پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

نمود هنـری فعـل در غـزلهای خلیفه (10 هـ.ش.)

نوع مقاله : گردآوری و مروری

نویسندگان

1 هیات علمی و مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری فردوسی مشهد

چکیده

عناصر دخیل و مؤثر در شیوایی و روانی شعر هر شاعر از جنبه​های گوناگون شایان بررسی، ارزیابی و سنجش است. اشعار خلیفه نیز در نوع خود شایسته تأمل و ژرف​نگری است تا جهات تأثیرگذار کلام او نمایان شود یکی از این داده​ها بررسی کاربرد هنری فعل در اشعار اوست. اکنون این سؤال مطرح است عناصر دخیل در زیبایی ساخت فعل​های اشعار این شاعر چیست و پربسامدترین آن کدام است و چه تأثیری در زیبایی، مفهوم و شیوایی متن اشعار او دارد؟ بررسی نمود هنری فعل در اشعار خلیفه این نتیجه دریافت می­شود که بیش از یک فعل و گاه سه یا چهار فعل در هر بیت از اشعارش دیده می​شود که بهره​مندی از این افعال نشان دادن هنرمندی در امر بلاغت و زیبایی­آفرینی لفظی و معنوی است. همچنین کاربرد زوج​ها فعل­های مجاور به صورت​های متضاد، تکرار صیغه​های فعلی، تکرار جزء پیشین فعل و کاربرد بلاغی ترکیبات فعل از عناصر سبکی اشعار این شاعر است که پربسامدترین شگردهای بلاغی را می​توان ایهام، تقابل، ترادف و همایی، تجانس و در مواردی محدود مجاز، مشاکله، تناسب و تناقض​نمایی را نام برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study of the Artistic Use of Verbs in the Lyrics Khalife

نویسندگان [English]

  • A Ghavam 1
  • mansoure hajihadian 2
چکیده [English]

For the analysis of literary texts and worthy of recognition, the pure elements more and more original part of the same work there. For the vowel, words, sentences and ways of linking these elements that convey the meaning in effect types. The use of words and how they are laid out in an effective manner, its language and alter the specific language. This study is the artistic use of verbs in the remainder of the 11th century AH wrote one hand, the Court of unknown poets of the 10th century AH, Henry called "Caliph" to determine part of the literary style of the poet's poems, review. It is derived from a verb, and never more than three or four poems seen action in every bit of the benefit of these actions show the artist in the literal and spiritual eloquence and beauty of creation. The use of the verb pair adjacent to the conflicting statements, current Syghhhay repeat, repeat the previous action and the use of combinations of verb rhetorical style of the poet's poems. The most frequent rhetorical devices can be distinguished, contrast, sequence and Homaee, homogeneity, and in some cases the permissible limit, Mshaklh, fitness and paradox named. That Myshnasand open work style.

کلیدواژه‌ها [English]

  • poetry
  • Khalifa
  • The Current Composition
  • The Use of Rhetorical Action
ابوالقاسمی، محسن (1373). تاریخ زبان فارسی. تهران: سمت.
احمدی، بابک (1370). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
آهنی، غلامحسین (بی­تا). معانی و بیان. تهران: بنیاد قرآن.
ایران­زاده، نعمت­الله (1382). «تحلیلی بر کاربرد هنری در غزل­های سعدی». فصلنامه پژوهش­های ادبی. شماره 2. ص 62-37.
حاجی­هادیان، منصوره (1390). مقدمه و تصحیح دیوان خلیفه. پایان­نامه به راهنمایی احمدرضا یلمه­ها و مشاوره قربانعلی ابراهیمی. اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان.
ذاکـری، حامـد (1390). «کـاربـرد هنـری فعـل در نثـر گلستان». پژوهش­نامه فرهنگ و ادب. ص 104-87.
راستگو، سیدمحمد (1382). هنر سخن­آرایی. تهران: سمت.
 
رجایی، محمدخلیل (1359). معالم البلاغه در علم معانی و بیان و بدیع. شیراز.
شمیسا، سیروس (1368). نقد ادبی. تهران: فردوس.
طهماسبی، فرهاد و بهمنی مطلق، یدالله (1385). کلیات مسائل ادبی. تهران: سنجش تکمیلی.
مهاجر، مهران و نبوی، محمد (1376). به سوی زبانشناسی. تهران: مرکز.
وحیدیان کامیار، تقی (1375). «علم بدیع و مروارید آویخته بر گردن خوک (بررسی فنون بدیعی)». مجله آشنا. شماره 28. ص 8-3.
ــــــــــ (بی­تا). «اقسام کلمه». فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی. ص 28-21.
ــــــــــ (بی­تا). «مصدرنما یا مصدر فعل مرکب». فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی. ص 27-22.
همایی، جلال­الدین (1354). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: دانشگاه سپاهیان انقلاب.
ــــــــــ (1370). معانی و بیان. به کوشش ماهدخت بانو همایی. تهران: هما.