پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

اقتباس ها و سرقات دیگران از انوری

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسندگان

دانشگاه پیام نور مشهد

چکیده

پایبندی به اصول سخنوری و متعهد بودن به قوانین اخلاقی در ادب فارسی همواره حائز اهمیت فراوان بوده است به طوری که در اغلب کتب بلاغی و ادبی، مبحثی با عنوان سرقات به چشم می‌خورد. کپی رایت یا قانون حقوق مؤلف در دنیای امروز به نوعی یادآور نقادی موشکافانه بزرگان ادب در باب سرقات ادبی است.
انوری که از بزرگان شعر و ادب فارسی است و در بیشتر قوالب شعری طبع‌آزمایی کرده است،توجه شاعران بسیاری را به خود جلب کرده است.بزرگانی چون عطّار ، مولوی ، سعدی ، خاقانی و ... بارها به استقبال اشعار او رفته و ابیاتی را نیز تضمین کرده‌اند.
شاعرانی که پس از وی به شاعری پرداخته‌اند خود را از او بی نیاز ندیده‌اند و با در دست داشتن دیوان اشعارش به تقلید از او پرداخته و گاه نتوانسته اند خود را از زیر سایۀ او خارج کنند، تاجایی که گاه به طرق نامطلوبی از اشعار او بهره برده‌اند.
در این جستار ابیات و اشعاری را از انوری در دیوان بعضی شاعران یافته ایم که شائبۀ سرقت آن ها به صورت انتحال ، اغاره و سلخ بسیار محکم و مستدل وجود دارد .
در این مقاله علاوه بر نشان دادن این گونه سرقات ، به طور خاص انتحال شعری از انوری که در دیوان رهی معیّری شاعر معاصر به چشم می خورد معرفی شده است . همچنین ابیاتی که سیف فرغانی از انوری سرقت کرده در این مقاله مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Adaptation and plagiarism From Anvari's Poems

نویسنده [English]

  • mohsen sharifi
payam nour university of mashhad
چکیده [English]

Adherence to the principles of eloquence and commitment to the moral principles in Persian literature has always been of great significance, as in most rhetorical and literary works , there can be seen some chapters under title of plagiarism .Copyright or the right of the author in modern life, is somehow a reminder of narrow criticism of great literary scholars regarding Plagiarism.
Anvari, who is one of the great men in Persian literature and had shown his talent in most poetic styles, has attracted the attention of a large number of poets. Great poets like Attar,Molavi,Saadi, Khaghani and others have repeatedly literary imitated his poems and borrowed some verses.
The poets who started saying poets after him, also did not see themselves needless of his poems and having his Divan in their hands, tried to imitate him . Sometimes they were not able to get out of his shadow on their poems. This is to the extent that sometimes they took profit of his poems in unfavorable ways.
By careful and diligent studies in this paper, we have found some poems of Anvari in Divans of some poets with very strong and documented evidences of Plagiarism in the form of Direct Plagiarism, Modified Plagiarism and surface- modified Plagiarism.
While indicating these types of Plagiarism, specifically the direct Plagiarism of one of Anvari's poems seen in the divan of RahiMoayyeri, one of contemporary poets, is introduced. Some verses Plagiarized from Anvari by SeifFarghani have also been carefully studied in this paper

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anvari
  • plagiarism
  • Direct Plagiarism
  • Adaptation
  • RahiMoayyeri
آمدی تمیمی، عبدالواحد(1410). غررالحکم و دررالحکم. تصحیح سید مهدی رجایی. قم: دارالکتب اسلامی.
ابوهلال عسگری. (1371). الصّناعتین. تصحیح علی محمّد البجاوی و محمّد ابوالفضل ابراهیم. مصر.
انوری­ابیوردی، اوحدالدّین. (1376). دیوان انوری. به کوشش محمد تقی مدرّس رضوی. چاپ چهارم. تهران: علمی.
ــــــــــــ (2536). دیوان انوری. به کوشش سعید نفیسی. چاپ دوم. تهران: پیروز.
اوحدی مراغه ای، رکن الدین. (1340). دیوان اوحدی مراغه ای. به اهتمام حمید سعادت. تهران: کاوه.
تفتازانی، سعدالین. (1369). شرح المختصر (شرح مختصرالمعانی فی المعانی والبیان و البدیع). انتشارات کتبی نجفی. قم: مطبعه غدیر.
جامی، عبدالرحمن. (1367). بهارستان. به تصحیح اسماعیل حاکمی. تهران: اطلاعات.
خاقانی شروانی، افضل الدّین بدیل. (1374). دیوان خاقانی. تصحیح، مقدّمه و تعلیق از ضیا الدّین سجّادی. چاپ پنجم. تهران: زوّار.
سدیدالدّین عوفی، محمّد. (1361). تذکرة لباب الالباب. به سعی و اهتمام ادوارد براون. ترجمه از انگلیسی محمّد عباسی. چاپ اول. کتاب فروشی فخر رازی.
شریفی، محمّد. (1387). فرهنگ ادبیات فارسی. چاپ دوم.
تهران: معین.
شریفی صحی، محسن؛ پورخالقی، مهدخت(زمستان1390).
«سرقت ادبی عبدالواسع جبلی از دیوان سنایی». مجلة دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی،س 44، شماره 4. ص 104.
سمرقندی، دولتشاه. (1382). تذکره الشعرا. به اتمام و تصحیح ادوارد براون. چاپ اول. تهران: اساطیر.
عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد. (1374). دیوان عطّار. به اهتمام و تصحیح تقی تفضّلی. چاپ هشتم. تهران: علمی.
فرغانی، سیف الدّین محمّد. (1364). دیوان سیف فرغانی. با تصحیح و مقدّمة ذبیح الله صفا. چاپ دوم. تهران: فردوس.
فروزانفر، بدیع الزمان. (1369). سخن و سخنوران. چاپ چهارم. تهران: خوارزمی.
قیس رازی، شمس الدین محمد. (1338). المعجم فی معاییر اشعار العجم. به تصحیح محمّد قزوینی، با مقابله و تصحیح محمد تقی مدرّس رضوی. تهران: چاپ افست رشیدیه.
معیری، محمد حسن. (1385). دیوان رهی معیری. زیر نظر جمشید علیزاده. چاپ اول. تهران: آیدین.
مولوی، جلال‌الدین محمّد. (1383). کلیّات دیوان شمس. مطابق نسخة تصحیح شدة بدیع الزّمان فروزانفر. چاپ سوم. تهران: بهزاد.
همایی، جلال‌الدین. (1368). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ ششم. تهران: هما.