پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

ترکیب‌سازی در شعر قیصر امین‌پور و نقش‌های هنری آن

نوع مقاله : تحقیقات بنیادی یا نظری

نویسنده

دانشگاه جیرفت

چکیده

ترکیب‌سازی یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی است که شاعران در راستای تازگی زبان و ایجاد خلاقیت در آن وارد شده‌اند. هدف این مقاله بررسی چگونگی ترکیب‌سازی در شعر قیصر امین‌پور و کارکردهای هنری آن است که با روش استقرایی انواع ترکیبات، چگونگی ساخت و نقش‌های هنری آن را بررسی کرده است. وی با ایجاد پیوند میان کلماتی که حوزه معنایی دور از هم و متضاد دارند ابهام هنری و معانی عمیق و برجسته‌ای ایجاد کرده است. ایجاد تازگی در محور هم‌نشینی از طریق ترکیب‌سازی و انجام رفتارهای تازه با مقوله‌های دستوری در ترکیب و کاربرد ترکیبات عامیانه، زبان شعری او را برجسته ساخته است. از کارکردهای هنری دیگر ترکیب‌سازی امین‌پور ایجاد موسیقی است که از طریق تناسبات آوایی و تکرار کلمه در ترکیب ایجاد شده است. وی با فشرده‌سازی تصاویر، آنها را به صورت اضافات استعاری و تشبیهی ارائه کرده و ترکیباتی هنری و دارای ارزش‌های زیباشناختی ساخته است. از دیگر کارکردهای هنری ترکیب در شعر وی توسع زبانی و انحراف معنایی است که منجر به ساخت ترکیبات تازه و حمل معانی تازه به واژگانِ دخیل در ترکیب شده است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Word Combination and Its Artistic Roles in Gheisar Aminpour’s Poetry

چکیده [English]

Word combination is one of the most significant fields in which poets make new experiments to refresh their language and rekindle their creativity. This article aims to discuss Gheisar Aminpour’s word combinations and their artistic functions in his poetry, using an inductive method in analyzing the types of combinations, their method of creation and their artistic roles. Aminpour creates artistic ambiguity and deep, striking meanings by linking words from distant and antithetical semantic fields. What makes his poetic language so prominent is his innovations in the syntagmatic axis of the texts by the help of word combinations, and also performing novel behaviors with grammatical categories in the combinations and the employment of popular expressions. Another artistic function of word combinations in Aminpour’s poetry is creating music, which is achieved by the help of phonetic proportioning and repeating of the words in the combinations. By compressing the images, he presents them as metaphors and similes and creates artistic combinations with high aesthetic values. Language expansion and semantic deviation are other functions of word combinations in his poetry, which lead to the creation of new combinations and loading new meanings on the participant words.

کلیدواژه‌ها [English]

  • aesthetics of poetry
  • Persian grammar
  • word combination
  • Gheisar Aminpour
امین‌پور، قیصر.(1393). مجموعه کامل اشعار. تهران: مروارید. چاپ یازدهم.
باطنی، محمدرضا.(1380). نگاهی به دستور زبان. تهران: آگه. چاپ نهم.
پالمر، فرانک.(1366). معنی‌شناسی. ترجمه کورش صفوی. تهران: مرکز.
دهخدا، علی اکبر.(1377). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران. چاپ دوم.
شفیعی کدکنی، محمدرضا.(1376). شاعر آینه‌ها. تهران: آگاه.
شمس قیس.(1373). المعجم. به کوشش سیروس شمیسا. تهران: فردوس.
عسکری، ابوهلال.(1372). معیارالبلاغه(ترجمه صناعتین). ترجمه محمدجواد نصیری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
علوی مقدم، محمد و رضا اشرف زاده.(1384). معانی و بیان. تهران: سمت. چاپ ششم.
عمر، ماه‌جبین.(1387). ترکیبات خاص بیدل در چهار عنصر. دهلی‌نو: چاندنی‌چوک.
کاظمی، محمدکاظم.(1390). ده شاعر انقلاب. تهران: سوره مهر. چاپ دوم.
مقربی، مصطفی.(1356). «ترکیب در زبان فارسی». نشریه سخن. شماره 26، صص422-431.
مرادی، نورالله.(1376). مرجع‌شناسی. تهران: فرهنگ معاصر. چاپ سوم.
وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی.(1387). دستور زبان فارسی. تهران: سمت. چاپ یازدهم.