پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

واکاوی انسجام دستوری در داستان مدیر مدرسه، اثر جلال آل احمد برپایه نظریه هلیدی و حسن

نوع مقاله : پژوهش کاربردی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 مدرس گروه زبان انگلیسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.30473/pab.2023.64839.1860

چکیده

انسجام از ارکان اساسی هر متن است و از کنار هم قرار گرفتن واژه‌ها و ایجاد ارتباط معنایی، دستوری و کاربردشناختی جملات در متن به‌وجود می‌آید. هلیدی و حسن (1976) در زبان‌شناسی نقش‌گرا مقوله‌ انسجام و زیرشاخه‌های آن‌ شامل عناصر انسجام دستوری و واژگانی را مطرح کرده‌اند. مقاله‌ی حاضر با تکیه بر نظریه‌ی هلیدی و حسن عناصر انسجام دستوری در داستان کوتاه مدیر مدرسه نوشته‌ی جلال آل احمد را با مورد بررسی قرار می‌دهد. به‌این منظور، با استفاده از مثال‌های مختلف در داستان مذکور، نحوه‌ی کاربرد عناصر انسجام دستوری شامل ارجاع، حذف، جایگزینی و ادات ربط، در متن مورد نظر تحلیل شد. نتایج نشان داد که به‌ترتیب، ارجاع (9/69 درصد) و ادات ربط (1/25 درصد) بیشترین تأثیر در انسجام و درمقابل، حذف (01/4 درصد) و جایگزینی (91/0 درصد) کمترین تأثیر را داشته‌است. این نتیجه با ویژگی‌های سبکی جلال آل احمد در زمینه‌ی محاوره‌نویسی کاملاً منطبق و همسو است. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که مدیر مدرسه ازنظر به‌کارگیری عناصر انسجام دستوری ارجاع و ادات ربط، متنی منسجم بوده و نویسنده با انتخاب درست و بجای این دو عنصر در متن توانسته پیوند میان کلمات وجملات را به‌خوبی حفظ کند. آل احمد با کاربرد مناسب عناصر انسجام دستوری در این متن عملکرد موفقی در تأثیرگذاری آن و ترغیب خواننده داشته ‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Study of Grammatical Cohesion in Jalal-e Al-e Ahmad’s Modire Madreseh (The School Principal) Story Based on Halliday & Hassan’s Theory

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammad Hosseini-Maasoum 1
  • Hoda Davtalab 2
1 Associate Professor of Linguistics, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 ESL Instructor, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Cohesion is one of the fundamental components of every text. It is created through the juxtaposition of words and the establishment of semantic, grammatical and pragmatic relationships between sentences within the text. Within a functional linguistics framework, Halliday & Hassan (1976) suggested the category of cohesion and its subcategories including grammatical & lexical cohesion. The present paper uses Halliday & Hassan’s theory to study the elements of grammatical cohesion in the short story, Modire Mdreseh (The School Principal). To this end, different samples from the text were analyzed to explore the application of the elements of grammatical coherence including reference, ellipsis, substitution and conjunctions. The results indicated that reference (69.9%) and conjunctions (25.1%) have the biggest roles and ellipsis (4.01%) and substitution (0.91%) have had the smallest roles in the cohesion of the text. The findings are in line with the stylistic characteristics of Jalal-e Al-e Ahmad in colloquial writing. Moreover, the result showed that the story Modire Madreseh is cohesive as far as grammatical cohesion is concerned and the writer has made proper use of reference and conjunctions to maintain the relatedness of words and sentences. Using the elements of grammatical cohesion, Al-e Ahamad has been successful in attracting readers and making them keep reading.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cohesion
  • grammatical cohesion
  • Halliday &؛ Hassan&rsquo؛ s Theory
  • text
  • Modire Madreseh