پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

« تطبیق سبک شناسانه و بلاغی اقتفای پرتو در قصاید «پراو» و «دیار آشنا» از قصاید «دماوندیه» و «سپیدرود» ملک‌الشعرای‌ بهار»

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسندگان

1 عضو علمی دانشگاه پیام نور

2 آموزش و پرورش

چکیده

چکیده:
علی اشرف نوبتی شاعر کرمانشاهی متخلّص به «پرتو» و معروف به «پرتو کرمانشاهی»، صاحب مجموعه‌ی شعری به نام «کوچه‌باغی‌ها» است. از میان شش قصیده موجود در این مجموعه دو قصیده به نام‌های «پراو» و «دیارآشنا» را به اقتفای قصاید «دماوندیه» و «سپیدرود» ‌بهار سروده است. در این پژوهش با استفاده از «روش سبک شناختی متون» ارائه شده در کلیّات سبک شناسی سیروس شمیسا تطبیق سبک‌شناسانه‌ی قصاید یادشده در سه سطح زبانی، ادبی و فکری انجام شده است. بررسی‌های دقیق و مقایسه‌ی میزان بسامد شاخصه‌ها و عناصر موجود در سطوح زبانی و ادبی و تشخیص تفاوت‌های آماری در شاخصه‌های بررسی شده در شعر هر دو شاعر نشان می‌دهد که در چهار قصیده‌ی یاد شده کلام ‌بهار بسیار نزدیک به سبک خراسانی و کلام پرتوکرمانشاهی تا حدّ زیادی مطابق با سبک عراقی است. در سطح فکری نیز در دو قصیده‌ی بهار مضامین اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بیشتر مطرح است و در قصاید پرتو نیز مضامین اجتماعی، وطن‌پرستانه، ظلم و ریاستیزی نمود دارد. در مورد میزان موفقیت پرتو در نظیره-گویی، نتیجه حاصله حاکی از آنست که پرتو کرمانشاهی در حدّ قابل قبولی از عهده‌ی اقتفا از ‌بهار برآمده است و در مواردی توانسته است توفیقی بیش از استاد متقدّم خویش حاصل نماید. همچنین از نظر عناصر بلاغی و صورخیال بهار در کاربرد استعاره و تشبیه در مرتبه بالاتری قرار دارد و در مجاز و کنایه پرتو پیشتاز است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

" The Comparison Rhetoric and stylistic Study of Parto's Eqtfa in " Prav "and" Dyare ash-na”ode from " Dmavndyyeh "and" Sepid rood » Bahar »

چکیده [English]

Abstract:
Ali Ashraf Naobati, kermanshahi poet, penname to "Parto"and known as “Parto Kermanshahi”, has a collection of poems called "Kooche Baghiha". Among the six odes in this collection two called “Paraw " and "Dyare ashna " are composed following "Damavandieh " and " Sepidrud " by Malek O Shoaraye Bahar. In this study, using "text stylistics methodology” provided in Cyrus Shamisa’s general stylistics, comparison of the mentioned odes has been done in three verbal, literary and content levels. The exact investigation and comparison of the rate of criteria and elements in verbally and literary levels and the difference in the rate of these criteria in the above poems has shown that at least in the four mentioned odes, the lan-guage of Malek O Shoaraye Bahar is more like Khorasanian style and Parto’s language is more like Iraqi style. Bahar’s odes have proposed so-cial, political and cultural contents and in Par-to’s odes social, patriotism and anti oppression contents are proposed. The research has shown that Parto has been successful in following Ba-har and in some cases has been even better than him. Also in Terms of Rhetoric and imagery elements Bahar is in Higher order for use the Metaphor and simile,and in Legal and Leading Partao is vanguard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparison Rhetoric
  • Following
  • Bahar
  • Prtao
ابرمز، ام. اچ. (1384). فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی. ترجمه سعید سبزیان. تهران: انتشارات رهنما.
امامی افشار، احمدعلی (1368). گزیدۀ اشعار منوچهری دامغانی. چاپ دوم. تهران: انتشارات بنیاد.
انوری، حسن (1388). فرهنگ فشردۀ سخن. چاپ پنجم. تهران: انتشارات سخن.
بهار، محمدتقی (1369). سبک شناسی. جلد سوم. چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
بهار، محمدتقی (1387). دیوان اشعار. چاپ دوم. تهران: انتشارات نگاه.
پرتو، علی­اشرف نوبتی (1389). کوچه باغی­ها. با مقدمه و اهتمام محمدعلی سلطانی. چاپ سوم. تهران: نشر سها.
ثروت، منصور (1379). فرهنگ کنایات. چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
حافظ، خواجه شمس­الدین. (1369). دیوان حافظ. براساس نسخۀ قدسی. تهران: انتشارات اسماعیلیان.
ذوالفقاری، حسن (1385). «مقاله هفت پیکر نظامی و نظیره­های آن». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. سال 14. شماره 52 و53.
زرقانی، سیدمهدی (1384). چشم­انداز شعر معاصر ایران. چاپ دوم. تهران: نشر ثالث، با همکاری شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی.
زرین­کوب، عبدالحسین (1376). آشنایی با نقد ادبی. چاپ چهارم. تهران: سخن.
سعدی، مصلح­الدین (1370). کلیات سعدی. مقدمه عباس اقبال. براساس نسخۀ محمدعلی فروغی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات طلایه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1390). تازیانه­های سلوک. چاپ دوازدهم. تهران: انتشارات آگه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا(1376). شاعر آیینه­ها. چاپ چهارم. تهران: انتشارات آگه.
شمیسا، سیروس (1390). بیان. (ویراست چهارم). تهران: نشر میترا.
شمیسا، سیروس(1374). کلیات سبک­شناسی. چاپ سوم. تهران: انتشارات فرودس.
شمیسا، سیروس(1374). معانی. چاپ سوم. تهران: نشر میترا.
صدری، جمال (1368). آهنگ­شناسی و سنجش آن با عروض سنتی. چاپ دوم. اصفهان: انتشارات فیروز.
عطار، فریدالدین (1389). منطق­الطیر عطار. با مقدمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ هفتم. تهران: انتشارات سخن.
فضیلت، محمود (1384). آرایه­های ادبی. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی.
فولادی، علیرضا (1382). مبانی عروض فارسی. قم: انتشارات فراگفت.
معین، محمد (1371). فرهنگ فارسی. چاپ هشتم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
مولوی، جلال­الدین (1383). کلیات شمس. با مقدمۀ بدیع­الزمان فروزانفر. جلد اول. چاپ سوم. تهران: انتشارات بهزاد.
مؤمنی، فاطمه (1387). اقتفای صائب از حافظ (پایان­نامه). خرم­آباد: انتشارات دانشگاه لرستان.
همایی، جلال­الدین (1339). صناعات ادبی. تهران: انتشارات علمی.