پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

بازخوانی مکتب بازگشت ادبی؛ پیش‌زمینه‌ها و پیامدها

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسندگان

1 دانشگاه مازندران

2 دانشیار- دانشگاه مازندران

چکیده

بازگشت ادبی، دوره‌ای طولانی از تاریخ ادبیات فارسی از پایان عصر صفوی تا دوره فتحعلی‌شاه و ناصرالدین شاه قاجار؛ یعنی دوره غلبه تمام عیار آن است. این رویکرد در این بازه زمانی، به پیدایش جریان‌های مختلفی از نظم و نثر به شیوه کلاسیک و برمبنای مقابله با سبک جاری منجر شد و نوعی نوکلاسیک تقلیدی را رقم زد. در این پژوهش، زمینه‌ها و علل این گذشته‌گرایی و چرایی محوریّت "اصل تقلید" بهروش تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و چنین دریافت شد که شرایط خاصّ این دوره از تاریخ کشور که در امتداد حمله مغول به آشفتگی نهادهای مختلف اجتماعی انجامید، بحران هویتی و آسیب عمیق حوزه فرهنگی را به‌عنوان مهمترین پیامد این وضعیّت درپی داشته است که به دلیل در خود بستگی سیاسی و فرهنگی، در فقدان زمینه‌های توسعه و چشم‌انداز روشن و نیز نبود رویکرد آینده‌نگر، آرمانشهر خود را بر سنت‌های ادبی سده‌های پیشین بنا نهاده و به ناگزیر حفظ سرمایه فرهنگی گذشته را مغتنم شمرده و نسخه بدلی از آن ارائه نموده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Rereading the school of literary restoration; Backgrounds and Consequences

نویسندگان [English]

  • maryam mahmoudi nosar 1
  • ghodsie rezvanian 2
1 university Of mazandaran
2 Associate Professor -university of mazandaran
چکیده [English]

بازگشت ادبی، دوره‌ای طولانی از تاریخ ادبیات فارسی از پایان عصر صفوی تا دوره فتحعلی‌شاه و ناصرالدین شاه قاجار؛ یعنی دوره غلبه تمام عیار آن است. این رویکرد در این بازه زمانی، به پیدایش جریان‌های مختلفی از نظم و نثر به شیوه کلاسیک و برمبنای مقابله با سبک جاری منجر شد و نوعی نوکلاسیک تقلیدی را رقم زد. در این پژوهش، زمینه‌ها و علل این گذشته‌گرایی و چرایی محوریّت "اصل تقلید" بهروش تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و چنین دریافت شد که شرایط خاصّ این دوره از تاریخ کشور که در امتداد حمله مغول به آشفتگی نهادهای مختلف اجتماعی انجامید، بحران هویتی و آسیب عمیق حوزه فرهنگی را به‌عنوان مهمترین پیامد این وضعیّت درپی داشته است که به دلیل در خود بستگی سیاسی و فرهنگی، در فقدان زمینه‌های توسعه و چشم‌انداز روشن و نیز نبود رویکرد آینده‌نگر، آرمانشهر خود را بر سنت‌های ادبی سده‌های پیشین بنا نهاده و به ناگزیر حفظ سرمایه فرهنگی گذشته را مغتنم شمرده و نسخه بدلی از آن ارائه نموده است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • literary restoration
  • imitation
  • retrospective
  • discourse
  • identity crisis