پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

بررسی انتقادی کتاب بیان آقای دکتر سیروس شمیسا (ویراست چهارم)

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسنده

هیات علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

چکیده:
تخیّل در کنار عناصری همچون زبان، عاطفه، اندیشه و موسیقی از عناصر مهم و سازندۀ شعر و کلام شاعرانه محسوب می شود. فن بیان نیز محملی است که از دیرباز این عنصر مهم شعری در آن مورد بررسی قرار گرفته است و در این باب از گذشته های دور تا به امروز کتب متعددی به نگارش درآمده است. تأمّل در کتاب بیان آقای دکتر سیروس شمیسا گویای آن است که این کتاب نسبت به دیگر کتبی که در سالهای اخیر در موضوع بیان به نگارش درآمده حائز امتیازات ویژه ای است. توجه ایشان به بلاغت قدیم و مطالعات بلاغی جدید با تأکید بر اشعار سنتی و معاصر فارسی باعث شده است که در این اثر خواننده در عین رهایی از دشواری های بلاغت قدیم با یافته های نوینی در موضوع بیان مواجه شود. نظر به اهمیت این کتاب و از این جهت که جزء کتب درسی دانشگاهی است نگارنده لازم دانست در باب برخی موضوعات و نکاتِ این کتاب مطالبی را بیان کند. مطالبی که به منظور ارج نهادن بر مساعی استاد و تقویت این کتاب صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Critical Study of Dr. Sirus Shamisa's Book on Figurative Language (Fourth Edition)

چکیده [English]

Abstract

Imagination apart from other parts such as language, affection, thought and music are the fundamental components of poetry and poetry speech. Rhetorical science and semantics originated from far past is a branch in which these poetry components are dealt with and numerous books have been published on the topic. Sirus Shamisa's book on semantics and rhetoric is a brilliant among its similar works and it has some superiorities over others. His deep attention to traditional rhetorics and rhetorical studies and focusing on traditional and contemporary poems- allow the readers to overcome the complexity of the concepts and get familiar with the modern concepts of this branch of knowledge. Taking into account the fact that this book is taught at the universities, the present author deemed to be of high necessity to shed light on some points, sections and chapters. It is noteworthy to mention that the comments and explanations are to appreciate and recognize the importance and value of the writer'scontribution to the topic under discussion. And to enhance the quality of the of
Book.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywrds: Eloquence
  • figurative
  • Sirus Shamisa
­        قران کریم، ترجمۀ محمد­مهدی فولادوند.
­        اسنودن، رود (1387) خودآموز یونگ، ترجمۀ نورالدین رحمانیان، تهران: انتشارات آشیان.
­        برزی، اصغر (1389) «نقدی بر بلاغت فارسی با نگاهی به برخی کتاب های آموزشی بلاغت فارسی»، کتاب ماه ادبیات، شمارۀ 47(پیاپی 161)، صص 109- 103. 
­        تربیت، محمد­علی (1316) «الماس»، مجلۀ مهر، شمارۀ 49، صص 14- 9.
­        حاجیان­نژاد، علیرضا (1380) «نوعی تشبیه در ادب فارسی (تشبیه حروفی)»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شمارۀ 160، صص 402 - 387.
­        حافظ شیرازی، شمس الدین محمد (1389) حافظ شیراز، به روایت احمد شاملو، تهران: انتشارات مروارید.
­        ----- (1374) دیوان غزلیات مولانا شمس الدین محمد خواجه حافظ شیرازی، به کوشش خلیل خطیب­رهبر، تهران: انتشارات صفی­علیشاه. 
­        خاقانی شروانی، افضل الدین بدیل بن علی نجّار (1373) دیوان خاقانی شروانی، به کوشش ضیاءالدین سجادی، تهران: انتشارات زوّار.
­        خالدیان، محمد­علی (1384) «تأملی انتقادی بر کتاب بیان از دکتر سیروس شمیسا»، نشریۀ حافظ، شمارۀ 24، صص 42 - 41.
­        خرمشاهی، بهاءالدین (1371) حافظ­نامه، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
­        دهخدا، علی­اکبر (1377) لغت نامۀ دهخدا، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
­        رامین، علی؛ فانی، کامران؛ سادات، محمد­علی (1389) دانشنامۀ دانش­گستر، تهران: مؤسسه دانش­گستر روز.
­        رجائی، محمد­خلیل (1376) معالم­البلاغه، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
­        شمیسا، سیروس (1370) بیان، تهران: انتشارات فردوس.
­        ------ (1390) بیان، تهران: نشر میترا
­        صحرایی، قاسم؛ حیدری، علی (1387) «آیا اضافۀ تشبیهی همیشه بلیغ است؟» مجلۀ رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شمارۀ 87
 ، صص 40 - 38.
­        عطار نیشابوری، شیخ فرید­الدین محمد (1371) منطق­الطیر، به اهتمام و تصحیح سید صادق گوهرین، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
­        فردوسی، ابوالقاسم (1376) شاهنامۀ فردوسی (از روی چاپ مسکو) به کوشش و زیر نظر سعید حمیدیان، تهران: نشر قطره.
­        فشارکی، محمد(1370) «نگاهی به بیان و بعضی تألیفات معاصرین در این فن»، مجلۀ تحقیقات اسلامی، شمارۀ 1 و 2، صص 420 - 394.
­        فضیلت، محمد (1390) زبان تصویر (علم بیان و ساختار تصویرهای ادبی)، تهران: انتشارات زوّار.