پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

درآمدی بر ساخت های نحوی قصاید مردف خاقانی

نوع مقاله : پژوهش کاربردی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون ، ایران

2 زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران

چکیده

نحو از قواعد حاکم بر انعقاد جمله حاصل می شود. هر آنچه زبان ادبی را متمایز از زبان خودکار ومتداول می سازد بر روی نحو زبان قابل اعمال است. جابجایی عناصر زبانی در محل های نحوی به اقتضای وزن و مسائل بلاغی میسر می گردد؛ لذا هر عنصر زبانی که از جایگاه نحوی خود جا به جا شده باشد به میزان نحو پایه یا صفر درجه نگارش قابل سنجش و شناسایی است. عبد القاهر جرجانی، قائل به تنوع جویی از طریق جا به جایی عناصر زبانی در تولید ساخت های نحوی است. خاقانی شاعری تنوع جوی است که الگوهای نحوی متعدد را در سرودن قصاید خود به کار برده است. در این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی 58 قصیده مردف خاقانی رده بندی و جملات آن ها شمارش شده است که تحلیل ها و داده های آماری حکایت از دو رویکرد کلی دارد: در مورد نخست، وجود ساخت‌های نحوی تکرار شونده در سطح عمودی و افقی قصاید به دلیل فراوانی تشخص یافته است و ویژگی ای از سبک قصاید را نشان می دهد. داده های آماری در رویکرد دوم بیانگر این است که هنجارشکنی های نحوی در قصاید مردف اسمی، ضمیری، عبارات اسمی و قیدی بسی فراوان تر از قصاید مردف فعلی رخ داده است. در نتیجه 7/70 درصد از 6391 جمله به کار رفته در این قصاید برخوردار از ساخت های نحوی بهنجار می باشد. بر همین اساس ساخت-های نحوی قصاید مردف خاقانی تقریبا بهنجار و مطابق نحو پایه در زبان فارسی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An introduction to the syntactic structure of monorhym odes by Khaghani

نویسندگان [English]

  • Abdollah Valadi 1
  • mohtasham mohammadi 2
1 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Human Sciences, Salman Farsi Univercity of Kazerun, Kazeroun, Iran
2 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Salman Farsi University of Kazeroun, Kazeroun, Iran
چکیده [English]

Syntax is resulted from the rules governing the formation of sentences. Everything that distinguishes the literary language from the common language is exercisable on language syntax. The displacement of linguistic elements in the syntactic places is facilitated due to rhythm and rhetorical issues; so, each linguistic element displaced from its syntactic position can be measured and identified based on the basic syntax or zero degree of writing. Abdul Qhahar Jorjani believes in diversity through the displacement of linguistic elements in producing the syntactic constructs. Khaghani is a poet interested in diversity and has used various syntactic patterns in his elegies. In this research, 58 elegies of Khaghani have been categorized and their sentences have been counted by descriptive-analytic method, that analysis and statistical data indicate two general procedures: in the first one, the availability of repetitive syntax constructs in the vertical and horizontal surfaces of elegies has been identified due to their frequency and shows some characteristics of the elegies style. The statistical data of the second procedure indicates that syntactic abnormality in the elegies rhymed by noun, pronoun, adverb and noun phrases are more than rhymed by verb. As a result, 70.7% of the 6,391 sentences used in these elegies have normal syntactic constructs. Thus, the syntactic constructs of Khaghani's rhymed elegies are almost normal and in accordance with the basic syntax in the Persian language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theories
  • Monorhym odes
  • Basic syntax
  • Syntactic structure
  • Deviation