پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

بررسی تأسی‌های بابافغانی از شگردهای تصویرساز شعر حافظ

نوع مقاله : پژوهش کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

چکیده

بابافغانی به علت تأثیرپذیری فراوان از حافظ به «حافظ‌کوچک» مشهور می‌باشد. این تأثیرپذیری از جهات مختلف قابل پژوهش و تحقیق است. یکی از وجوه پژوهش، بررسی دقیق چگونگی و میزان تبعیت بابافغانی از حافظ در بحث تصویر است. تصویر به مجموعه‌ی تصرفات بیانی و مجازی اطلاق می‌شود که گوینده با کلمات تصویر می‌کند و نقشی را در ذهن خواننده یا شنونده به وجود می‌آورد. دو دانش بیان و بدیع، بایسته-ترین نقش را در بررسی تصویرهای شعری دارند. به عبارت دیگر، لازمه‌ی بررسی تصویرهای شعری یک شاعر عناصر بیانی و بدیعی‌اند. این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیل و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای نوشته شده‌است، می‌کوشد تا به بررسی شگردهای تصویرساز مشترک (تشبیه و استعاره‌های مصرّحه و مکنیه) دو شاعر و میزان تأثیرپذیری بابافغانی از حافظ در مبحث تصویر بپردازد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بسیاری از تصویرها و شگردهای ادبی که توسّط حافظ برای خلق تصویر به‌کار گرفته شده‌اند، در ساختمان تصویرهای بابافغانی مشاهده می‌شود و بابافغانی برای ساخت تصویرهایش به آنها نظر داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Investigation of Beneficiaries of Hafez Poetry Illustrator

نویسنده [English]

  • mohammad johlat 2
1 Assistant Professor of Persian Language and Literature at Marzandaran University, Babolsar, Iran
2 Persian Language and Literature Department of Mazandaran University
چکیده [English]

Due to the great influence of Hafez on "Hafez-Kuchak", Bafghani is well-known. This impact can be investigated in various ways. One of the aspects of the research is the careful examination of the way and the level of compliance with Hafez in the discussion of the image. The image refers to the collection of expressive and virtual acquisitions that the speaker depicts with words and creates a role in the mind of the reader or the listener. Two expressive and exquisite knowledge have the most important role in the study of poetic images. In other words, it is necessary to examine the poetic images of a poet of expressive and exquisite elements. This research, which is descriptively analyzed using a library tool, seeks to study the common illustrator's practices (similarities and metaphors between the poets and Mekniyeh) of the two poets and the extent to which they are influenced by Hafez in the subject Picture. The results of this study show that many of the literary images and techniques used by Hafez to create the image have been seen in the building of Bafghani's images, and they have been looking at them with an image to build their images.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hafez
  • Bafghani
  • image
  • Expression
  • Similarity
منابع
الف: کتاب­ها
۱. ابن­عربی، محمّد­ بن علی. (۱۳۸۵). فصوص­الحکم. ترجمه ­و توضیح ­و تحلیل: محمّدعلی­موحّد و صمد ­موحد. تهران: کارنامه.
۲. آنه­ماری، شیمل. (۱۳۶۷). شکوه­ شمس. ترجمه­: حسن­لاهوتی. تهران: انتشارات­علمی­وفرهنگی.
۳. بابافغانی­شیرازی. (۱۳۶۲). دیوان. تصحیح احمد سهیلی­خوانساری. تهران: اقبال.
۴. پورنامداریان، تقی. (۱۳۸۲). گمشده­ی لب­دریا. تهران: سخن.
۵. چیتیک، ویلیام­سی. (۱۳۸۳). طریق­ صوفیانه­ی ­عشق. مترجم: مهدی سررشته­داری. تهران: مهراندیش.
۶. حافظ شیرازی. (۱۳۶۳). دیوان. تصحیح: اکبر بهروز و رشید عیوضی. تهران: امیرکبیر.
۷. خرمشاهی، بهاءالدین. (۱۳۶۶). حافظ­نامه. تهران: علمی­وفرهنگی و انتشارات­سروش.
۸.دشتی، علی. (۱۳۵۲). کاخ­ابداع: اندیشه­های ­گوناگون­حافظ. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
۹. رحیمی، مصطفی. (۱۳۷۱). حافظ­اندیشه: نظری­به­اندیشه­ی­حافظ. تهران: نور.
۱۰. زرین­کوب، عبدالحسین.  (۱۳۵۳). ارزش­میراث­صوفیه. تهران: امیرکبیر. چاپ­سوم.
۱۱. زمانی، کریم. (۱۳۸۲). میناگر­عشق: شرح­موضوعی­مثنوی­معنوی. تهران: نشر نی.
۱۲. ستاری، جلال. (۱۳۷۴). عشق­صوفیانه. تهران: نشر مرکز.
۱۳. غزالی، محمد. (۱۳۶۸). کیمیای­سعادت. جلد­دوم. به­کوشش: حسین­خدیوجم. تهران: علمی و فرهنگی.
۱۴. فروزانفر، بدیع­الزمان. (۱۳۸۰). احادیث­وقصص­مثنوی. تهران: امیرکبیر.
۱۵. قشیری، ابوالقاسم. (۱۳۴۵). رساله­ی­قشیریه. تصحیح: بدیع­الزمان فروزانفر. تهران: انتشارات­بنگاه­ترجمه­و نشرکتاب.
۱۶. کیانوش­راد، مهری. (۱۳۸۶). حافظ هاتف­میخانه­ی­عشق. تهران: نشر­مرتضی.
۱۷. کیایی­نژاد، زین­الدین. (۱۳۶۶). سیرعرفان­دراسلام. تهران: انتشارات اشراقی.
۱۸. لاهیجی­گیلانی، محمد. (۱۳۷۷). شرح­گلشن­راز (مفاتیح­الاعجاز). ویرایش: علیقلی­محمودی­بختیاری. تهران: علم.
۱۹. لوئیس، فرانکلین. (۱۳۸۴). مولانا دیروز تا امروز شرق­تا­غرب. ترجمه­: ­حسن­لاهوتی. تهران: نارمک.
۲۰. مدی، ارژنگ. (۱۳۷۱). عشق­درادب­فارسی. تهران: موسسه­مطالعات­و­تحقیقات­فرهنگی.
۲۱. مرتضوی، منوچهر. (۱۳۸۳). مکتب­حافظ: مقدمه­بر­حافظ­شناسی. تبریز: ستوده. ویرایش­چهارم.
۲۲. مستملی­بخاری، ابراهیم. (۱۳۶۶). شرح­التعرف­لمذهب­التصوف. مقدمه­وتصحیح: محمد­روشن. تهران: اساطیر.
 ۲۳. میبدی، رشیدالدین­ابوالفضل. (۱۳۷۵). نواخوان­بزم­صاحبدلان: گزیده­کشف­الاسرار­و­عده­الابرار. گزینش­و گزارش­: رضا انزابی­نژاد. تهران: جامی.
۲۴. نجم­رازی، عبدالله­بن­محمد. (۱۳۷۳). مرصادالعباد­من­المبداء­الی­المعاد. ­انتخاب­و­­مقدمه­: محمدامین ریاحی. تهران: علمی.
۲۵. هجویری، علی­بن­عثمان (۱۳۷۶). درویش­گنج­بخش: گزیده­ی­کشف­المحجوب. انتخاب­وتوضیح: محمود عابدی. تهران: سخن.
۲۶. یثربی، یحیی. (۱۳۸۵). آب­طربناک: تحلیل­موضوعی­دیوان­حافظ. تهران: علم.
ب: مجله­
۱.دهمرده، حیدرعلی. (۱۳۹۲)؛ غزل زاییده­ی عشق و عشق زاییده­ی جمال، پژوهشنامه­ی ادب­غنایی دانشگاه سیستان­وبلوچستان. سال یازدهم، شماره ۲۰، بهار و تابستان، صص ۱۰۲-۸۳.