پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

واژه‌های فارسی در زبان عربی

نوع مقاله : پژوهش کاربردی

نویسنده

عضو علمی و مدیر گروه رشته زبان و ادبیات عرب دانشگاه پیام نور سازمان مرکزی

چکیده

زبان عربی واژگانی به صورت دست نخورده و واژگان زیادی به صورت برهم زده شده از زبان فارسی وام گرفته است. و از زبان فارسی واژگان زیادی بشکل های مختلف به زبان عربی وارد شده است که به آنها معربات یعنی عربی شده می‌گویند. ریشه بسیاری از معربات هنوز ناشناخته است. و به دلیل اینکه در عربی سازی واژگان بیگانه به طور کامل برهم ریخته می‌شود نمی‌توان به سادگی اینگونه معربات را ریشه یابی کرد. در دوران پیش از اسلام، شعر عرب به درجه‌ی ممتازی از فصاحت، سلاست و نفاست کلام رسیده بود. شاعران عصر جاهلی اشعاری آفریده‌اند که پژوهش در آن، گره‌های پر پیچ‌ و تاب فرهنگ عرب و تشکیل زبان عربی را باز می‌نماید. در نظم جاهلی، عنصرهایی نیز هستند که ارزش بسیاری برای پیشبرد علم دارند. گفته می‌شود حدود ۵ هزار واژه ی معرب از کلمات رایج در زبان فارسی به زبان عربی راه یافته‌است.گفته می‌شود حدود ۵ هزار واژه ی معرب از کلمات رایج در زبان فارسی به زبان عربی راه یافته‌است. از جمله ی آنها بنفسج (از بنفشه). در این مقال سعی شده تعدادی از واژه های فارسی که در عربی اعم از شعر، حدیث و یا قرآن وارد شده ریشه یابی و بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Persian words in Arabic

چکیده [English]

Arabic language has borrowed many words from the Persian language both in an intact and disrupted format. Many words from Persian have entered Arabic in various forms which are called "Arabicized words". As foreign words become completely disrupted when appled in Arabic, their roots are unknown and cannot be traced. Arabic poetry had reached the peaks of eloquence and fluency in the pre-Islamic period. Thes poets of the age of ignorance created poems that can solve the puzzle of Arab culture and Arabic language by further research. There are elements in the age of ignorance poetic order that have great value for advancement of science.
These elements have originated in Persian and have been compiled into the Arabic language and culture due to different reasons. There are many Persian words in the poetry of the age of ignorant poets that the Peninsula Arabic speakers have used by their original meaning in Persian.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Period of entry
  • to arabicize Persian words
  • conversion in the phonetic alphabet
  • arabicized words
قرآن کریم.
ابن قتیبة، عبدالله ابن مسلم (1952م). عیون الاخبار. جلد 3. قاهره: دار الکتب المصریة.
ابونواس، الحسن بن هانی (1998م).  الدیوان. بیروت: دارالکتاب.
ادی شیر، انوری (1908م). الالفاظ الفارسیه المعربه. بیروت.
اعشى، باهله (1996م). دیوان اعشی. بیروت: دار‌الفکر العربی.
امام شوشتری، محمدعلی (1347). فرهنگ واژه­های فارسی در زبان عربی. تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملّی.
بحتری، ابوعباد (۱۹۶۳م‌). دیوان اشعار. قاهره.          
تبریزی، محمدحسین ابن خلف (1361ش). برهان قاطع. تهران: انتشارات معین.
الجاحظ، عمرو ابن بحر (1900م). کتاب البخلاء. لیدن.
ـــــــــ (25 – 1323). الحیوان. قاهره.
جوالقی، ابومنصور موهوب بن خضر (1361ق).  المعرب من الکلام العجمی. به تحقیق احمد محمد شاکر. قاهره.
ـــــــــ (1361ق). المعرّب من الکلام الاعجمی. قاهره: دار إحیاء الکتب العربیه.      
حدیدی، حسین (1386 ش). خدمات ایرانیان به زبان و ادبیات عرب. بمبئی: پروین.
الحموی، یعقوب (1977م). معجم الادباء. بیروت: دار صادر. جلد 5.
خفاجی، شهاب­الدین (2003م). شفاء الغلیل. قاهره: دار الصاوی.
الشرتونی اللبنانی، سعیدالخوری (1403 ق). اَقْرَبُ الْمَوارد. قم: منشورات مکتبه آیة الله العظمی المرعشی النجفی.
صیادانی، علی (1393). «وام واژه­های فارسی دیوان ابن هانی؛ شاعر شیعه اندلس». نشریه پژوهش­های زبان­شناسی تطبیقی. سال چهارم. شماره 8. صص 157- 143.
فیروزآبادی، مجدالدین محمد بن یعقوب (1991). القاموس المحیط. بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
مسعودی، علی ابن حسین (1985م). مروج الذهب. بیروت: دارالاندلس للطباعه و النشر. چاپ 26.
المعتزّ عبد الله ابن الخلیفه العباسی (1972). الآداب. بغداد.
میدانی نیشابوری، احمدابن محمدابن احمد (1379ش). السامی فی الاسامی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.