پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

آشنایی زدایی و برجسته سازی زبانی در غزلیات مولانا شمس الدین محمد وحشی بافقی

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسنده

دانشگاه پیام نور: قاین

چکیده

مولانا شمس‌الدین / کمال‌الدین محمد وحشی‌بافقی یکی از شاعران نامی ایران در قرن دهم است که در سال ۹۳۹ هجری قمری در شهر بافق چشم به جهان گشود. ارزش شعر او بیشتر در تأثیری است که در تغییرات سبکی شعر فارسی در سدۀ دهم بر جای گذاشته است و منجر به پیدایش و رشد سبک جدیدی شده است که به سبک بازگشت یا «مکتب وقوع» موسوم می‌باشد. برجسته‌سازی از مسایل مطرح در نقد فرمالیستی است که در بررسی‌ها و نقدهای مرتبط به ادبیّت متن مورد توجه قرار می-گیرد. منظور از آشنایی‌زدایی درشعر، مجموعه راه‌کارهایی است که شاعر به واسطه‌ی آن‌ها سعی می‌کند متن را در برابر دیدگان مخاطب، غریبه جلوه دهد، در اثر این امر دریافت معنای متن توسط مخاطب به تاخیرافتاده و متن ادبی آشنازدا می‌گردد. از تجزیه و تحلیل ترکیبات آشنازدای شعر وحشی می‌توان به نتایج زیررسید: شاعربیشتر با به کارگیری گروه‌های اسمی و گاه با ترکیبات اسمی‌ای که درجملات پیرو قابل تاویل به صفت هستند و نقش وصفی می‌پذیرند، سعی درآشنایی‌زدایی داشته است. ازطرفی گره خوردگی این ترکیبات با ایماژهای شعری ازدیگرعوامل برجسته ساز غزلیات وحشی بافقی می‌باشد. ازدیگرراه-کارهای زبانی وحشی، جهت برجسته کردن کلامش ، مختصرسازی و فشرده سازی هنرمندانه‌ی مفاهیم، کاربرد شاعرانه‌ی کلمات گویشی و مثل‌ها در شعر در سطح واژگان و نحو ، جابجایی‌ها و تکرارهای برجسته و سایر ویژگی‌هایی که به غزل وحشی هویت خاص بخشیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Landuage Defamiliyarization in Molana Shamesdin Mohammad Vahshi-ye Bafghi's lyric poems

چکیده [English]

Abstract:
Molina Shamsodin/ Kamaloddoin Mohammad vahshiBafghi is one of the most well-known Iranian poets who were born in Bafegh in 939 (inHejri-Ghamari calendar). He was one of the most influential poets on the 10th century Persian poem that lead to a new literary school, namely Voghu School.Defamiliarization is one of the current trends in formalist text criticism. This article aims to investigate defamiliarization of words and phrases in Vahshi's lyric poems to show his mastership in language and literature. Vahsi makes the text outstanding and defamiliar through nominalization of verbs and adjectives, topicalization of different parts of speech, finalization of different parts of speech, abstraction of sentences and phrases through deletion or combination of different parts, dialectical usages like dialectical words or proverbs in the poems, noticeable repetitions and so many other literal and lingual methods which grants Vahshi's poem a unique identification.
Key words: vahshi Bafghi , defamiliarization, formalist criticism, lyric poems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • vahshi Bafghi
  • defamiliarization
  • formalist criticism
  • lyric poems
آشوری، داریوش (1377). شعر و اندیشه، ویرایش دوم، تهران.
ایگلتون، تری (1380). پیش‌درآمدی بر نظریة‌ ادبی، ترجمة­ عباس مخبر، ویرایش دوم، تهران.
براهنی، رضا (1371). طلا در مس (در شعر و شاعری)، چاپ اول، جلد اوّل، تهران.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1382). ادوار شعر فارسی (از مشروطه تا سقوط سلطنت)، چاپ اول، تهران.
_________(1368). موسیقی شعر، چاپ دوم، تهران.
صفوی، کورش (1380). از زبان‌شناسی و ادبیات، 2 جلد، سوره مهر، تهران.
قاسم­پور، قدرت (1386). درآمدی بر فرمالیسم در ادبیات، چاپ اول، اهواز.
مکاریک، ایرناریما (1384). دانش نامة نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه­ی مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ اول، تهران. 
Geraled Bruns (2003), «Modern poetry and the Idea of language« available at