پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

قرآن وعلوم بلاغی؛باتأکیدبرارزش های بلاغی حدائق السحررشیدالدین وطواط

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسنده

دانشیار بازنشسته دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بی تردید نزول قرآن کریم، این معجزۀ خالدۀ خداوند و حضرت ختمی مرتبت(ص)،زمینه ساز تحول بزرگی در عالم ادبیات بویژه در حوزۀ علوم بلاغی گردید به نحوی که این دانش را زاده بلاغت قرآن کریم می دانند و همین ارجمندی است که بلاغت زبان فارسی نیز از آن بی نصیب نمانده است و از همین رو است که ادبا ،سخنوران و نویسندگان فارسی زبان آثار ادبی خود را با آیات نورانی قرآن و سخنان درر بار نبی مکرم اسلام(ص) و ائمۀ هدی(ع)، زیب و زیور و غنا بخشیده اند.تألیف کتاب های علوم بلاغی به زبان فارسی که از سده چهارم هجری آغاز شده بود.در سده ششم به اوج خود رسید و کتاب های مستقل در یک موضوع تألیف شد،یکی از این کتاب ها که در حال اختصار بسیاری از مباحث بدیع را در بر دارد « حدائق السحر فی دقائق الشعر» دبیر و نویسنده و شاعر توانا رشید الدین وطواط است،این کتاب ارزنده که از هنگام چاپ نخست آن تا کنون یکصد و شصت و پنج سال می گذرد شایسته بررسی بیشتر از این است که بتوان در یک مقاله همۀویژگی های پسندیده آن را روشن کرد،در این مقاله اندک کوششی صورت گرفته است تا گوشه هایی از این کتاب مورد مطالعه قرار گیرد،امید است در مبحث علوم بلاغی و همچنین ادبیات تطبیقی به ویژه در راستای دو زبان مهم عربی و فارسی به این کتاب بیشترتوجه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Ambiguity and its Functions in the Lyrics of Salman Savoji

چکیده [English]

“Ambiguity” have an important role in enhancing the quality of the poems. Salman Savoji used Ambiguity to create artistic ambiguity, solidarity, and internal music. The purpose of this article is to study Ambiguity and its functions in the poems of Salman Savoji. In Salman`s poems, Ambiguity used to in a way that we can understand both the close and the far meaning of the words or it is very difficult to choose one of the meanings which results in an artistic ambiguity. He also enhanced the rhythm of his poems by contrast and symmetry which are the results of “ambiguity”. The relation that is made between the words of the poem by “ambiguity” results in a great solidarity. “Eiham Tanasob” along with other kinds of rhetoric and other forms of imagery used in his poems cause to distinguish his poetry language from prose, enhance the capacity of his poetry language to motivate the feelings of the readers, and according to the cooperation of the readers in creating the meaning the reader becomes an active one and results in artistic satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Salman
  • artistic ambiguity
  • rhythm of poem
قرآن کریم (1390). ترجمۀ حسین انصاریان. قم: آیین دانش.
 آصفی، تاجماه (1376). آسمان و خاک. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
آقابزرگ طهرانی، محمد محسن (بی­تا). الذریعه الی تصانیف الشیعه. بیروت: دارالاضواء.
ابن حجر عسقلانی، احمد (بی­تا). الدررالکامنه. قاهره: دارالکتب الحدیثه.
ابن درید، محمد (1351ق). حجره اللغه. حیدرآباد دکن: دائره المعارف عثمانیه.
ابن­منظور، محمد (1403). لسان­العرب. قم: نشرادب حوزه.
ابراهیمی حریری، فارس (1326). مقاله­نویسی در ادبیات فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
امین جبل عاملی، محسن (1403). اعیان الشیعه. بیروت: دارالتعارف.
براون، ادوارد (1351). از سنایی تا سعدی. ترجمه غلامحسین صدری افشار. تهران: مروارید.
بهار، محمدتقی (1337). سبک­شناسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
خوانساری، محمدباقر (1390). روضات الجنات. تهران: اسماعیلیان.
زرکلی، خیرالدین (1389ق). الاعلام. قاموس تراجم لاشهرالرجال والنساء من‌العرب والمستعربین والمستشرقین. بیروت: بی نا.
رضازاده شفق، صادق (1352). تاریخ ادبیات. شیراز: دانشگاه شیراز.
سیوطی، جلال­الدین (1964). بغیه الوعاه. به اهتمام
محمد ابوالفضل ابراهیم. مصر: عیس الحلبی.
شریف الرضی، محمد بن حسین (1406ق). خصائص الأئمة ع (خصائص أمیر المؤمنین ع). محقق و مصحح محمد هادی امینی. مشهد: آستان قدس رضوی.
صفا، ذبیح­الله (1336). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: ابن­سینا.
ــــــــــ (1363). گنجینه سخن. چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر.
ورّام بن أبی فراس (1410 ق). تنبیه الخواطر و نزهة النواظر. ج 1. قم: مکتبة فقیه.
وطواط، رشیدالدین (1362). حدائقُ السِّحر فی دقائق الشّعر. مقدمه به قلم عباس اقبال آشتیانی. چاپ دوم. تهران: طهوری.
ــــــــــ (1389ق). صد کلمه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
فروزانفر، بدیع­الزمان (1350). سخن و سخنوران. تهران: خوارزمی.
قمی، عباس (1358). الکنی و الالقاب، العرفان. لبنان: صیدا.
کحاله، عمر رضا (بی­تا). معجم المولفین. بیروت: دارالاحیاء التراث العربیه.
مدرس تبریزی، محمدعلی (1332). ریحانه الادب. تهران: شرکت سهامی طبع کتاب.