پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

تحلیل و بررسی«رنگ سیاه» در اشعار نیما و محمود درویش

نوع مقاله : پژوهش کاربردی

نویسندگان

1 عضو هییت علمی دانشگاه پیام نور

2 مدرس مدعو دانشگاه پیام نور

چکیده

عنصر رنگ، با ادبیات، پیوند تنگاتنگ و عمیقی دارد. رنگ‌ها، احساسات و نشانه‌های گوناگونی را القا می‌کنند که از طریق آن می‌توان بسیاری از راز و رمزها را کشف نمود و از اوضاع سیاسی – اجتماعی عصر شاعر پرده افکند. نیمایوشیج در ادبیات معاصر فارسی و محمود درویش در ادبیات معاصر عربی، با هوشیاری و هنرمندانه از امکان برجستۀ رنگ‌ها در تصویرسازی‌های خویش بهره جسته‌اند. در این نوشتار برآنیم تا بازنمود «رنگ سیاه» را در تصاویر شعری این دو شاعر بررسی و تحلیل نماییم. نگاه‌های تقریباً همسان و دریافت‌های همگون در به کارگیری رنگ سیاه، بیانگر استفاده آگاهانه این رنگ، در روانشناسی هر دو شاعر است و نشان می‌دهد که در لایه‌های پنهان ذهن این دو شاعر، خوش‌بینی چندانی به تحولات اجتماعی وجود ندارد. در تصویرسازی نیما، عنصر رنگ گسترده‌ترین سمبل‌ها و سیاه پربسامدترین رنگ‌ها است. سیاه اختناق جامعه، ظلم و فساد و استبداد و بى‌عدالتى حاکم بر آن، و همدردی با فقرا است. در رمزگرایى محمود درویش نیز، عنصر رنگ وسیعترین عنصر تداعى است. شاعر، همچون شاعری چیره دست، عمق غم، خشم، آوارگى، و خفقان حاکم بر وطن خود را به وضوح به تصویر مى کشد.
واژگان کلیدی: نیمایوشیج، محمود درویش، رنگ سیاه، خفقان، غم و اندوه، شب.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The analysis of black color in the Nima's poetry and Mahmoud Darwish

چکیده [English]

The analysis of black color in the Nima's poetry and Mahmoud DarwishColoColor is a deep link with literature, especially with the literature of resistance. The colors represent different emotions and symbols, through which we can find out a lot of secrets and codes, and we can find the political and social situation of the contemporary poet. in the Nymayvshyj in the Persian Literature and Mahmoud Darwish in the Arabic Literature have used the colors in the poems themselves. In this paper, we examine the extent of black color. Both poets alike have used this color, indicating that they are not optimistic about the political and social issues. Black is the most color in the poetry of Nima. Black means oppression and injustice in the Nima's poetry. Black is also used on Mahmoud Darwish, which is showing the displacement and oppression.
Key words: Nymayvshyj, Mahmoud Darwish, black color, suffocation, sorrow, night.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nymayvshyj
  • Mahmoud Darwish
  • black color
  • sorrow
  • night
آیت­الهی، حبیب­الله (1384). مبانی رنگ و کاربرد آن. تهران: بى نا.
پناهی، مهین (1385). «روانشناسی رنگ در مجموعه اشعار نیما». فصلنامۀ پژوهش­های ادبی. شماره 12و 13. دانشگاه اصفهان: صص 63- 47.
پورنامداریان، تقی و خسروی، شکیب محمّد (1387). «دگردیسی نمادها در شعر معاصر». دوفصلنامه علمی پژوهشی «پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره یازدهم. تهران: صص 128- 110.
پورنامداریان، تقی (1378). خانه­ام ابری است. تهران: سروش.
جحا، میشال (1999م). أعلام الشعر العربی الحدیث. بیروت: دارالعودة.
الجیوسی سلمى. (1997م). موسوعة الأدب الفلسطینی المعاصر. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة.
حسن لی، کاووس (1390). «وای برمن پلی» برای «خانه سرویلی». مجلۀ بوستان ادب. سال سوم. شماره اوّل. دانشگاه شیراز: صص 82- 65.
خامه­ای، انور (1368 ش). چهار چهره. تهران: کتاب سرا.
دستغیب، عبدالعلى (2536). نیما یوشیج، نقد و بررسى. چاپ دوم. تهران: انتشارات پازند.
درویش، محمود (2000م). دیوان. بغداد: دارالحریة.
سلیمان، خالد (1376). فلسطین و شعر معاصر عرب. ترجمۀ شهره باقرى و عبدالحسین فرزاد. تهران: نشر چشمه.
شفیعى کدکنى، محمّدرضا (1366). صور خیال در شعر فارسى. تهران: انتشارات آگاه.
عصفور، جابر (2003م). النقد الأدبی. ج 2. بیروت: دارالکتب اللبنانیة. الطبعة الأولی.
على­اکبر زاده، مهدى (1378). رنگ و تربیت. چاپ دوم. تهران: انتشارات میشا.
قائمی، مرتضی و صمدی، مجید (1389). «بررسی کاربرد رنگ­ها در تصویرپردازی محمود درویش از مقاومت فلسطین». نشریۀ ادبیات پایداری. سال اوّل. شماره دوم. دانشگاه کرمان: صص 287- 261.
قاسم­زاده، علی و نیکوبخت، ناصر (1382). «روانشناسی رنگ در اشعار سهراب سپهری». فصلنامۀ پژوهش­های ادبی. شماره دوم. دانشگاه اصفهان: صص 98- 75.
کارکیا، فرزانه (1375). رنگ، بهره­وری و نوآوری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
لوشر، ماکس (1371). روان­شناسی رنگ­ها. ترجمۀ لیلا مهرادپی. تهران: انتشارات حسام.
مختاری، محمّد (1372). انسان در شعر معاصر. تهران: توس.
نجاریان، محمّدرضا (1388). «بن­مایه­های ادبیات پایداری در شعر محمود درویش». نشریۀ ادبیات پایداری. سال اوّل. شماره اوّل. دانشگاه باهنر کرمان: 222- 201.
یوشیج، نیما(1375). مجموعه کامل اشعار نیمایوشیج. تدوین سیروس طاهباز. تهران: انتشارات نگاه.