پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

مناظره ی مشهور «بوته ی کدو با درخت چنار»؛ قطعه ای از ناصر خسرو یا شعری از انوری؟

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور

2 عضو علمی دانشگاه آزاد جویبار

چکیده

چکیده:
مناظره ی کدو بن و چنار یکی از زیباترین، دلنشین ترین و مشهورترین مناظره های ادب فارسی است که از قرن پنجم هجری به بعد حکم مثل سایر را در زبان فارسی پیدا کرده است.
موضوع این مناظره، بحث و گفتگوی میان بوته ی کدویی چند روزه، پر مدعا و خام با چناری پر سن ، استوار و مجرب است که در قالب قطعه و در پنج بیت در بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف سروده شده است.
این قطعه با اندک تفاوتی در دیوان ناصر خسرو، شاعر برجسته ی قرن پنجم هجری و نسخه های خطی و چاپی دیوان انوری ابیوردی، سخن سرای مشهور قرن ششم به چشم می خورد. هر دو شخصیت – انوری و ناصر خسرو- در قطعه سرایی ، پیش کسوت هستند اما وجود شواهد شعری در دیوان شعرا و نویسندگان قبل از انوری و نیز شواهد شعری موجود در دیوان خود او بیانگر آن است که مناظره ی مذکور متعلق به ناصر خسرو قبادیانی شاعر بلند آوازه ی سبک خراسانی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Famous Debate between Pumpkin Bush and Plane Tree: a Literal Piece (stanza) of Nasir Khosro or an Anvari’s Poem?

نویسنده [English]

  • sekineh gholampoor 2
چکیده [English]

Abstract:
The conversation between the pumpkin bush and the plane tree is one of the most beautiful, sweet and famous debates of Persian literature which has used as a proverb since Hijri 5th century.
It is about conversation and debate between a young, crude and pretentious pumpkin bush and an experienced, steady, old plane tree that is composed in the form of a literary piece (stanza) in 5 verses and in bahri (measure) of muzari akhrab makfuf, mahzuf.
This conversation is found in the literal works collection of Nasir Khosro, the 5th century prominent poet, and the manuscripts and printed versions of Anvari Abivardi’s literal works, the well-known poet of 6th and 7th centuries, with a few changes. Both of them are among experienced figures of composing stanzas and debates. however, poetry symptoms obtained from Anvari’s literal works and other previous poets indicate that the above- mentioned debate is a Nasir Khosro Qobadiani’s work, the well-known poet of Khorasani style of poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: the pumpkin & plane tree stanza
  • Nasir Khosro Ghobadiani
  • the 5th century
  • Anvari Abivardi
  • the 6th century