پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

معرفی حیدر یغما شاعر معاصر نیشابوری و شرح ظرائف شعری او

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

چکیده

در ادوار شعر فارسی شاعرانی مکتب نرفته و خط ننوشته اما دارای قریحه شعری وجود داشته‌اند که بندرت در تذکره‌ها از آنان سخنی رفته است. در مقاله حاضر به بررسی اشعار یکی از این شاعران در دوره معاصر با نام «حیدر یغما» (1302-1366)می‌پردازیم. این پژوهش در سه محور اصلی اشعار یغما را می‌کاود:
اول مختصات شاخص ادبی شعر یغما: در این مبحث سعی شده است نوآوریهای شاعر در علوم بلاغی ذکر شود و سپس مضامین شعری او بررسی شده است. اشعار او دارای تنوع مضامین بوده و برخی از اندیشه‌های والای انسانی جزء مضامین شعری اوست. بسیاری از مضامین انتخاب‌شده برای اشعار آئینی او نیز بدیع و خلّاقانه است. از مضامین دیگر اشعار او رنج و مشقت قشر زحمتکش جامعه می‌باشد که او خود نیز از این گروه بوده است و به‌خوبی آن را انعکاس داده است. در ادامه پاسخگویی‌ها و همسویی‌های اشعار یغما با شاعران بزرگ ایران بررسی شده است. دوم، مختصات فکری و جهان‌بینی شاعر: وی اغلب از عدم دلبستگی به دنیا و ناپایداری آن سخن می‌گوید. در برخی از ابیاتش جبرگرایی دیده می‌شود؛ گاهی نیز به اختیار در آدمی اشاره دارد. سوم، نازک‌خیالی‌ها و باریک‌اندیشی‌های یغما: این مختصه از اشعار یغما سبب گردیده است تا تلخی زندگی پرمشقت شاعر در لابلای نازک‌خیالی‌های او مخفی شود و منجر به لذت ادبی در مخاطب گردد. هدف اصلی این مقاله معرفی یکی از معدود شاعرانی است که علیرغم نداشتن سواد مدرسه ای شعر بسیار زیبا سروده اند و نامشان باقی مانده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Research in the Heidar Yaghma's poems

چکیده [English]

In all Centuries of Persian poem, there are some poets which do not have much literacy but they have a great rhythmic nature. They have been named in biography. In this article, we study about one of this contemporary poets ‘Heidar Yaghma’.
This essay study about Yaghma`s poem in three branches. First: literary features Of Yaghma`s poem; in This Topic we mention innovation of poet in rhetoric. Then we research about Yaghma`s various themes and some of eminent human thought is one of his themes .Many of that themes he selected for religion poem are new and creative. Other themes are about pains and affliction of hard working people in society and because he was one of them, he can reflect it very well, and in continue, we study about communication between Yaghma`s poem and the other great poems of Iran. Second: content features; the Poet always tell about not to concern to the world and about instability of this world .In some poems he talks about authority of humans. Third: Yaghma`s imagery and sentimentalist; he Hide the bitterness of his painful life within the thin imaginary which lead us to literary delight.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "yaghma heydar"
  • "idealogy"
  • "immagination"
  • "contemporary poetry"
  • "lyric"
1-  قرآن کریم، 1393، ترجمۀ امید مجد، تهران، امید مجد
2-  حافظ شیرازی (1378)، دیوان غزلیات حافظ، به اهتمام محمد قزوینی، قاسم غنی، تهران، راهیان سبز
3-  حمیدالله، محمد (1377)، نامه‌ها و پیمان‌های سیاسی حضرت محمد (ص) و اسناد صدر اسلام، ترجمه محمد حسینی، تهران، سروش
4-  رازی، امین‌احمد (1340)، هفت اقلیم، به کوشش جواد فاضل، تهران‌، کتابفروشی علی‌اکبر علمی
5-  سعدی شیرازی (1377)،‌ گلستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی،‌ تهران، خوارزمی
6-  سعدی شیرازی (1381)، کلیات سعدی، تصحیح و شرح لغات حسین استاد ولی، بهاءالدین اسکندری ارسنجانی، تهران، قدیانی‌
7-  شیمل، آنه ماری (1386)، در قلمروی خانان مغول، ترجمه فرامرز نجد سمیعی، تهران، امیرکبیر
8-  فتوحی، محمود (1385)، نقد ادبی در سبک هندی، تهران، سخن
9-  گلبن کازرونی، محمدکاظم (1392)، گلشن اسرار، تصحیح و تحقیق عبدالرسول فروتن و مهدی حیدری، قم، مجمع ذخائر اسلامی
10-  محبوبی اردکانی، حسین (1374)، چهل سال تاریخ ایران، به تحقیق ایرج افشار، چاپ دوم، تهران، اساطیر.
11-  نصرآبادی، محمدطاهر (1378)، تذکره نصرآبادی (تذکرةالشعرا)،‌ جلد اول، مقدمه،‌ تصحیح و تعلیقات محسن ناجی نصرآبادی،‌ تهران، اساطیر
12-  یزدی، محمدعلی (1379)، تذکره شبستان، به کوشش اکبر قلم سیاه، تهران، گیتا
13-  یغما، حیدر (1381)، دیوان حیدر یغما شاعر خشتمال نیشابوری، به کوشش سعید کاویانی، تهران، نشر شیوه