پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

بررسی توازن آوایی در غزلیات سنایی

نوع مقاله : تحقیقات بنیادی یا نظری

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

2 گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان.ایران.

3 استاد یار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان.ایران.

چکیده

موسیقی شعر، عامل جذابیت متون نظم است که در غزل‌های «سنایی» جلو‌ه‌ای بارز دارد و با عنوان توازن آوایی نمود چشمگیری یافته است. سنایی به کمک توازن کمّی و استفاده از وزن‌های مختلف، چاشنی ضرب و آهنگین غزل‌های خود را افزایش داده است. وی به کمک اوزان مختلف، جذبه و شور خاصی را به غزل می‌بخشد، تا جایی که بیشترین بسامد را در اوزان متفق الارکان می‌توان مشاهده کرد . سنایی در کاربرد توازن آوایی کیفی، به انواع تکرار دست می‌زند و با تکرار انواع صامت و مصوت‌های زبان فارسی، سعی در زیباسازی غزل‌هایش نموده است که استفاده وی از مصوت بلند «آ» از بسامد بالایی برخوردار است به طوری که همخوان مصوت«آ» را در آغاز، وسط و پایان واژگان به صورت مکرر به کار برده است و در مقابل کمترین میزان استفاده از واکه را در مصوت کوتاه« ِ- » برده است. وی با استفاده از تکرار واکه و همخوان‌ها در آغاز و پایان واژگان، جلو‌ه‌ای آهنگین به اشعارش می‌بخشد که این بهره‌گیری شاعر از انواع تکرار در اواسط ابیات از نمود بیشتری برخوردار است. بنابراین می‌توان گفت که سنایی با بهره‌گیری از انواع توازن با رعایت انواع همخوان‌ها، موسیقی خاصی را به غزل‌هایش بخشیده است که در زمینه‌‌های مختلف قابل بررسی است. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی صورت گرفته، که ابتدا مباحث توازن آوایی را در غزل‌های سنایی شناسایی کرده، سپس ضمن تحلیل هر یک از آنها، بسامد هر کدام را در قالب نمودارها مشخص نموده‌ایم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation of phonetic balance in Sana'i's sonnets

نویسندگان [English]

  • mostafa salari 1
  • Omolbanin nickhah noori 2
  • behrouz romiani 3
1 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran.
2 Department of Persian Language and Literature, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

The music of the poem is a fascinating element of the orderly texts, which are prominent in Sana'i's sonnets and have become remarkably phonetic. Sana'i has increased his sonnets through the use of quantitative equilibrium and the use of different weights, multipliers, and rhythms. With the help of various weights, he gives a special attraction to the sonnet, so that the most frequencies can be found in the all-weights. In the application of qualitative phonetic balance, Sanai repeats a variety of repetitions and, by repeating different types of vowels and vowels in Persian, has attempted to beautify his sonnets so that his use of the long vowel "A" is of high frequency, so that it corresponds to the vowel "A". Has used vocabulary at the beginning, middle and end of the vocabulary, and has used the least amount of vowels in the short vowel "e". By using vowel repetition and consonants at the beginning and end of the vocabulary, he gives a poetic tone to his poetry that this poet's use of repetition in mid-verses is more evident. Thus, it can be said that Sana'i has used certain kinds of balance with respect to different consonants and has given certain music to his sonnets which can be studied in different contexts. This research is a descriptive-analytic one which first identifies the phonetic equilibrium topics in the Sana'i sonnets, then analyzing each one and determining the frequency of each in the form of graphs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sana'i
  • sonnet
  • phonetic balance
  • classical poetry
  • poetry texts