پژوهش های ادبی و بلاغی; پژوهش; ادبیات; بلاغت;

مقایسه عقاید کلامی مولوی در مثنوی با عقاید کلامی علامه حلی با توجه به کلید واژه ها و شواهد مثال

نوع مقاله : تحقیقات بنیادی یا نظری

نویسندگان

1 عضو هییت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

2 دبیر زبان و ادبیات فارسی

10.30473/pab.2023.66745.1867

چکیده

مثنوی معنوی یک اثر عرفانی است که همچون خورشیدی نورانی بر آسمان بلند عرفان اسلامی و ادب ایرانی و زبان فارسی می‌درخشد، در طول قرنها پس از انشای آن، همواره مورد توجه دوستداران معنویت و علاقه‌مندان کمال، تشنگان حقایق عرفانی و شیفتگان فرهنگ اسلامی بوده است. با بررسی و مطالعه مثنوی مشاهده میشود که در بسیاری از موارد عقاید فقهی-کلامی مولوی متفاوت با نظریات کلامی علامه حلی بوده و بیشتر موافق با عقاید گروه اشاعره می باشد این پژوهش سعی در استخراج از طریق کلید‌واژه‌ی لفظی، مطالعه مفهومی و گردآوری مفاهیم، تحلیل و استنباط داده ها، کاوش و استخراج عقاید مطرح شده در مثنوی و مقایسه آن با عقاید کلامی علامه حلی دارد. روش انجام کار روش کلید واژه ای– مفهومی است به این صورت که در یک موضوع خاص مثلاً جبر و اختیار ،سعی شده است تمامی ابیاتی که در آنها کلمه های مربوط به جبر و اختیار، به کار رفته است گردآوری شود و علاوه بر این با مطالعه مثنوی، مفاهیمی که به این موضوع مربوط است بررسی گردد. با در نظر گرفتن آنچه که از مقایسه عقاید کلامی علامه حلی و مولوی بدست میآید مشاهده میگردد که نظرات و عقاید کلامی آنها در بسیاری از موارد با یکدیگر متفاوت و در مقابل هم میباشد مثلاً در رویت سعیده، ، جبر و اختیار، توحید افعالی، قضا و قدر

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparison of Rumi's Theological Beliefs with Allameh Hilli's Theological Beliefs According to Example Keywords and Evidence

نویسندگان [English]

  • rodabe hoseyni 1
  • seyed ali mosavinia 2
1 Faculty member of the Department of Persian Language and Literature, Payame Noor University
2 teacher/Ministry of Education
چکیده [English]

A study of the Masnavi shows that in many cases the jurisprudential-theological beliefs of Rumi are different from the Shiite beliefs and mostly agree with the beliefs of the Ash'arite sect, but in any case the Masnavi has been accepted by Iranians who are Shiites. . This research tries to extract through the keyword, conceptual study and collection of concepts, analysis and inference of data, exploration and extraction of the ideas presented in Masnavi and its comparison with the Twelver Shiite beliefs. The method of doing the keyword method is conceptual in such a way that in a specific subject, for example, the occurrence and step of the Qur'an, all the verses in which the words related to the occurrence and step of the Qur'an have been used have been collected. ‌ In addition, by studying Masnavi, the concepts related to this subject should be examined. Considering what can be deduced from the comparison of the theological beliefs of Allameh Hali and Rumi, it can be seen that their theological views and opinions are in many cases different from each other and opposite to each other, for example, in monotheism, Saeedeh's vision. The antiquity of divine attributes, predestination and authority, monotheism of actions, jurisprudence and predestination, Imamate and guardianship, good and bad deeds, good and evil, and in very few cases have almost similar views such as intercession and reincarnation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Masnavi Manavi
  • Rumi
  • Allama Hilli
  • Ash'؛ arite
  • Shiite