پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

تحلیل و بررسی شگردهای بلاغی با اعلام جغرافیایی در قصاید سنایی و بدر چاچی

نوع مقاله : تحقیقات بنیادی یا نظری

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور اهواز، اهواز، ایران

2 دانشگاه پیام نور اهواز/ایران

چکیده

شاعران، اعلام جغرافیایی را دست‌مایه مضمون‌سازی و آرایه-پردازی نموده‌اند و همواره به شیوه‌های گوناگون در شعر خود دست به خلق تصاویر زیبای شعری زده‌اند و یا اینکه با روش-های مختلف شگردهای بلاغی گوناگون آفریده‌اند.
یکی از این روش‌ها خلق تصاویر شعری با استفاده از شگردهای بلاغی و بهره‌گیری از اعلام جغرافیایی است. سنایی و بدر چاچی از جمله شاعرانی هستند که در قصاید خود از این شیوه‌ها بهره برده‌اند. در این مقاله تلاش شده است که با ارائه تعریف مشخص از شگردهای بلاغی، اعلام جغرافیایی موجود در قصاید سنایی و بدر چاچی معرفی و بسامد هرکدام از این اعلام ارائه گردد. در این مقاله به‌صورت تحلیلی- توصیفی و با ارائه جدول انجام شده است که بسامد و کارکردهای هنری بر مضمون‌آفرینی‌های شاعرانه با اعلام جغرافیایی در دیوان سنایی و بدر چاچی تبیین شده است. براساس پژوهش انجام شده سنایی از اعلام جغرافیایی بیشتر در آرایه مراعات‌النظیر و بدر چاچی از آن بیشتر به‌عنوان استعاره استفاده کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

analysis of rhetorical practices by declaring geography in shaanid sanai and badr chachi

نویسندگان [English]

  • ashraf ghanbari 1
  • alimohammad gitiforouz 2
1 payam nour ahvaz university/ahvaz/iran
2 payam nour ahvaz university/iran
چکیده [English]

Abstract:
Poets have used geographic declaration as a tool for theme-making and terms-creating. They has always created many beautiful poetry in their poems in various ways. Also, they have created various rhetorical practices with different methods. One of the methods to create poetic and rhetorical illustrations, is making use of geographical declarations. Sanaei and Badar Chachi are among the poets who have used these practices in their own ballades. In this research, it has been attempted to present a clear definition of rhetorical practices, declarations of geography in the ballades of Sanaei and Badr Chachi and to offer the frequency of each one. This research is analytical-descriptive and presented with a table. In total, the studied verses in sanaei’s ballades had the most frequency of use of these rhetorical technics is Mor’at-Nazir (Observing the correspondance). And Badar Chachi, in total, also has the highest frequency with his instrument of metaphors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rhetorical technics
  • geographic declaration
  • Sanaei
  • Badar Chachi

مراجع

پرنیان، موسی؛ رضایی، شمسی (پاییز وزمستان 1391). «شگردهای بلاغی با اعلام جغرافیایی در شعر خاقانی ناصر خسرو». مجله پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره 2، شماره 2، صص 66-41.
پرنیان، موسی؛ فتاحی، سهیل (بهار 1393). «تصویرسازی با اعلام جغرافیایی در شعر هوشنگ ابتهاج». مجله پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره 2، شماره 2، صص 86-76.
دهخدا، علی­اکبر (1372). لغت­نامه دهخدا. 14 جلدی. چاپ اول. تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
راستگو، سیدمحمد (1371). «ایهام­نامه واژه­ای». دبستان، دوره 1، شماره 34، صص 61-57.
ـــــــــــــ (1379). ایهام در شعرفارسی. تهران: انتشارات سروش.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1366). صور خیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات نیل.
شمیسا، سیروس (1366). فرهنگ تلمیحات و اشارات. تهران: انتشارات فردوس.
ــــــــــــــــــ (1381). نگاهی تازه به بدیع. تهران: نشر میترا.
فرشیدورد، خسرو (1393). دستور تاریخ زبان فارسی. تهران: انتشارات زوار.
گیتی­فروز، علی محمد (1387). دیوان بدر چاچی. تصحیح علی­محمد گیتی­فروز. تهران: انتشارات کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای
اسلامی.
ـــــــــــــ (1390). «هزار نکته باریک­تر زمو چند ایهام نویافته در شعر حافظ». مجله پژوهشی دانشکده ادبیات فارسی تهران، شماره 3، 4 و، صص 208-191.
مصفا، مظاهر (1389). دیوان حکیم سنایی. تصحیح مظاهر مصفا. تهران: انتشارات زوار.
معین، محمد (1345). فرهنگ فارسی (دو جلدی). تهران: انتشارات امیرکبیر.
ـــــــــــــ (1371). فرهنگ فارسی. 6 جلدی. چاپ هشتم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
همایی، جلال­الدین (1364). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: انتشارات توس.
یاحقی، محمدجعفر (1369). فرهنگ اساطیر. تهران: انتشارات سروش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار