پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

محورهای اندیشگی شعر فروغ فرخزاد در پیوند با برخی عناصر سبک شناسیک

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نوشهر

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

چکیده

فروغ فرخزاد (1345-1313ﻫ. ش.) از چهره‌های مشخص و صاحب‌سبک شعر معاصر و شاید همه‌ی ادوار شعرفارسی است که روند تکاملی شعر امروز، از رمانتیسیزم نوقدمایی تا رئالیزم وسمبولیسزم اجتماعی در سیرِ شعر او به سمت جوهری متعالی و شریف، قابل مشاهده است. جایگاه ویژه‌ی فروغ در ادب فارسی در درجه‌ی نخست به دلیل صدای خاص زنانه‌ای است که از شعرش شنیده‌می‌شود. درک شاعرانه‌ی عمیق فروغ، ناشی از دیدی تازه است و موجب تولدی دیگر در شعر امروز. سبک شخصی وی با نگاه زنانه‌ی آزاد و ژرف، شعر و زندگی را درهم می‌آمیزد و یگانگیِ عمیقش با طبیعت، تکرارهای طبیعی و طنینِ حسیِ کلام را رقم می‌زند. مختصات شعری در حوزه‌ی معنی، شامل مضامین انسانی و اجتماعی و در حوزه‌ی صورت شامل تناسب و هماهنگی میان عناصر سازنده‌ی صورت یعنی ادبیت و زبان شعر است و ساختمان، سازش و همنوایی صورت و معنی یا تعبیر و مضمون است. در این پژوهش، به شیوه‌ی اسنادی به استخراج مقوله‌های تکرار شونده‌ی اندیشگی پرداخته می‌شود و ضمن تحلیل بن‌مایه‌های فکری شاعر، خطوط پیوند آنها با برخی عناصر سبک شناسیک شعر پررنگ می‌شود. محورهای برجسته‌ی اندیشگی در شعر فروغ (مرگ، انسان، زن، عصیان و مدرنیته) موجد زبان و بیانی خاص گشته‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The intellectual pivots of Forough's poetry Linked to Literary Features

نویسندگان [English]

  • parvaneh delavar 1
  • shahram ahmadi 2
1 azad university of nowshahr
2 university of mazandaran
چکیده [English]

Foroogh Farrokh Zad (1934 - 1966 AD.) is one of the prominent and style - owner figures of the new poem of the day and perhaps of all periods of Farsi poem, and we can see the developmental trend of today's poem ranging from the old neo Romanticism to social Realism and Symbolism is heading for supreme essence in her poem. Foroogh's special place in Persian litrature is primitivly because of the special feminine voice that is heard of her poem. Her deep Perception poetical comes from a new vision and causes another birth in Contemporary poem. Her personal style with a feminine and profound perspective look and vision integrates life and poetry and is an indication of her great unity with nature and her sensational speech reverberation.The poem coordinates includes human and social contents in message territory and proportion and harmony between form maker elements (literariness and poem language) in form territory. The structure is agreement and covenant of form and meaning or interpretation and content. In this investigation, it is documentally approachedd to extract thought frequentative matters, Poet's thought foundations are analyzed and connection lines of them are high lighted by some of stylistical elements.The main pivots of thought in her poems (i.e. death, human, women, confusion and modernity) led to a special speech and manner.

کلیدواژه‌ها [English]

  • intellectual pivot
  • Stylistics
  • Poem
  • Farrokhzad
  • Foroog
ترابی، ضیاءالدین (1376). فروغی دیگر. چاپ دوم. تهران: دنیای نو.
جزایری، مینا (1391). خشونت در اشعار فروغ فرخزاد. استاد راهنما: سعید بزرگ بیگدلی، استاد مشاور: حاتم قادری. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
جلالی، بهروز (1377). جاودانه زیستن در اوج ماندن. چاپ سوم. تهران: مروارید.
جلالی، بهروز (1380). در کوچه باد می­آید (ویژۀ فروغ فرخزاد). تهران: روزگار.
حسن­پور آلاشتی، حسین؛ دلاور، پروانه (1386). «نگاهی سبک­شناختی به واژگان در زبان شعر فروغ». مجله­ علمی- پژوهشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد تهران جنوب، شماره 9، صص 88-55.
حقوقی، محمد (1383). شعر زمان. چاپ هشتم. تهران: نگاه.
زرقانی، سیدمهدی (1390). «تحلیل تعامل سه شاعر زن معاصر با نمونه‌ای از سنّت فرهنگی رایج ایرانی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 20، صص250- 229.
زرین­کوب، عبدالحسین (1346). شعر بی­دروغ شعر بی­نقاب. تهران: سازمان چاپ و انتشارات علمی.
سارتر، ژان پل (1370). ادبیات چیست؟. ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی. تهران: کتاب زمان.
ساری، فرشته (1380). فروغ فرخزاد. تهران: قصه.
سیاهپوش، حمید (1376). زنی تنها (یادنامۀ فروغ فرخزاد). تهران: نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1383). ادوار شعرفارسی (ازمشروطیت تا سقوط سلطنت). چاپ دوم. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس  (1376). نگاهی به فروغ. چاپ سوم. تهران: مروارید.
ــــــــــــــــ (1385). نقد ادبی. ویراست دوم. تهران: میترا.
ـــــــــــــــــ (1383). سبک­شناسی شعر. ویراست دوم. تهران: میترا.
عابدی، کامیار (1377). تنهاتر از یک برگ. تهران: جامی.
فرخزاد، پوران (1380). کسی که مثل هیچکس نیست. تهران: کاروان.
فرخزاد، فروغ (1368/1989). مجموعه کامل اشعار فروغ. آلمان غربی: نوید.
فورست، لیلیان (1375). رمانتیسم. مسعود جعفری جزی. تهران: مرکز.
فولادی، محمد (1383). تحلیل سیر نقد شعر فارسی. قم: دانشگاه قم.
کلیاشتورینا، ورا. ب. (1380). شعر نو در ایران. همایونتاج طباطبایی. تهران: نگاه.
لنگرودی، شمس (1378). تاریخ تحلیلی شعر نو (1322-1341). جلد دوم. چاپ دوم. تهران: مرکز.
ـــــــــــــــــ (1378). تاریخ تحلیلی شعر نو (1349-1341). جلد سوم. چاپ دوم. تهران: مرکز.
 
محمودی بختیاری، بهروز؛ اشکانی، فاطمه؛ معنوی، مهسا (1396). «بازتاب اجتماعی کهن­الگوی آنیموس در شخصیت­های زن نمایشنامه­های بیضایی (مطالعۀ موردی: نمایشنامه­های پرده­خانه و ندبه)». زن در فرهنگ و هنر، دورۀ 9، شماره ­2، صص 184- 165.
مختاری، محمد (1371). انسان در شعر معاصر یا درک حضور دیگری. تهران: توس.
نوری­علاء، اسماعیل (1348). صور و اسباب در شعر امروز ایران. تهران: بامداد.
نیکبخت، محمود (1372). از گمشدگی تا رهایی. اصفهان: مشعل.
همدانی، آزیتا (1378). تحلیل و مقایسه درونمایه در شعر پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد. استاد راهنما: حسینعلی قبادی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
یاحقی، محمدجعفر (1385). جویبار لحظه­ها. چاپ هشتم. تهران: جویبار لحظه­ها