پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

بررسی مؤلّفه‌های پسامدرن در داستان «بز زنگوله‌پا» از محمدعلی علومی

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسنده

دانشیار دانشگاه پیام نور

چکیده

چکیده
داستان نویسان پسامدرن برای بازآفرینی اثر هنری و نقد مسائل اجتماعی از نقیضه نویسی بهره‌ می‌گیرند. داستان «بز زنگوله‌پا» از محمدعلی علومی داستانی پسامدرنیستی است. در این نقیضۀ درون‌مایه‌ای مفهوم کلی‌گرایانۀ متن سنّتی از هم می‌پاشد و داستان به محل چالش گفتمان‌های متضاد بدل می‌‌گردد. از مضامین پسامدرن در داستان می‌توان به بازتاب سبک زندگی شهری، سیطرۀ گفتمان‌ها در رفتار شخصیّت‌ها، بریدن از سنّت‌ها، جانشین شدن فردیّت ‌به جای آرمان‌گرایی جمعی و نقش تکنولوژی و فناوری در زندگی امروز اشاره کرد. نویسنده از طریق اتصال کوتاه از جهان واقعیّت به جهان تخیّلی داستان وارد ‌می‌شود و خط مرزی میان داستان و واقعیّت را فرو می‌ریزد و بر تصنعی بودن اثر تأکید می‌ورزد. اتصال کوتاه در کنار مؤلّفه‌هایی چون عدم اقتدار نویسنده، نوسان زاویۀ دید، وجود روایت‌های تو در تو و پایان‌بندی آزاد از عوامل ایجاد عدم قطعیّت در داستان‌اند. وجود بینامتن‌های گوناگون در داستان و آمیختن شعر و نقیضه و خاطره‌گویی سبب پویایی و توسعۀ متن شده است. حضور چند بینامتن در کنار یکدیگر، خواننده را با جهان‌های متفاوتی که در یک شبکۀ متنی جای دارند، روبرو می‌کند. روابط بینامتنی و اتصال کوتاه در برجسته کردن محتوای هستی‌شناسانۀ اثر نقش مهمی دارند؛ چرا که موجب سیّال شدن مرزهای بین متون مختلف می‌شوند. این نوشتار با شیوۀ توصیفی- تحلیلی قصد دارد به سوالات زیر پاسخ دهد. 1- کدام مؤلّفه‌های پسامدرن در داستان بز زنگوله‌پا دیده‌ می‌شود؟ 2- نویسنده برای برجسته‌ کردن محتوای وجود‌شناسانه از چه روش‌هایی استفاده می‌کند؟

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study the Postmodern components in “Goat with bell in feet” by Mohammad Ali Oloomi

نویسنده [English]

  • parvin tajbakhsh
چکیده [English]

Abstract
Postmodern novelists use parody to recreate art works and criticize social matters. Story “A Goat with Bell” by Mohammad Ali Oloomi is a content parody which general concept of traditional text is splashed and story is changed to a challenging place for conflicting discourses. Some of postmodern contents in this story are as follows: reflection of urban life style, domination of discourses in characters behavior, breaking away from traditions, substitution of total idealism by individuality and role of tech in daily life. Author enters from real world to imaginary one via shortcuts and breaks the border between story and reality and emphasize on work’s being dummy. Shortcut beside other components such as writer’s Lack of authority, Fluctuations of perspective, nested narrations and free ending are factors that lead to uncertainty in stories. Existing various intertextuality in story and mixing poem and parody, also narrating memories has developed the text. Also reader is facing different worlds located in text. Intertextuality relations and shortcut play an important role in highlighting ontological content of story as it moves and changes borders between different texts. Here, with an analytical-descriptive method, we try to answer the following questions: 1- which postmodern components are observed in story “a goat with bell” ? 2-which methods did author use to highlight the ontological contents?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: postmodern story
  • A Goat with Bell
  • Mohammad Ali Oloomi
  • parody
­        آلن، گراهام (1392). بینامتنیت.ترجمۀ پیام یزدانجو. تهران: مرکز. ویراست دوم.چاپ چهارم.
­        اصلانی (همدان)، محمدرضا(1394). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: مروارید.
­        برسلر،چارلز(1393). درآمدی بر نظریه­ها و روش­های نقد ادبی،ترجمۀ مصطفی عابدینی­فرد. تهران: نیلوفر. چاپ سوم.
­        بودریار، زان(1394). نظام اشیا، ترجمۀ پیروز ایزدی. تهران: ثالث. چاپ سوم.
­        بی نیاز، فتح الله(1392). درآمدی بر داستان­نویسی و روایت­شناسی.تهران: افراز. چاپ سوم.
­        پاینده، حسین (1386). رمان پسامدرن و فیلم: نگاهی به ساختار و صناعات فیلم میکس،تهران: هرمس.
­        .................(1388). نقدادبی و دموکراسی. تهران: نیلوفر. چاپ دوم.
­        .................(1390). داستان کوتاه در ایران. تهران: نیلوفر. جلد سوم.
­        تدیّنی، منصوره (1388). پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران.تهران: علم. چاپ اول.
­        تسلیمی، علی(1383).مقالۀ«کار­بست رویکرد پسامدرن در داستان». فصلنامۀ پژوهشهای ادبی. ش 6، صص33- 44.
­        حسن زاده، علیرضا(1395) کودکان و جهان افسانه، تهران: افکار.
­        حقوقی، محمد(85­13 ). تا نظم هندسی واژه ها، تهران: قطره.
­        رشیدیان،عبدالکریم(93­13). فرهنگ پسامدرن،تهران : نی.
­        سلدن،رامان وویدوسون،پیتر(1392). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر. تهران: طرح نو. چاپ پنجم.
­        شاملو، احمد(1377). کتاب کوچه حرف ب (دفتردوم)، باهمکاری آیدا سرکیسیان،تهران: مازیار.  
­        شمیسا، سیروس(1385). نقدادبی، تهران: میترا.     
­        صادقی، لیلا( 1392). کارکرد گفتمانی سکوت در ادبیات معاصر فارسی، تهران : نقش جهان. 
­        صافی پیر­لوجه،حسین(1392).«تبیین مرز­شکنی در داستان­های نوین فارسی». زبان­شناخت. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شمارۀاول، صص:59-83..
­        صدر، رویا(­1392). یک، دو، سه طنز. تهران: مروارید. چاپ دوم. 
­        قاسمی، قدرت(1388). «نقیضه در گسترۀ نظریه­های ادبی معاصر»،  فصلنامۀ نقدادبی. ش:6 صص:127-147.
­     ...................(­1395).«مرز­شکنی روایی درداستان­های ایرانی». متن­پژوهی ادبی. سال20، شمارۀ 67، صص:127-145.
­        لاج،دیوید(1394). هنر داستان­نویسی، ترجمۀ رضا رضایی. تهران: نی. چاپ چهارم. 
­        لاج،دیوید ووات،ایان و دیچز، دیوید و... (1394). نظریه­های رمان از رئالیسم تا پسامدرنیسم، ترجمۀ حسین پاینده. تهران: نیلوفر. چاپ سوم.
­        لایون، دیوید(1392). پسامدرنیته، ترجمۀ محسن حکیمی. تهران: آشیان. چاپ چهارم.
­        لیوتار، ژان فرانسوا(1380). وضعیت پست مدرن، ترجمۀ حسینعلی نوذری. تهران:گام نو. چاپ اول.
­        مختاری، محمد(1371). انسان در شعر معاصر، تهران: توس.
­        مقدادی، بهرام (1393). دانش­نامه­ی نقدادبی از افلاتون تا به امروز. تهران: چشمه.
­        مکاریک، ایرناریما (1390). دانش­نامه­ی نظریه­های ادبی، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد
نبوی،تهران: آگه. 
­        مک هیل، برایان، لیندا هاچن، پتریشا و... (1393). مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، ترجمۀ حسین پاینده. تهران: نیلوفر. چاپ اول( ویراست دوم).
­        میرصادقی، جمال(1392). داستان­های خیالی.تهران: سخن. چاپ اول.
­        ........................(1391). زاویۀ دید درداستان.تهران: سخن. چاپ اول.
­        میلز، سارا(1392). گفتمان،ترجمۀ فتاح محمدی، زنجان: هزارۀ سوم. چاپ سوم.
­        نامورمطلق، بهمن(1394). درآمدی بر بینامتنیت. تهران: نی. چاپ دوم.
­        وو، پاتریشیا (1390). فراداستان، ترجمۀ شهریار وقفی­پور، تهران: چشمه.
­        یزدانجو، پیام (1394). به سوی پسامدرن. تهران: مرکز. چاپ چهارم.