متن را از نظر صورت و معنا، استحکام و عمق میبخشد و ذهن خواننده را از لذت ادبی سرشار میسازد. شاعران از این صنعت ادبی، چونان ابزار شعری و بیانی در مقاصد گوناگون بهره میبرند. محمد سلمانی، غزلسرای معاصر، (متولد 1334) در دو دفتر شعری که تا کنون با نامهای «غزل زمان» و «دربهدر درپی نیافتنت» به چاپ رسانده، گرایش ویژهای به تلمیح داشته است. این مقاله به تلمیحات شاهنامهایِ موجود در شعر او نظر داشته و 22 نمونۀ یافت شده در دو کتاب نامبرده را به شیوۀ بلاغی و بویژه بیانی، تحلیل کرده است. هدف اصلی مقاله، نشان دادن پارهای از توانمندیهای شاعر در بهرهگیری از تلمیح از منظر زیبایی شناسی بوده و در ضمنِ آن، دخل و تصرفها، نوآوریها، تسامحات و اشتباهات احتمالی شاعر نیز در این نمونهها مورد بررسی قرار گرفته است. در این واکاوی مشخص شد که سلمانی در کاربرد تلمیحات اسطورهای شاهنامه، حتی المقدور، از خام سرایی پرهیز کرده و ملزومات دیگری از جمله ایهام را نیز رعایت کرده و این امر در زیبایی شناسی شعر او از منظر تداعی تأثیرگذار بوده است. همچنین مشخص شد که سلمانی از میان شخصیتهای اسطورهای، توجه ویژهای به شخصیت سیاوش داشته است. در چند مورد اندک نیز در رعایت تناسبها و اعلام تلمیحی، تسامحات و اشتباهاتی دیده شد.درخور ذکر است که با این رویکرد، پژوهشی دربارۀ شعر سلمانی انجام نگرفته است. کلید واژهها : تحلیل بلاغی؛ تلمیح؛ تلمیحات شاهنامهای، غزل معاصر؛ محمد سلمانی.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_2713_99789f6b54827dca8115fe941777bfb2.pdf
2016-05-21
20
36
تحلیل بلاغی
تلمیح
تلمیحات شاهنامه ای
غزل معاصر
محمد سلمانی
علی
پدرام میرزایی
ali.pedram.mirzaei@gmail.com
1
دانشیار دانشگاه پیام نور
AUTHOR
هوشنگ
مرادی
hooshangmoshkan@gmail.com
2
هیئت علمی پیام نور
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
آیدنلو، سجاد (1390). دفتر خسروان (برگزیده شاهنامه فردوسی). تهران: سخن. چاپ اول.
2
حسن لی، کاووس (1383). گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: نشر ثالث با همکاری انتشارات دبیرخانه شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی. چاپ اول.
3
رجائی، محمد خلیل (1379). معالم البلاغه در علم (معانی و بیان و بدیع). شیراز: دانشگاه شیراز. چاپ پنجم.
4
روزبه، محمدرضا (1381). ادبیات معاصر ایران (شعر). تهران: نشر روزگار. چاپ اول.
5
سلمانی، محمد (1392).در به در، در پی نیافتنت. تهران: فصل پنجم. چاپ اول.
6
ــــــــــــــ (1379). غزل زمان. بندرعباس. چی چی کا. چاپ اول.
7
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1383). ادوار شعر فارسی. تهران. سخن. چاپ دوم؛ ویرایش دوم.
8
ــــــــــــــــــــــــ (13911). رستاخیز کلمات(درس گفتارهایی درباره نظریه ادبی صورتگرایان روس). تهران: سخن. چاپ سوم.
9
ــــــــــــــــــــــــ (13912). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگه. چاپ پانزدهم.
10
ـــــــــــــــــــــــ (1376). موسیقی شعر. تهران: آگه. چاپ پنجم.
11
شمیسا، سیروس (1390). بیان. تهران: نشر میترا. چاپ سوم از ویراست چهارم.
12
ـــــــــــــــ (1380). سیر غزل در شعر فارسی. تهران: فردوس. چاپ ششم. ـــــــــــــــ (1376). طرح اصلی داستان رستم و اسفندیار. تهران: میترا. چاپ اول.
13
ـــــــــــــــ (1377). فرهنگ اشارات ادبیات فارسی؛ جلد اول. تهران: فردوس. چاپ اول.
14
ـــــــــــــــ (1386). فرهنگ تلمیحات. تهران: میترا. چاپ اول از ویراست دوم.
15
ـــــــــــــــ(1378). کلیات سبک شناسی. تهران: فردوس. چاپ پنجم.
16
ـــــــــــــــ (1383). نگاهی تازه به بدیع. تهران: میترا. چاپ اول از ویرایش سوم.
17
فتوحی، محمود (1392). سبک شناسی. تهران: سخن. چاپ دوم.
18
فردوسی، ابوالقاسم (1393). شاهنامه. جلد نهم. (یادداشتهای شاهنامه؛ نگارش جلال خالقی مطلق).تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. چاپ سوم.
19
قمری، حیدر (زمستان 86 و بهار 87). «تسامح در تلمیح به داستانهای حماسی و ملی در شعر فارسی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا. سال هفدهم و هجدهم. شماره 68 و 69.
20
کزازی، میر جلال الدین (1385). زیبایی شناسی سخن پارسی، بدیع. تهران: نشر مرکز. چاپ پنجم.
21
ــــــــــــــــــــــ (1380). مازهای راز: جستارهایی در شاهنامه. تهران: مرکز. چاپ دوم.
22
ــــــــــــــــــــــ (1381). نامه باستان(ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی). جلد دوم. تهران: سمت. چاپ اول.
23
ــــــــــــــــــــــ (1382). نامه باستان(ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی). جلد سوم. تهران: انتشارات سمت. چاپ اول.
24
محمدی، محمد حسین (1385). فرهنگ تلمیحات شعر معاصر. تهران: نشر میترا. چاپ دوم.
25
مقدادی، بهرام (1393). دانشنامه نقد ادبی از افلاتون تا به امروز. تهران: نشر چشمه. چاپ اول.
26
نامور مطلق، بهمن (1384). «جامهای اسطورهای در ایران و اروپا (جام جم و گرال)». اسطوره و ادبیات: مجموعه مقالات. تهران: سمت. چاپ دوم.
27
همایی، جلال الدین (1377). فنون بلاغت و صناعات ادبی.قم: موسسه نشر هما. چاپ پانزدهم.
28
Abrams, M.H. (1999). A Glossary of Literary Terms. Earl McPeek. 7th.ed.
29
Cuddon, J. A. (1984). A Dictionary of Literary Terms. New York: Penguin Books
30
ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر بلاغت کلام مولوی در تفضیل حقیقت بر عقل، در مثنوی
در این نوشته جایگاه عقل را از دیدگاه مولوی بررسی کرده ایم در دو حوزة مربوط به معارف بحثی اهل استدلال و دریافتها و تجارب شهودیِ متعلق به عرفان. از دریافتهای شهودی تنها به معرفت الله توجه کرده و از آن بنا به دلایلی به حقیقت تعبیر کردهایم. ملاک بررسی ما صرفا مثنوی مولوی است نه تمام آثار او. در مثنوی عقل در آفرینش و جوهر، از نظر کارکرد و مدیریتِ معیشت مادی و کسب معارف بحثی و دانشهای حسی و تجربی مقامی بسیار بلند و بیمانند دارد چنان که هیچ جوهری به شرف آن نمیرسد و مولوی از آن با اوصاف والا یاد میکند. با وجود این در دیدگاه وی عقل به حوزة «حس دیگر»، معارف ذوقی و شهودی، دریافتهای ماورای منطق مادی، درک خوارق عادات و معجزات انبیا و خصوصا درک جمال حق و وصول به حقیقتِ معرفت که عشق ثمر عالیترین درجة آن است، راه ندارد.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_2715_7008f7a493d72111446a17f04fa6da6d.pdf
2016-05-21
37
51
مولوی
مثنوی
عقل
معرفت الله
حقیقت
ابراهیم
رنجبر
ranjbar87@gmail.com
1
دانشیاز گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم
1
آریا، غلامعلی و قاضی طباطبایی، زینب (زمستان 1378). «بررسی عقل و عشق در مثنوی معنوی». نامه الهیات. سال 2. شماره 5. صص 15-5.
2
آلیاسین، محمدباقر (تابستان 1388). «عقل و جایگاه آن در عرفان و زندگی انسان». فصلنامه اسرار آفتاب. شماره 10. صص 20-11.
3
استامپ، النور و همکاران (1383). دربارة دین. ترجمه مالک حسینی و همکاران. تهران: هرمس.
4
اسدی، محمد (پاییز1384). «ارتباط عقل و دل». فصلنامه انجمن معارف اسلامی ایران. سال اول. شماره 4. صص 94-75.
5
انصاری، خواجه عبدالله (1372). مجموعه رسایل فارسی خواجه عبدالله انصاری (جلد اول). محمد سرور مولایی. تهران: توس. چاپ دوم.
6
تقوی، محمد (پاییز و زمستان 1388). «کم و کیف قیاس در مثنوی». کاوشنامه. سال دهم. شماره 19. صص 240-207.
7
حاجیاننژاد، علیرضا (بهار1386). «دیدگاه صوفیان متقدم دربارة عقل». فصلنامة مقالات و بررسیها. (دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران). دفتر 83. صص 46-29.
8
حسینزاده، محمد (تابستان 1386). «عقل از منظر معرفت شناسی». معرفت فلسفی. سال 4. شماره 4. صص 60-11.
9
دایه، نجمالدین ابوبکر رازی (1345). رساله عشق و عقل. به اهتمام و تصحیح تقی تفضلی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. چاپ دوم.
10
رازی، حسین بن علی (1378). روضالجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (مجلد 19-20). به تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. چاپ دوم.
11
زرقانی، سیدمهدی (1388). «تعامل صوفیه نخستین با عقل، از آغاز تا اواخر قرن پنجم». زبان و ادبیات فارسی (مجله دانشگاه تربیت معلم). سال 17. شماره 65. صص 98-71.
12
زرینکوب، عبدالحسین (1366). سرّ نی (دو جلد). تهران: علمی. چاپ دوم.
13
سراج، ابونصر (1382). اللّمع فی التصوف. به کوشش مهدی محبتی. تهران: اساطیر. چاپ دوم.
14
سروش، عبدالکریم (1373). قبض و بسط تئوریک شریعت. تهران: موسسه فرهنگی صراط. چاپ سوم.
15
سنایی، ابوالمجد (1359). حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه. تصحیح مدرس رضوی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ سوم.
16
سهروردی، شهابالدین یحیی (1373). مجموعه مصنفات شیخ اشراق (جلد اول). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی. چاپ دوم.
17
صادقی، مجید (تابستان 1385). «عقل در نگاه ابن عربی». نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. سال 49. شماره 199. صص 98-73.
18
عسگری، علی (پاییز 1386). «تعبیرات و اصطلاحات مولانا از عقل در مثنوی». فصلنامه پیکنور (دانشگاه پیامنور). سال 5. شماره 3. پیاپی 19. صص 45-33.
19
عطار، فریدالدین (1370). تذکره الاولیا. به تصحیح رینولد الین نیکلسون. با مقدمه محمد قزوینی (جلد اول). تهران: دنیای کتاب. چاپ سوم.
20
غزالی، محمد (1411). احیاء علوم الدین (جلد اول). بیروت: دارالفکر. چاپ دوم.
21
فولادی، محمد و محمدرضا یوسفی (زمستان 1383). «جایگاه عقل و مراتب آن در مثنوی». پژوهشهای فلسفی – کلامی. فصلنامه علمی ترویجی دانشگاه قم. سال 6. شماره 2 و 3. صص 111-81.
22
محاسبی، حارث بن اسد (1971). العقل و فهم القرآن و معانیه. حسین القوتلی. بیروت: دارالفکر.
23
مستملی بخاری، ابوابراهیم اسماعیل (1363). شرح التعرف لمذهب اهل التصوف. به کوشش محمد روشن. تهران: اساطیر.
24
موحدی، محمدرضا (پاییز 1388). «عقل در کوی عشق». فصلنامه پژوهشهای فلسفی – کلامی دانشگاه قم. سال 11. شماره 41. صص 194-167.
25
مولوی، جلالالدین محمد (1373). مثنوی معنوی. به تصحیح نیکلسون. تهران: امیرکبیر. چاپ دوم.
26
هجویری، علیبن عثمان (1373). کشف المحجوب. به کوشش محمود عابدی. تهران: سروش.
27
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل روایت شناختی قصه ی صدر جهان در مثنوی
قصّه و حکایت، موضوع اصلی تحلیل نظریۀ روایت شناسی است. در حوزۀ روایت شناسی با تلفیق نظریات مختلف، ابعاد گوناگون قصّه را مورد بررسی قرار می دهیم. در پژوهش حاضر، تلاش شده است، با توجه به نظریات و شیوه های روایت شناسان معروفی چون تودروف، پراپ، گریماس، برمون، ژنت ،بارت و ... سبک روایی داستان را از منظر عاشق و جایگاه آن مورد بررسی قرار دهیم.در متون عرفانی اولین و مهمترین عنصر معرفت عشق است. به همین دلیل در این داستان عاشقانه در تلاشیم تا این داستان را از منظر عشق و جایگاه آن مورد پژوهش قرار دهیم. به طور کلی قصه را به صورت جداگانه در آغاز تحلیل روایی کرده و سپس به بررسی جایگاه عشق در این داستان می پردازیم.در قصّه عاشقانۀ صدر جهان، که از عمیق ترین و روایی ترین داستان های مثنوی است مقوله عشق جایگاه اساسی و تعیین کننده دارد.از اینرو کوشیده ایم، در این مقاله نقش وجودی مولانا و قدرت روایتگری وی مورد تحلیل و بررسی روایت شناختی قرار گیرد.بنابراین کوشش نویسنده بر آن بوده تا با استفاده از آرای روایت شناسان معروف و صاحب نظر و با توجه به شخصیت و شگردهای روایتگری مولانا به این داستان نغز، نگاهی دگرگون و جدید افکنده شود.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_2561_54aed696d78197e35e778db442471abb.pdf
2016-05-21
52
60
عشق
قصّۀ عاشقانه
مولانا
روایتشناسی
صدر جهان
مثنوی معنوی
مجید
سرمدی
ms1_ir@yahoo.com
1
مدیر گروه ادبیات استان البرز
LEAD_AUTHOR
اخوت،احمد (1371) دستورزبانداستان،اصفهان: نشرفردا.
1
اسکولز،رابرت (1379) درآمدیبرساختارگراییدرادبیات،ترجمۀفرزانهطاهری،تهران: آگه.
2
پورنامداریان،تقی (1374) دیدارباسیمرغ،تهران: پژوهشگاهعلومانسانیومطالعاتفرهنگی.
3
تایسن،لُیس (1387) نظریههاینقدادبیمعاصر،ترجمۀمازیارحسین زادهوفاطمهحسینی،تهران: نگاهامروزو حکایتقلمنوین.
4
تودروف،تزوتان (1379) بوطیقایساختارگرا،ترجمۀمحمدنبوی،تهران: آگه.
5
تولان،مایکلجی (1383) درآمدینقادانه- زبانشناختیبرروایت،ترجمۀابوالفضلحرّی،تهران: بنیادسینماییفارابی.
6
ریکور،پل (1383 و 1384) زمانوحکایت،ج 1 و 2،ترجمۀمهشیدنونهالی،تهران: گامنو.
7
ریمونکنان،شلومیت (1387) روایتداستانی،بوطیقایمعاصر،ترجمۀابوالفضلحرّی،تهران: نیلوفر.
8
زرینکوب،عبدالحسین (1378) صدایبالسیمرغ،تهران: سخن،چاپسوم.
9
مککی،رابرت (1389) داستان،ساختار،سبکواصولفیلمنامه-نویسی،ترجمۀمحمدگذرآبادی،تهران: هرمس،چاپپنجم.
10
مولوی، جلال الدین رومی بلخی (1388)، مثنوی معنوی، چاپ چهارم، تهران: کاروان.
11
میرصادقی،جمال (1376) عناصرداستان،تهران: شفا.
12
وبستر،راجر (1382) پیشدرآمدیبرمطالعۀنظریۀادبی،ترجمۀالههدهنوی،تهران: روزنگار.
13
هارلند،ریچارد (1382) درآمدیتاریخیبرنظریۀادبیازافلاطونتابارت،ترجمۀعلیمعصومیودیگران،تهران: چشمه.
14
Todorov, T.(1977) The Poetics of Prose, Oxford: Blackwell.
15
Tolan, Michael, Narrative(2002) A Critical Linguistic Introduction, London and New York: Routledge.
16
Traugott, E. and pratt, M.L(1980) linguistics for Students of literature, New York:Harcourt Brace Jovanovich.
17
ORIGINAL_ARTICLE
برخورد هنری مولانا با حرف اضافه در مثنوی معنوی
نظریۀ فرمالیسم، یکی از جریانهای نقد ادبی است که در دهۀ اول قرن بیستم در مسکو پدید آمد. طرفداران این نظریه به الگوهای مربوط به فرم و شکل ظاهری متنِ ادبی توجه داشتند. به اعتقاد فرمالیستها «ادبیتِ» متن از راه برجستهسازی، آشناییزدایی و ... حاصل میشود. به کارگیریِ این ترفندها، سبب به تأخیر افتادن و گسترش معنای متن و در نتیجه التذاذ و بهرهوری بیشتر خواننده از آن میشود. از این منظر، مثنوی به خاطر نگرش خاص مولانا و تجربههای منحصر به فرد وی هنگام سرودن این اثر، مثنوی را مشحون به خلافآمد عادتهایی در کاربردهای صرفی و نحوی کرده و با برهم زدن قاعدههای دستوری، سبب زایش طبیعی شعر و برجستگی زبان شعری وی شده است. این مقاله بر آن است تا با بررسی و تحلیل شیوههای کاربرد حرف اضافه در مثنوی، میزان تأثیر این شگردها را بر مخاطب مشخص سازد. روش تحقیق به صورت کتابخانهای و تحلیل محتوا و طبقهبندی دادههاست. جایگاه مولوی در ادب فارسی، ضرورت مطالعه در خصوص وی، و نیز نبودنِ پژوهشی در این موضوع، اهمیت تحقیق را مشخص میکند و حاصل مقاله نیز نشان میدهد که مولوی با کاربردهای نامتعارف حرف اضافه در سطوح مختلفِ صرفی و نحوی، موجبات برجستگی زبان و در نتیجه تأثیرگذاری مضاعف مثنوی بر مخاطب را فراهم آورده است.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_2577_36369ce73f9a1339bf26e16045dd7e54.pdf
2016-05-21
61
73
مثنوی مولوی
حرف اضافه
نقد صورتگرایانه
عبداله
ولی پور
abdollahvalipour@gmail.com
1
پیام نور
LEAD_AUTHOR
1) قرآن کریم. ترجمۀ محمدکاظم معزی. قم: اسوه.
1
2) احمدی. بابک.(1380). ساختار و تأویل متن. چاپ پنجم. تهران: مرکز.
2
3) ایگلتون، تری.(1383). پیش درآمدی بر نظریة ادبی. ترجمة عباس مخبر. تهران: مرکز.
3
4) پورنامداریان، تقی. (1380). در سایۀ آفتاب. چاپ اول. تهران: سخن.
4
5) پورنامداریان، تقی. (1374). سفر در مه. چاپ اول. تهران: انتشارات زمستان با همکاری چشم و چراغ.
5
6) خلیلی جهانتیغ، مریم. (1380). سیب باغ جان. چاپ اول. تهران: سخن.
6
7) زرین کوب، عبدالحسین.(1378). سرّ نی. چاپ هفتم. تهران: علمی فرهنگی.
7
8) سارتر، ژان پل. (1370). ادبیات چیست. ترجمة ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی. چاپ هفتم. تهران: کتاب زمان.
8
9) سبزیان م.، سعید و کزازی، میر جلال الدین.(1388). فرهنگ نظریه و نقد ادبی. چاپ اول. تهران: مروارید.
9
10) سعدی، مصلح ابن عبداله.(1372). کلیات سعدی. چاپ نهم. تهران: امیر کبیر.
10
11) شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1391). رستاخیزکلمات. چاپ اول. تهران: سخن.
11
12) شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1381). موسیقی شعر. چاپ هفتم. تهران: آگه.
12
13) شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1375). گزیدۀ غزلیات شمس. چاپ دهم. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
13
14) شمیسا، سیروس. (1380). نقد ادبی. چاپ دوم. تهران: فردوس.
14
15) علوی مقدم، مهیار. (1377). نظریههای نقد ادبی معاصر. چاپ اول. تهران: سمت.
15
16) غیاثی، محمدتقی. (1368). درآمدی بر سبک شناسی ساختاری. چاپ اول. تهران: شعلة اندیشه.
16
17) مولوی، جلال الدین محمد. (1363). کلیات شمس تبریزی، ج7، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر. چاپ سوم. تهران: امیر کبیر.
17
18) مولوی، جلال الدین محمد. (1373). مثنوی معنوی(4ج). تصحیح رینولد.ا.نیکلسون، به اهتمام نصراله پورجوادی، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
18
19) ولیپور، عبداله و همتی، رقیه. (1390). «شگردهای خاص مولوی در انعطاف پذیر کردن قافیه»، فصلنامة علمی– پژوهشی « بهار ادب »، سال چهارم، شمارة چهارم، زمستان 1390، شمارهپیدرپی 14.
19
ORIGINAL_ARTICLE
می عرفان در ساغر بیان و بلاغت
ا
از دیرباز شاعران و نویسندگان برای اثرگذاری بیشتر بر ذهن و جان خوانندگان و نیز نشان دادن هنر کلامی خود به بیان اندیشههای خود با بهرهگیری از تخیّلات شاعرانه پرداختهاند. در میان شاعران عارف مولانا جلالالدین در این راه توفیق نمایانی داشته است که راز ماندگاری آثارش – بهویژه مثنوی- در این زمینه است. در این نوشتار به نحوه بیان شاعرانه مولانا در یکی از داستانهای مثنوی یعنی قصه دقوقی و کراماتش پرداختهایم و نشان دادهایم که مولانا چگونه اندیشههای ناب عرفانی را در ظرف صور خیال به خوانندگان مثنوی ارائه کرده است و از تشبیه تمثیل و دیگر تشبیهات و کنایات با موفقیّت بهره برده است. در این مقاله موارد متعدد صور خیال در داستان دقوقی آمده و نشان داده شده است که چرا مثنوی در بیان داستانها با زبان شاعرانه ممتاز است و با هیچ اثر دیگری قابل مقایسه نیست.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_2707_455bd40aa0815a98671920ddeb2281a1.pdf
2016-05-21
74
86
مولانا
دقوقی
صور خیال
تشبیه تمثیل
اضافه تشبیهی
کنایات
سیدمجید
تقوی بهبهانی
smtb33@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
LEAD_AUTHOR
1- افضلی، محمدرضا، 1388، معارف مثنوی، انتشارات المصطفی، قم
1
2- انقروی، اسماعیل، بی تا، شرح کبیر انقروی، ترجمه دکتر عصمت ستارزاده، انتشارات کتابفروشی دهخدا، تهران
2
3- زمانی، کریم، 1382، شرح جامع مثنوی، انتشارات اطلاعات، تهران
3
4- سبزواری، حاج ملاهادی، 1374، شرح مثنوی، به کوشش دکتر مصطفی بروجردی، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران
4
5- شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1387، گزیده غزلیات شمس، انتشارات سخن، تهران
5
6- شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1368 ، موسیقی شعر، انتشارات آگاه، تهران
6
7- فروزانفر، بدیع الزّمان، 1361، احادیث مثنوی، انتشارات امیرکبیر، تهران
7
8- مولوی، جلال الدین، 1380، مثنوی معنوی، تصحیح دکتر عبدالکریم سروش، انتشارات علمی و فرهنگی ، تهران
8
9- همایی، جلال الدین ، 1356، مولوی نامه(مولوی چه می گوید؟)، انتشارات آگاه ، تهران
9
ORIGINAL_ARTICLE
بلاغت واژگانی تناظر در ادبیات حقوقی فرانسه و ایران
اصطلاح « تناظر» در حقوق ایران ترجمه اصطلاح فرانسوی contradiction است . این اصطلاح در حقوق ایران با برگردان های مختلفی نظیر « ترافع» ، « تقابل» ، « تدافع» و...مواجه شده است و هر یک از حقوقدانان ایران با ذوق و سلیقه خود ترجمه ای را مطرح ساخته اند. اما برای تعیین ترجمه دقیق بهتر است ابتدا معنا و مفهوم این اصطلاح در حقوق فرانسه دقیقاً روشن شود و سپس معادل صحیح آن انتخاب گردد. در حقوق فرانسه، برابری اصحاب دعوا در برابر قاضی مستلزم این است که به هریک از اصحاب دعوا فرصت و امکان داده شود که نه تنها ادعاها، ادله و استدلالات خود را مطرح نماید بـلکه ادعـاها، ادله و استدلالات رقیب را مورد مـناقشه قـرار دهد. با توجه به این مفهوم به نظر می رسد ترجمه « تناظر» بهترین ترجمه از اصل مذکور باشد. درعینحال در حقوق ایران، هیچ اصطلاحی جا نیافتاده است و قوانین نیز در هیچ نـصی، اصل مزبور را تحت عنوان یاد شده یـا عنوانی مشابه، صریحاً ترجمه ننموده است؛ البته مـقرراتی در جهت فراهم نمودن زمینه اجراء، لزوم احترام و ضمانت اجرای آن در قانون جدید آئین دادرسی مدنی، تدوین گردیده اسـت. لذا قانونگذار ایران میباید در مقام تدوین و اصلاح مقررات آئین دادرسی مدنی این اصل را واژه انگاری نموده و مبانی آن را مورد بررسی قرار دهد. در این مقاله ضمن بیان ترجمه های متعدد از این اصل ، سعی می شود بهترین ترجمه را انتخاب و معنای این اصل را توضیح دهیم.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_2640_af795721d407b70beb43dc0d810ab936.pdf
2016-05-21
87
98
ترافع
تقابل
تناظر
آیین دادرسی مدنی
حقوق اصحاب دعوی
سید احمد علی
هاشمی
hashemie.ahmadali@gmail.com
1
دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
1-آریانپورکاشانی، منوچهر، (1382).فرهنگ انگلیسی-فارسی پیشرو آریانپور.تهران:نشر الکترونیکی و اطلاعرسانی جهان رایانه
1
2-آشتیانی،محمدحسن،(1383)،آییندادرسیشورایدولتیفرانسه؛مجلهقضاوت
2
3-آشوری،محمد،(1380)،آییندادرسیکیفری؛سمت،تهران
3
4-آشوری، محمد و دیگران(1383).حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، تهران:نشر گرایش
4
5-الیوت، کاترینوورنون، کاترین،(1382)،نظامحقوقیفرانسه؛مترجمصفربیگزاده، مرکزپژوهشهایمجلساسلامی، تهران
5
6-بیگ زاده ،صفر،(1382)،ترجمه کتاب نظام حقوقی فرانسه ( کاترین الیوت و کاترین ورنون) ،مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی،تهران
6
7-پارسایار، محمد رضا(1385).فرهنگ معاصر فـرانسه-فارسی.تهران:مؤسسه فرهنگمعاصر
7
8-پرو،روژه(1384).نهادهای قضایی فرانسه، ترجمه شهرام ابراهیمی و دیگران،سلسبیل،تهران
8
9-جعفریلنگرودی،محمدجعفر،(1342)،اصلوحدتاحکامشخصیحقیقیوشخصیحقوقی؛مجلهدادگستری
9
10-حبیبزاده،محمدجعفروحسینزاده،جواد،(1383)،جایگاهقانوننظارتشوراینگهباندرچارچوبنقدوتحلیلرایدیوانعدالتاداری،مجلهمدرس،دورههشتم
10
11-حیدری،سیروس،(1386)،اصل تناظر،پایان نامه دوره دکتری ،دانشگاه شهید بهشتی
11
12-دهخدا،علیاکبر،(1377)،لغتنامهدهخدا؛مؤسسهانتشاراتدانشگاهتهران،تهران
12
13-دیانی ،عبد الرسول،(1386)،ادله اثبت دعوا در امور مدنی و کیفری،انتشارات تدریس،تهران
13
14-شمس،عبداالله،(1384)،آییندادرسیمدنی؛دراک،تهران
14
15-شمس، عبد اللّه،(1381).اصل تناظر.مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، (36-35)
15
16-صدرزادهافشار،سیدمحسن،(1376).آیین داردسی مدنی و بازرگانی.تهران:مؤسسهانتشارات جهاد دانشگاهی
16
17-طباطباییمؤتمنی،منوچهر،(1373)حقوقاداری،سمت،تهران
17
18-کاتوزیان،ناصر،(1377)،مبانیحقوقعمومی؛دادگستر،تهران
18
19-متیندفتری،احمد،(1378)،آییندادرسیمدنیوبازرگانی؛مجمععلمیوفرهنگیمجد،تهران
19
20-محسنی، حسن(1386).نظامهای دادرسی مدنی.فصلنامه حقوق دانشکده حـقوق وعـلوم سیاسی دانشگاه تهران
20
21-محققداماد،سیدمصطفی،(1381)،قواعدفقه 3 بخشقضایی؛مرکزنشرعلوماسلامی،تهران
21
22-معین، محمد(1382).فرهنگ فارسی معین،مؤسسهانتشاراتامیرکبیر تهران،انتشارات معین
22
23-موسیزاده،رضا،(1378)،مبانیحقوقاداری؛شهرآشوبوآیندهسازان، تهران
23
24-واحدی،قدرتالله،(1378)،آییندادرسیمدنی؛نشرمیزان،تهران
24
25-یاوری،اسدالله،(1383)،حق برخوردادری از دادرسی منصفانه و آیین دادرسی نوین،نشریه حقوق اساسی ،سال دوم،شماره 2،تابستان
25
26-ابنابیالحدید،(1987)،شرحنهجالبلاغه؛دارالجیل،بیروت
26
27-بوراس، عبد السلام(2007 م).القواعد العامۀ للتبلیغ و أثرها علی سلامۀ الاجراءات، مصر
27
28-الحجار،محمد(2002 م).الوسیط فی اصول المحاکمات المدنیۀ(جلد دوم).بیروت:موسسه عبد الحفیظ
28
29-عالیه،سمیر،(1992م)،علمالقانونوالفقهالاسلامی؛دارالهادی،بیروت
29
30-عاملی،حر،(1412ق)،وسائلالشیعه،مؤسسهآلالبیت،قم
30
31-محسنی، حسن (1389)، ادارۀجریاندادرسیمدنی، برپایۀهمکاریودرچارچوباصولدادرسی، تهران: شرکتسهامیانتشار
31
32-محمدیریشهری،محمد،(1381)،میزانالحکمه،دارالحدیث،قم
32
33-محمود،سید احمد(2005 م).اصول القاضی وفـقا لقـانون المرافعات، قاهره، دار أبو المجدللطباعۀ بالهرم
33
34-Boccara, La procédure dans le désordre, I. Le désert du contradictoire, JCP, 1981, I, 3004.
34
35-Daille-Duclos Décret), L'application extensive du principe du contradictoire en droit des affaires : le développement du devoir d'information, du devoir de loyauté et du respect des droits de la défense, Sem jur., éd. E, 2000.
35
36-Frison-Roche (M. A.), Généralités sur le principe du cp, ntracductoire en droit processuel, thèse Paris2, 1988.
36
37-Motulsky, Le respect des droits de la défense en procédure civile, Mélanges Roubier, t. 2.
37
38-Raynaud, L'obligation pour le juge de respecter le principe du contradictoire... Mélanges Hébraud, 1978.
38
39-Théron (J.), Violation du contradictoire et excès de pouvoir, Etudes et commentaires, p. 2521 à 2524, note à propos de Com. - 16 juin 2009.
39
40-Viatte, Les moyens relevés d'office et la contradiction, Gaz. Pal. 1980, I, Doctr.
40
41-Viederkher, Le principe du contradictoire, Décret 1974.
41
ORIGINAL_ARTICLE
نمود هنـری فعـل در غـزلهای خلیفه (10 هـ.ش.)
عناصر دخیل و مؤثر در شیوایی و روانی شعر هر شاعر از جنبههای گوناگون شایان بررسی، ارزیابی و سنجش است. اشعار خلیفه نیز در نوع خود شایسته تأمل و ژرفنگری است تا جهات تأثیرگذار کلام او نمایان شود یکی از این دادهها بررسی کاربرد هنری فعل در اشعار اوست. اکنون این سؤال مطرح است عناصر دخیل در زیبایی ساخت فعلهای اشعار این شاعر چیست و پربسامدترین آن کدام است و چه تأثیری در زیبایی، مفهوم و شیوایی متن اشعار او دارد؟ بررسی نمود هنری فعل در اشعار خلیفه این نتیجه دریافت میشود که بیش از یک فعل و گاه سه یا چهار فعل در هر بیت از اشعارش دیده میشود که بهرهمندی از این افعال نشان دادن هنرمندی در امر بلاغت و زیباییآفرینی لفظی و معنوی است. همچنین کاربرد زوجها فعلهای مجاور به صورتهای متضاد، تکرار صیغههای فعلی، تکرار جزء پیشین فعل و کاربرد بلاغی ترکیبات فعل از عناصر سبکی اشعار این شاعر است که پربسامدترین شگردهای بلاغی را میتوان ایهام، تقابل، ترادف و همایی، تجانس و در مواردی محدود مجاز، مشاکله، تناسب و تناقضنمایی را نام برد.
https://pab.journals.pnu.ac.ir/article_2750_e26fb4dbddee43bef10f3218359cbc57.pdf
2016-05-21
99
114
شعر
خلیفه
ترکیبات فعلی
کاربرد بلاغی فعل
ابوالقاسم
قوام
ghavam@um.ac.ir
1
هیات علمی و مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
منصوره
حاجی هادیان
m.hajihady@gmail.com
2
دانشجوی دکتری فردوسی مشهد
AUTHOR
ابوالقاسمی، محسن (1373). تاریخ زبان فارسی. تهران: سمت.
1
احمدی، بابک (1370). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
2
آهنی، غلامحسین (بیتا). معانی و بیان. تهران: بنیاد قرآن.
3
ایرانزاده، نعمتالله (1382). «تحلیلی بر کاربرد هنری در غزلهای سعدی». فصلنامه پژوهشهای ادبی. شماره 2. ص 62-37.
4
حاجیهادیان، منصوره (1390). مقدمه و تصحیح دیوان خلیفه. پایاننامه به راهنمایی احمدرضا یلمهها و مشاوره قربانعلی ابراهیمی. اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان.
5
ذاکـری، حامـد (1390). «کـاربـرد هنـری فعـل در نثـر گلستان». پژوهشنامه فرهنگ و ادب. ص 104-87.
6
راستگو، سیدمحمد (1382). هنر سخنآرایی. تهران: سمت.
7
رجایی، محمدخلیل (1359). معالم البلاغه در علم معانی و بیان و بدیع. شیراز.
8
شمیسا، سیروس (1368). نقد ادبی. تهران: فردوس.
9
طهماسبی، فرهاد و بهمنی مطلق، یدالله (1385). کلیات مسائل ادبی. تهران: سنجش تکمیلی.
10
مهاجر، مهران و نبوی، محمد (1376). به سوی زبانشناسی. تهران: مرکز.
11
وحیدیان کامیار، تقی (1375). «علم بدیع و مروارید آویخته بر گردن خوک (بررسی فنون بدیعی)». مجله آشنا. شماره 28. ص 8-3.
12
ــــــــــ (بیتا). «اقسام کلمه». فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی. ص 28-21.
13
ــــــــــ (بیتا). «مصدرنما یا مصدر فعل مرکب». فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی. ص 27-22.
14
همایی، جلالالدین (1354). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: دانشگاه سپاهیان انقلاب.
15
ــــــــــ (1370). معانی و بیان. به کوشش ماهدخت بانو همایی. تهران: هما.
16