پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

زن در آیینۀ رمان مقایسۀ نقش زنان در سه رمان فارسی چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم نوشته‌ی زویا پیرزاد؛ نگران نباش از مهسا محب‌علی و بی‌بی شهرزاد اثر شیوا ارسطویی

نوع مقاله : تحلیلی و انتقادی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 دانشگاه آزاد اسلامی ، شهرکرد، ایران

چکیده

زنان و مسائل آن‌ها از موضوعات مهم در جامعه‌ی امروز است. هدف از نگارش این مقاله، بررسی نگاه زنانِ نویسنده به موقعیت زن در جامعه‌ی ایرانی است. اهمیت و ضرورت این پژوهش در این است که می‌توان به جایگاه زنان در دوره‌ی معاصر از نگاه خود زنان پی‌برد. این تحقیق و بررسی در سه رمان مشهور فارسی انجام شده است؛ رمان‌‌های: «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» اثر زویا پیرزاد (1380)، «بی‌بی شهرزاد» از شیوا ارسطویی(1383) و «نگران نباش» نوشته‌ی مهسا محب‌علی(1387). در میانِ این سه بانوی نویسنده، زویا پیرزاد موقعیت زن را در دهه‌ی چهل شمسی به تصویر کشیده و نشان داده که این دهه آغازِ دست‌یابی زن ایرانی به هویت و فردیت است. شیوا ارسطویی در رمان بی‌بی شهرزاد، موضوع مردسالاری را در تاریخ معاصر ایران مورد توجه قرار داده و با استفاده از شیوه‌ی گذشته‌نگری و نماد‌پردازی، این امر را به کل تاریخ جامعه‌ی ایرانی مربوط دانسته است. مهسا محب‌علی نیز در رمان نگران نباش، برخی از معضلات اجتماعی را که زن در دوره‌ی معاصر به آن‌ها گرفتار شده نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The women in mirror image of Persian novels The comparison of the role of women in three Persian novels: “I will turn off the lights” by Zoya Pirzad, “Don’t worry” by Mahsa Mohebali and “Bibi Shahrzad” by Shiva Arastouei

نویسندگان [English]

  • Hossein Khosravi 1
  • mojgan keyvani 2
1 Associate Professor in iaushk
چکیده [English]

Women and their problems are important topics in today’s society. The aim of this study is considering women’s views towards their position in Iran. The importance of the study is recognizing the role of women in contemporary era by reflecting their own views. This research examines three famous Persian Novels; “I will turn off the lights” by Zoya Pirzad (2001), “Bibi Shahrzad” by Shiva Arastouei (2004) and “Don’t worry” by Mahsa Mohebali (2008). Data is analyzed qualitatively. Among these three women novelists, Zoya Pirzad depicted women’s role in the 1960s and showed that in the decade Persian women began to achieve their identity and individualism; they figured out that they should pay attention to their needs and wants. They started to regain their abused rights in private and public domain. Shiva Arastouei in “Bibi Shahrzad” highlighted the patriarchal role in Iranian contemporary history. She generalized this fact to the whole history of Iran through historical and symbolic methods. Mahsa Mohebali in “Don’t worry” portrayed some social disorders common in the present century; issues such as addiction, alcoholism, fashion and consumerism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women novelists
  • female characters
  • social role of women
  • patriarchy
احمدی‌خراسانی، نوشین (1381). زنان زیر سایه پدر خوانده‌ها. چاپ 4. تهران: توسعه.
ارسطویی، شیوا (1384). بی‌بی شهرزاد. تهران: قطره.
ایروانی، شهین (1384). تحلیلی بر سرگذشت تاریخی زن (با تأکید بر هویت تاریخی زن مسلمان). تهران: دریا.
باقری، نرگس (1387). زنان در داستان (قهرمانان زن در داستان‌های زنان داستان‌نویس ایران). چاپ اول. تهران: مروارید.
بشیری، محمود؛ محمودی، معصومه (1390). «بررسی مقایسه‌ای موضوعات و درون‌مایه‌های مرتبط با زنان در داستان‌های زن‌محور زنانِ داستان‌نویس (از 1300 تا 1380)».فصلنامه زبان و ادب پارسی، شماره 47.
پاینده، حسین (1392). گشودن رمان. تهران: مروارید.
پرستش، شهرام؛ ساسانی‌خواه، فائزه (1389). «بازنمایی جنسیت در گفتمان رمان (از 1375 تا 1384)». زن در فرهنگ و هنر، دوره 1، شماره 4، صص 74-55.
پیرزاد، زویا (1380). چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم. تهران: مرکز.
رفیع‌پور، فرامرز (1384). تکنیک­هایخاصتحقیق. تهران: شرکت سهامی انتشار.
فاولر، راجر (1390). زبان­شناسی و ادبیات. ترجمه محمد غفاری، تهران: نی.
کاظمی­پور، شهلا (1383). «نقش اجتماعی شدن سیاسی و عوامل اجتماعی‌کننده در مشارکت سیاسی زنان». مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، صص 237-217.
گرت، استفانی (1379). جامعه‌شناسی جنسیت. ترجمه کتایون بقائی. تهران: نشر دیگر.
مایلز، رزالیند (1380). زنان و رمان. ترجمه علی آدرنگ. تهران: روشنگران.
محب‌علی، مهسا (1390). نگران نباش. تهران: چشمه.
میرعابدینی، حسن (1387). صد سال داستان‌نویسی ایران. جلد 2و1. چاپ 5. تهران: چشمه.
نیکوبخت، ناصر و همکاران، (1391). «روند تکوین
سبک زنانه در آثار زویا پیرزاد، تحلیلی بر پایه‌ی سبک‌شناسی فمینیستی». فصلنامه‌ نقد ادبی. شماره 18، صص 152-119.
نیکخواه قمصری، نرگس (1384). تحول نگرش نسبت به زن و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی. تهران: پژوهشکدۀ امام خمینی(ره).
هاشمی، محمد (1365). مذاکرات مجلس شورای ملی در دوره دوم. جلد 3. تهران: امیرکبیر.
یاحقی، محمدجعفر (1380). جویبار لحظه‌ها. جریان‌های ادبی معاصر ایران. چاپ سوم. تهران: جامی.