پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

بررسی نشانه- معناشناسی خوان هشتم اخوان ثالث

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسنده

دانشجوی دکترا دانشگاه گیلان

چکیده

نشانه معناشناسی فرایندی است، حسی- ادراکی، سیال، زیبایی شناختی و ناپایدار، که با عبور از روش برنامه مدار و با حضور عاملی انسانی به طور ناگهانی شکل گرفته و در فرایند تولید معنا قرار می گیرد و فرایندی هنری، حسی و زیبا می-آفریند، که هیچ گونه نتیجۀ قطعی و از پیش تعیین شده‌ای ندارد، بلکه شوش گر به شکلی ناگهانی و احساسی در روند کلام آشکار می شود، و این گونه حضور باعث ایجاد فضایی تنشی در گفتمان می گردد و زیبایی خاصی به کلام می بخشد. بعد حسی-ادراکی و عاطفی کلام، درنشانه- معناشناسی گرمسی به تولید معنا و تحول آن می انجامد. در این مقاله شعر «خوان هشتم» ازمهدی اخوان ثالث از دیدگاه نشانه- معناشناسی؛ از نظر انواع نظام های گفتمانی از قبیل: روایی، اخلاقی - مرامی، رخدادی و تنشی و در ابعاد سیال،حسی- ادراکی،بعد تنشی،بعد زیبایی-شناسی، و دیگر ترفندهایی که به فرایند آفرینش، تولید، ظهور، پویایی، سیالی، ناگهانی بودن، و گریزان بودن معنا و در دسترس نبودن آن می انجامد؛ بررسی می-شود. علی رغم فضای روایی حاکم بر شعر با توجه به ترفندهای اتخاذ شده و تنش حاکم بر شعر نظام‌های گفتمانی اخلاقی، تنشی و رخدادی نیز در شعر نمود یافته-اند و شعر حال و هوایی شوشی، عاطفی و زیبایی شناختی یافته و معنی در آن کنشی، از پیش تعیین شده و راکد نیست بلکه شوشی، سیال و گریزان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysing semiology khane hashtom akhavane sales

نویسنده [English]

  • kayomarth khanbabazade
guilan PHD
چکیده [English]

Analysing semiology of discourse is sensory- perceptual, free-flowing, aesthetic and in constant‌ process which has been produced through ignoring programme-oriented method and through the presence of human agent in a sudden wag; and the meaning is produced the process of production; and in this wag an artistic, sensory, and aesthetic process is created, which fail to result in conclusive and predetermined conclusion; on the contrary, agent appears in a sudden and sensual way in the process of discourse. and this kind of presence induces tensional atmosphere in the discourse and the discourse takes a specific aesthetics. The‌ sensory- perceptual, and emotional aspect, of discourse in Greimasian semantics, leads to the production‌‌ of meaning and its development. This method contrary to programme-oriented and narrative method do not function mechanically and does not conclude de finitevely and predeterminedly. In this paper, I will analyse the " khane hashtom " by akhavane sales from the point of view of semiology free flowing, perceptual tensional, aesthetic domination and through using other techniques I try to study creation process, production , development, dynamics, fluidity, abruptness and the capability of escape and inaccessibility in that poem.

کلیدواژه‌ها [English]

  • semiology
  • Discursive systems
  • Discursive Dimensions
  • Tension space
  • khane hashtome akhavane sales

مراجع

اخوان­ثالث، مهدی (1391). سه ­کتاب. چاپ شانزدهم. تهران: زمستان.
بهنام، مینا (1390). «بررسی تعامل دو نظام روایی و گفتمانی در داستان رستم و اسفندیار رویکرد نشانه- معناشناسی»، فصلنامة پژوهشی زبان و ادبیات تطبیقی، شماره 4، پیاپی 8، ص 16- 1.
پارساپور، زهرا (1383). مقایسه زبان حماسی و غنایی. تهران: دانشگاه تهران.
حسن­زادة میرعلی، عبدالله و کنعانی، ابراهیم (1390). «بررسی الگوی نشانه- معناشناسی گفتمانی در شعر قیصر امین­پور»، پژوهشنامة زبان و ادب فارسی(گوهر گویا)، سال پنجم، شمارة دوم، پیاپی 18، صص 136- 115.
خلج، رضا (1386). «هنجارگریزی و هنجارافزایی در خوان هشتم»، مجلۀ رشد آموزش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 83، صص 28-26.
داودی­مقدم، فریده (1392). «تحلیل نشانه معناشناختی شعر آرش کمانگیر و عقاب»، فصلنامة جستارهای زبانی، شمارة 1، پیاپی 13، صص 124- 105.
ذوالفقاری (1383). «نگاهی به خوان هشتم»، نامۀ پارسی، سال نهم، شمارۀ 4، پیاپی 35، صص 102- 79.
رزمجو، حسین (1388).  قلمرو ادبیات حماسی ایران. جلد اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شعیری، حمیدرضا و وفایی، ترانه (1388). راهی به نشانه معناشناسی سیال. تهران: علمی و فرهنگی.
ـــــــــــ (1389). تجزیه وتحلیل نشانه معناشناختی گفتمان. چاپ دوم، تهران: سمت.
ـــــــــــ (1392). نشانه- معناشناسی دیداری. چاپ اول. تهران: سخن.
شعیری، حمیدرضا؛ اسماعیلی، عصمت و کنعانی،
ابراهیم (1392). «تحلیل نشانه معناشناختی شعر باران»، فصلنامۀ ادب پژوهشی، شمارۀ 25، صص 89-59.
صفا، ذبیح­الله (1389). حماسه­سرایی در ایران. چاپِ نهم. تهران: امیر کبیر.
قنبری عدیوی، عباس (1388). «گذر از خوان هشتم»، فصلنامۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد، سال 4، شمارۀ 14و 15، صص 185- 167.
کادن، جی. ای (1386). فرهنگ ادبیات و نقد.  ترجمه کاظم فیروزمند. چاپ دوم. تهران: شادگان.
گرمس، آلژیر داس ژولین (1389). نقصان معنا.  ترجمه و شرح حمید رضا شعیری. تهران: علم.
مارکوزه، هربرت (1389). بعد زیباشناختی. ترجمۀ داریوش مهرجویی. چاپ پنجم. تهران: هرمس.
محمدزاده، اسدالله (1387). «خوان هشتم بررسی شعری از اخوان ثالث»،  آموزش زبان و ادب فارسی، دورۀ، 21، شمارۀ 4، صص 33- 30.
مکاریک، ایرنا ریما (1390). دانشنامة نظریه­های ادبی معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی. چاپ چهارم. تهران: آگه.
واحددوست، مهوش (1389). رویکردهای علمی به اسطوره­شناسی. چاپ دوم. تهران: سروش.
هلم­لینگ، استیون (1387). «ادراک حسانی و بی حسی»، ترجمۀ شهریار وقفی­پور، فصلنامۀ زیباشناخت، سال نهم، شمارۀ 19، صص 185- 179.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار