پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

بررسی و مقایسۀ باورهای عامیانه در داستان‌های باغ بلور و دل‌دلدادگی

نوع مقاله : تحقیقات بنیادی یا نظری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری

2 دانشگاه رازی

3 هیأت علمی/ دانشگاه رازی

چکیده

باورهای عامیانه پناهگاهی برای اذهان ساده‌ایست که قدرت تبیین و تحلیل حوادث را نداشته و از طرفی خود را در برابر ناگواری‌ها و ناملایمتی‌‌ها بی‌دفاع می‌دانند، مردمی که در محیطی آکنده از نا‌آگاهی زندگی می‌‌کنند به‌ناچار به نیروی غیرعقلانی متوسل شده تا تعارض‌های ذهنی را کاهش دهند. برخی از این اندیشه‌های خرافی به‌قدری محکم و استواراند که تا قرن‌ها پس از پیدایش همچنان ادامۀ حیات می‌دهند. در این پژوهش، که به روش تحلیلی و توصیفی انجام شده، باورها و اعتقادات عامیانه در دو داستان دل‌دلدادگی و باغ بلور استخراج، دسته‌بندی و تحلیل و بررسی شده‌اند. هدف از این تحلیل، تبیین باورها و مقایسۀ میزان کاربرد آنها در دو داستان ذکر شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در باغ بلور بیشتر باورهای متافیزیکی و مذهبی به کار رفته است در حالی‌که در داستان دل‌دلدادگی باورهای مردم شمال کشور دربارۀ حیوانات و پرندگان بازتاب بیشتری داشته است.
واژه‌های کلیدی: باورهای عامیانه، داستان، دل‌دلدادگی، باغ بلور.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Survey and comparison of common beliefs in two stories (Baghe Boloor & Dele Deldadegi)

نویسندگان [English]

  • yazdan pakmehr 1
  • musa parnian 2
  • Khalil Baygzade 3
1 phd student
2 Academic staff/ Razi University
3 Academic staff/ Razi University
چکیده [English]

common beliefs are haven for simple minds which are not able to elucidate and analyze the events and on the other hand, they find themselves unprotected against dissatisfaction and intolerances, the people who are living in an environment replete of unawareness and forcefully are resorted to irrational forces in order to lower their mental conflicts. Some of these superstitious notions are so firm that they outlive for a long time after their advents. In this survey, which has been considered analytically and descriptively, common beliefs and creeds have been extracted, classified and analyzed in the story of ''Dele Deldadegi'' and ''Baghe Boloor''. The purpose of this analysis is elucidating of beliefs and the comparison of the level of their usages in these two stories. The results of survey indicate that in ''Baghe Boloor'' story, the metaphysics and religious beliefs have been mentioned while in ''Dele Deldadegi'' story, the Iranian northern people's beliefs of animals and birds have had reflections a lot.
Keywords: Common beliefs, story, Baghe Boloor, Dele Deldadegi.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Common beliefs
  • story
  • Baghe Boloor
  • Dele Deldadegi

مراجع

ابوالقاسمی، محسن. (1373). ماده‌های فعل‌های فارسی دری. تهران: ققنوس.
احمدسلطانی، منیژه. (1384). ژرف‌ساخت فرهنگ عامۀ ایرانی. تهران: روزگار.
احمدی ورزنه، طاهره. (1389). «مقایسۀ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﮓ دﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺭﻣﺎن (ﺯﻣﺴﺘﺎن 62 ، ﺷﺐ ﻣﻠﺦ ،  ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﮔﺮﺍی 270 دﺭﺟﻪ ، ﺷﻄﺮﻧﺞ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻗﯿﺎﻣﺖ) و بازتاب آن». ﭘﺎﯾﺎن­ﻧﺎمۀ دوﺭۀ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﯽ اﺭﺷﺪ ﺭﺷﺘﻪ ﺯﺑﺎن و ادﺑﯿّﺎت ﻓﺎﺭﺳﯽ. قم: دانشگاه قم.
باقری‌خلیلی، علی‌اکبر. (1383). باورهای عامیانه طبی در پاره‌ای از متون ادبی. پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی. شمارۀ 14. صص 40- 13.
تاج‌بخش، اسدالله. (1381). تاریخ تمدن و فرهنگ ایران از اسلام تا صفویه. شیراز: انتشارات نوید.
تمیم‌داری، احمد. (1390). فرهنگ عامه. تهران: انتشارات مهکامه.
تندروصالح، شاهرخ. (1382). ادبیّات جنگ و موج نو. تهران: فرهنگسرای پایداری.
ثعالبی نیشابوری، ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل. (1376). ثمارالقلوب فی المضاف و المنسوب. ترجمۀ رضا انزابی‌نژاد. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
حسن‌بیگی، ابراهیم. (1392). جنگ و رمان‌هایش. تهران: نشر سروش.
حنیف، محمد و محسن حنیف. (1388)، کندوکاوی پیرامون ادبیّات داستانی جنگ و دفاع مقدّس. تهران: صریر.
حیدرپور، آزاده. (1386). تجلّی بخت و کوشش در زندگی برخی از پهلوانان شاهنامه. پژوهشگاه علوم انسانی. شمارۀ 54. صص 226- 216.
دهخدا، علی‌اکبر. (1325). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران. سازمان لغت‌نامۀ دهخدا.
زاهدی مطلق، ابراهیم. (1384). نسل باروت. تهران: نشر صریر.
زرّین‌کوب، عبدالحسین. (1383). یادداشت‌ها و اندیشه‌ها. تهران: انتشارات سخن.
شعربافیان، حمیدرضا. (1383). باورهای عامیانه در ایران. تهران: محقّق.
شکری کاظم­آبادی، فاطمه. (1387). «ﻧﻘﺪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ رﻣﺎن دلِ دﻟﺪادﮔﯽ اﺛﺮ ﺷﻬﺮﯾﺎر ﻣﻨﺪﻧﯽﭘﻮر». ﭘﺎﯾﺎن­ﻧﺎمۀ دوﺭۀ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﯽ اﺭﺷﺪ ﺭﺷﺘﻪ ﺯﺑﺎن و ادﺑﯿّﺎت ﻓﺎﺭﺳﯽ. اردبیل: دانشگاه محقّق اردبیلی.
شکورزاده، ابراهیم. (1363). عقاید و رسوم مردم خراسان. تهران: سروش.
شمیسا، سیروس. (1377). فرهنگ اشارات ادبیات فارسی. ج1، تهران: میترا.
شوالیه، ژان و گربران. آلن. (1379).  فرهنگ نمادها. ترجمۀ سودابه فضائلی. تهران: جیحون.
صابرپور، زینب. (1394). «پیوندهای گفتمانی و تصویر زنان در باغ بلور». ادﺑﻴّﺎت ﭘﺎرﺳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ. ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ. ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ. ﺷﻤﺎرة اول. 62-43.
صرفی، محمدرضا. (1383). بازتاب باورهای خرافی در مثنوی. نشریه ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه کرمان. شمارۀ 15. صص 130- 103.
طباطبایی‌اردکانی، محمد. (1381). فرهنگ عامّۀ اردکان. تهران: شورای فرهنگ عمومی استان یزد.
طبری، محمدبن‌جریر. (1339). ترجمه و تفسیر طبری. به تصحیح و اهتمام حبیب یغمایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
فرهنگ سخن (1381). حسن انوری. تهران: سخن.
فولادی، فاطمه. (1391). «بررسی سیر دگرگونی بازنمایی زبانی مذهب در آثار محسن مخملباف». ﭘﺎﯾﺎن­ﻧﺎمۀ دوﺭۀ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﯽ اﺭﺷﺪ ﺭﺷﺘﻪ ﺯﺑﺎنشناسی همگانی. تهران: دانشگاه الزّهرا (س).
ماسه، هنری. ( 1355). معتقدات و آداب ایرانی. جلد1. ترجمۀ مهدی روشن‌ضمیر. تبریز: موسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران.
مخملباف، محسن. (1370). باغ بلور. تهران: نی.
مندنی‌پور، شهریار. (1379). دل‌دلدادگی. تهران: زریاب.
مؤیّدمحسنی، مهری. (1381). فرهنگ عامیانۀ سیرجان. کرمان: انتشارات مرکز کرمان‌شناسی.
هدایت، صادق. (1344). نیرنگستان. تهران: پرستو.
هدایت، صادق. (1385). فرهنگ عامیانه مردم ایران. گردآوردنده جهانگیر هدایت. تهران: چشمه.
یاحقی، محمدجعفر. (1379). فرهنگ اساطیر. تهران: موسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی و سروش.
میرعابدینی، حسن. (1377). صد سال داستان‌نویسی ایران. جلد 3. تهران: چشمه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار